- Son yapılan çalışmaya göre, kartla yapılan ödemelerin fiziksel nakit kullanmaya kıyasla harcamaların artmasına yol açabileceğini gösteriyor.
- Bu durum, paranın fiziksel bir temsili olmadığında harcamaların daha az fark edilmesiyle açıklanıyor.
- Araştırmacılar, tüketicilerin harcamalarını daha iyi kontrol edebilmek için mümkün olduğunca nakit taşımalarını öneriyor.
Adelaide Üniversitesi ve Melbourne Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen meta-analiz, 17 ülkedeki 71 çalışmayı inceledi; temel olarak telefon veya kartla yapılan ödemeler, tüketicilerin bütçeleri konusunda daha bonkör davranmalarına neden olduğunu ortaya koydu. Bu davranış, paranın fiziksel bir temsili olmamasına bağlanıyor ve bu da harcamaların takibini zorlaştırıyor.
Adelaide Üniversitesinden pazarlama araştırmacısı Lachlan Schomburgk, harcamalar üzerinde daha iyi öz denetim sağlamak için tüketicilerin mümkün olduğunda nakit taşımalarını öneriyor. Nakit kullanımı sırasında, parayı fiziksel olarak saymak ve teslim etmek, harcamayı daha belirgin ve fark edilir hale getiriyor. Bu da aşırı harcamayı önlemeye yardımcı oluyor. Buna karşılık kartla ödemelerin kolaylığı ve rahatlığı, harcanan paranın gerçekliğini gölgeleyebiliyor.
Çalışma, kart ödemeleri nedeniyle harcamalardaki farkın küçük ancak istatistiksel olarak anlamlı olduğunu buldu. Bu etki, statü göstergesi olan lüks giysiler ve mücevher gibi eşyaların satın alınmasında daha belirgin. Bu eğilim daha önce de gözlemlenmişti ancak hiç bu kadar kapsamlı veri ve etkileşimle ortaya konulmamıştı.
İlginç bir şekilde araştırmacılar, kartla ödemelerin bağış veya bahşiş miktarını nakit ödemelere kıyasla önemli ölçüde etkilemediğini farkettiler. Bu bulgu, hayır kurumlarına para göndermek gibi geleneksel bağış yöntemlerinin devam edeceğini öne sürüyor.
Ekonomik koşullar da nakitsiz ödeme etkisinde rol oynuyor; daha olumlu koşullar, daha güçlü bir etki ile ilişkili ancak, bu etki zamanla azaldı. Bu da kartla ödemelerin yaygınlaşmasının tüketici davranışı üzerindeki etkilerinin azaldığını gösteriyor. Öte yandan enflasyon seviyeleri, nakit ve kart harcamaları arasındaki farkı önemli ölçüde etkilemedi.
Ek olarak araştırmacılar, kullanılan kartlı ödeme türünün harcama davranışını farklı şekilde etkileyebileceğini de belirtti. Gelecekteki çalışmalar, kredi kartları ile Google Pay veya Apple Pay gibi dijital cüzdanların etkilerini kapsıyor. Ayrıca ekip, kripto paralar ve şimdi al sonra öde hizmetleri gibi yeni ödeme teknolojilerinin etkilerini anlamak için son harcama eğilimlerini araştırmayı amaçlıyor.
Schomburgk, bu araştırmanın ödeme yöntemlerinin harcama davranışını nasıl etkilediğini anlamada önemli olduğunu vurguluyor. Bu etkileri anlamak, tüketicilerin daha bilinçli satın alma kararları vermelerine yardımcı oluyor.
Derleyen: Eliz Canyurt