- Memeliler ile sürüngenler arasındaki yaşlanma oranlarındaki fark, memeli evrimi sırasında potansiyel olarak dinozorların hâkimiyetiyle bağlantılı olabilir.
- Mikrobiyolog João Pedro de Magalhâes, “uzun yaşam darboğazı” hipotezini ortaya atarak daha küçük memelilerin dinozor döneminde hızlı üremeye önem verdiklerini ve daha uzun ömürle ilişkili genlerden fedakarlık ettiklerini öne sürüyor.
- Yapıla araştırma, yaşlanma mekanizmalarını tanımak ve yaşa bağlı hastalıklarla mücadeleye yönelik etkileri anlamak için önem arz ediyor.
Memelilerin yaşlanma hızı, sürüngenlerden ve amfibilerden önemli ölçüde farklı. Bu farklılığın sebebi, memeli evriminin çok önemli bir dönemindeki dinozor hâkimiyeti olarak gösteriliyor.
Birmingham Üniversitesinden mikrobiyolog João Pedro de Magalhâes, “uzun yaşam darboğazı” hipotezini öne sürdü. Tezde, dinozorların hüküm sürdüğü dönemde, daha küçük memelilerin hayatta kalmak için hızlı üremeye odaklanarak adapte olduğu, bunun sonucunda ise muhtemelen uzun ömürlü genlerin elenmiş olabileceğini öne sürülüyor.
Araştırma, dinozor çağında eski ötücü memeli atalarında ultraviyole ışık hasarını onarmaya yönelik enzimlerin kaybına dikkat çekiyor. Bu kayıp, keseli hayvanlara kadar uzanıyor. Bu durum, nispeten daha kısa yaşam süresine işaret ediyor.
Evrimsel baskılar, insanlarda görülen ve belirli sürüngenlere kıyasla dişlerin sürekli olarak büyüyememesi gibi özellikleri etkilemiş olabilir. Olağanüstü rejeneratif yeteneklere sahip hayvanlar, erken ve savunmasız memeliler için gereksiz görülen genetik bilgiyi taşıyor olabilirler.
Balinalar ve insanlar gibi bazı memeliler, uzun ömürlü olsalar da hala atalara ait kısıtlamalar altında mı faaliyet gösterdiği yoksa farklı şekilde mi evrimleştiğine dair sorular cevaplanmış değil. Yaşlanma faktörlerini anlamak, demans ve felç gibi yaşa bağlı hastalıklarla mücadelede yardımcı olma ihtimali taşıyor.
Hipotez, memelilere özgü hızlı yaşlanma ile artan kanser sıklığı arasındaki potansiyel bağlantı da dahil olmak üzere keşif için ilgi çekici yollar açıyor. Gelecekteki araştırmalar, yaşlanma mekanizmalarının ve bunların sonuçlarının daha iyi anlaşılması için bu zorlayıcı açıları daha derinlemesine incelemeyi amaçlıyor.
Derleyen: Eliz Canyurt