Sheryl Sandberg, 28 Ağustos 1969’da Washington, D.C.’de doğan Amerikalı bir iş insanı. En çok, 2008’den 2022’ye kadar Meta Platforms’un (eski adıyla Facebook) operasyon direktörü (COO) olarak görev yapmasıyla tanınır. Sandberg, aynı zamanda kadınların iş yerindeki güçlenmesi için aktif bir savunucu olarak da öne çıkar ve çok satan kitabı “Yaslanın: Kadınlar, İş ve Liderlik İradesi” ile kadınları kariyer hedeflerinin peşinden daha iddialı bir şekilde gitmeye teşvik eder.
Kariyerinin Başlangıcı ve Yükselişi
Sandberg, Harvard Üniversitesi’nde ekonomi eğitimi aldı ve burada lisans tezini ekonomist Lawrence Summers’ın danışmanlığında tamamladı. 1991 yılında ekonomi bölümünü birincilikle bitirdikten sonra Summers’ın Dünya Bankası’ndaki baş ekonomist olmasıyla birlikte ona katıldı ve gelişmekte olan ülkelere yardım projelerinde çalıştı.
1995 yılında Harvard’dan işletme yüksek lisans derecesini aldıktan sonra McKinsey & Company’de yönetim danışmanı olarak görev yaptı. Summers’ın 1995’te ABD Hazine Bakanlığı müsteşarı olmasıyla birlikte Sandberg de ona personel şefi olarak katıldı. Summers’ın 1999’da Hazine Bakanı olmasıyla Sandberg, onun görev süresi boyunca özel kalem müdürü olarak hizmet verdi.
2001 yılında, o zamanlar bir iş birimi olmayan Google’a iş birimi genel müdürü olarak katıldı. Kısa sürede küresel çevrimiçi satış ve operasyonlardan sorumlu başkan yardımcılığına yükseldi. Arama sonuç sayfalarına metin reklamlar yerleştiren AdWords ve Google ile anlaşmalı kişi ve şirketlerin web sitelerine ilgili reklamlar yerleştiren AdSense’in geliştirilmesinden sorumluydu. Hem AdWords hem de AdSense, Google’ın kârlı bir şirket haline gelmesine yardımcı oldu ve Google’ın gelirlerinin büyük bir bölümünü oluşturdu. 2004 yılında, iklim değişikliği, halk sağlığı ve yoksulluk sorunlarına odaklanan Google’ın kâr amacı gütmeyen hayırseverlik kolu Google.org’un başına getirildi.
Facebook’un COO’su Olarak Sandberg
Sandberg, 2008 yılında Facebook’un ilk COO’su olarak göreve getirildi. 2004 yılında kuruluşundan bu yana muazzam bir büyüme kaydeden Facebook’un kurucusu Mark Zuckerberg, şirketin günlük operasyonlarını denetlemek için yönetim konusunda daha deneyimli birine (Sandberg gibi) ihtiyaç duyulduğunu düşünüyordu. Sandberg, tıpkı Google’da olduğu gibi, Facebook için de şirketin nihayet kârlı hale gelmesini sağlayan bir reklam stratejisi oluşturdu ve Zuckerberg ile olan yakın ortaklığı, Facebook’un başarısının kritik bir bileşeni olarak görüldü. Sandberg, genellikle “odadaki yetişkin” olarak görülüyordu ve Zuckerberg’den sonra Facebook’un iki numaralı ismi olarak biliniyordu. Stratejisi, Facebook’un 2012 yılındaki halka arzının başarılı olmasına yardımcı oldu ve bu başarı, Facebook yönetim kurulunda bir koltuk ile ödüllendirildi.
Facebook’taki Tartışmalar
Sandberg’in reklam stratejileri Facebook’a finansal olarak yardımcı olsa da, Facebook’un kullanıcı verilerini koruma konusundaki yetersizliği ve dezenformasyon skandalları nedeniyle giderek daha fazla tartışmayla karşı karşıya kaldı. Facebook’un kamuoyu algısında ciddi bir değişikliğe neden olan bir olayda, Sandberg 2018 yılında Kongre önünde, Rusya’nın Facebook üzerinden müdahalesinin iki yıl önce Donald Trump’ın ABD başkanı seçilmesine nasıl katkıda bulunduğu konusunda ifade verdi. Bu, yaklaşık 90 milyon Facebook hesabının ele geçirildiği ve siyasi propaganda ile hedef alındığı Cambridge Analytica skandalıyla birlikte gerçekleşti. Sandberg ayrıca 2018 yılında, Washington, D.C. merkezli araştırma şirketi Definers’ı, Facebook’a muhalefeti araştırmak üzere işe alma rolü nedeniyle eleştirildi. Definers, rakip şirketleri ve Facebook’un uygulamalarının önde gelen bir eleştirmeni ve Yahudi karşıtı komplo teorilerinin konusu olan George Soros’u hedef aldı. Sandberg’in itibarı zarar gördü, ancak COO olarak görevine devam etti.
Kadınların Güçlenmesi
Sandberg, kadınların iş dünyasında başarı arayışında daha agresif olmaları gerektiğini savunan açık sözlü bir savunucu haline geldi. Genellikle, kadınların feminizm sayesinde elde ettikleri kazanımlara rağmen, iş dünyası yöneticilerinin hala ağırlıklı olarak erkek olduğunu ve kadınların “hırs açığını” kapatması gerektiğini vurguladı. Kadınların çocuk sahibi olduktan sonra işe dönmek istemeleri için kariyerlerinin başlarında ilginç ve zorlu fırsatları yakalamak için ellerinden geleni yapmaları gerektiğine inanıyordu. Sandberg, felsefesini “Kadınlar, İş ve Liderlik İradesi” (2013) adlı kitabında dile getirdi; kitap, iş dünyasındaki kadınlar için bir eğitim ve topluluk oluşturma organizasyonu olan Lean In’in lansmanıyla birlikte yayınlandı. Sandberg’in savunuculuğu genel olarak iyi karşılandıysa da, bazı eleştirmenler onun deneyim ve konumunun sıradan çalışan kadınlar için alakasız olacak kadar nadir ve benzersiz olduğunu ve azınlık bakış açılarına ilişkin perspektif eksikliğine işaret etti.
“B Seçeneği” ve Direnç
2015 yılında Sandberg’in eşi Dave Goldberg beklenmedik bir şekilde hayatını kaybetti. Sandberg, eşinin ölümünü “B Seçeneği: Zorluklarla Yüzleşmek, Direnç Geliştirmek ve Neşe Bulmak” (2017; Adam Grant ile birlikte yazılmıştır) adlı kitabında anlattı ve bu kitap çeşitli zorlukların üstesinden gelme konusunda rehberlik sunmaktadır.
Sheryl Sandberg, iş dünyasındaki başarıları ve kadınların güçlenmesi konusundaki savunuculuğuyla tanınan karmaşık bir mirasa sahip bir figürdür. Facebook’taki tartışmalı rolü, onun başarılarını gölgelemiş olsa da, “Yaslanın” hareketi ve kişisel zorluklarla başa çıkma konusundaki açık sözlülüğü, onu dünyanın en etkili kadınlarından biri haline getirmeye devam etmektedir.
Derleyen: Enis Yabar
