Medici ailesinin geçmişi güç mücadeleleri, entrika ve cinayetle dolu olmakla beraber aile mezarına gömülen organlar bir katile daha işaret ediyor: Sıtma.
Araştırmacılar, sıtmaya neden olan parazitin kanıtını buldular ve tarihte o zamandan beri yapısal olarak bozulmamış bir parazitin ilk kez gözlemini yapabilme şansına sahip oldular.
Mediciler, Rönesans Floransa’sında büyük etkiye sahip olan ve sonunda 16. yüzyılda Toskana Dükalığı’nın hükümdarları olan ultra güçlü, zengin bir bankacı aileydi.
Mediciler güçleri ve statüleri nedeniyle ölülerini hükümdarlar gibi Floransa’nın merkezindeki San Lorenzo Bazilikası’na gömdüler. Cesetlerin iskelet kalıntılarını organları çıkarılmış tabutlarda tuttular ve genellikle sadece Medici ailesinin armasını taşıyan ayrı ve piÅŸmiÅŸ toprak kavanozlarda sakladılar.
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri dergisi Emerging Bulaşıcı Hastalıklar’da 18 Mayıs’ta yayımlanan yeni çalışmada, araÅŸtırmacılar organ kalıntılarını kendi vücutlarıyla eÅŸleÅŸtirmek amacıyla doku örneklerini analiz ettiler. AraÅŸtırmacılar tesadüfen kırmızı kan hücreleri üzerindeki parazit benzeri yapıları keÅŸfettiler.
AraÅŸtırmanın yürütüldüğü Ä°talya’daki Mumya AraÅŸtırmaları Enstitüsü müdürü Albert Zink, “Kırmızı kan hücrelerinin korunabileceÄŸini biliyorduk.” dedi. Kendisi daha önce Buz Adam Ötzi’nin 5.300 yıllık kalıntılarında kırmızı kan hücreleri bulunan bir araÅŸtırmaya öncülük etmiÅŸti. Zink, “Ölümün üstünden beÅŸ yüzyılı aÅŸkın bir süre geçmiÅŸken parazitleri görmeyi beklemiyorduk.” dedi.
Daha fazla analiz, bu yapıların sıtma paraziti Plasmodium falciparum olduğunu doğruladı. Bilim insanları, 2. veya 3. yüzyıldan 20. yüzyılın başlarına kadar bölgede sıtmanın endemik olduğunu biliyorlardı, ancak endemik sıtma türünün, hastalığın daha hafif bir biçimine neden olan P. Vivax olduğunu varsaymışlardı.
AraÅŸtırmacılar, sıtmanın bu kiÅŸiyi gerçekten öldürüp öldürmediÄŸini kesin olarak söyleyemese de, enfekte olan Medici’nin ÅŸiddetli bir tekrarlayan ateÅŸi olması muhtemel bir durum diyor.
Öte yandan, araÅŸtırmacıların DNA’yı analiz etme giriÅŸimleri ise sonuçsuz kaldı. Zink, parazitin genel yapısını korumasına raÄŸmen, tarihsel P. falciparum’un genetik olarak bugün bulunanlardan nasıl farklı olduÄŸunu deÄŸerlendirmek için yeterli DNA’nın korunamadığını söyledi.
Erkek ya da kadın fark etmeden ailedeki tüm Medici’ler, sıtma taşıyan sivrisineklerin geliÅŸmesi için mükemmel bir ortam olan Floransa’nın bataklıklarında avlanmayı severdi. Ailenin bir üyesi o bölgede sıtmaya yakalanırsa, diÄŸerleri de aynı ÅŸeyi yapmış olabilir.
DiÄŸer iki kavanozun içindekiler zaten iki önde gelen kiÅŸiyle eÅŸleÅŸmiÅŸti: Anna Maria Luisa de’ Medici (1667 – 1743) ve Ferdinand II de’ Medici’nin karısı olan Vittoria della Rovere (1622 – 1694). Doku örneklerinin daha fazla analizi, mevcut çalışmada örneklenen içeriklerin bir bireyle eÅŸleÅŸmesine yardımcı olabilir.
Zink, araÅŸtırmanın sıtmanın önceden düşünülenden daha yaygın olduÄŸunu ve daha öldürücü türü olan P. falciparum’un ılıman Ä°talyan ikliminde hayatta kaldığını gösterdiÄŸini söyledi. Çalışma ayrıca Mediciler arasında sıtmaya dair daha kesin kanıtlar saÄŸlıyor.
Derleyen: Ceren Korkmaz