Kenya’nın küçük un kurdu larvalarının, yaygın olarak strafor olarak bilinen polistiren tüketip parçalayabildiği çığır açıcı bir keşifle ortaya çıktı. Keşif, bu yeteneğe sahip olduğu tespit edilen ilk Afrikalı böcek türü olarak kayıtlara geçti.
Küçük Un Kurdu, Plastik Kirliliğine Çözüm Olabilir
Ambalajda yaygın olarak kullanılan polistiren, bozunması son derece zor bir malzeme olup özellikle Afrika’da ciddi çevresel zorluklar yaratıyor. Plastik kirliliği, yüksek ithalat, sınırlı yeniden kullanım ve yetersiz geri dönüşüm nedeniyle bu kıtada kritik bir seviyede bulunuyor. Geleneksel geri dönüşüm yöntemleri hem pahalı hem de çevreye zararlı olduğu için bilim insanları biyolojik çözümleri araştırmaya yöneldi.
Bakteriler Larvaların Diyetine Uyum Sağlıyor
Uluslararası Böcek Fizyolojisi ve Ekolojisi Merkezi tarafından yürütülen araştırma, larvaların bağırsak bakterilerinin polistireni parçalamada önemli bir rol oynadığını ortaya koydu. Tanımlanan ana bakteri türleri arasında Proteobacteria, Firmicutes, Kluyvera, Lactococcus, Citrobacter ve Klebsiella bulunuyor. Bu bakteriler, sentetik plastikleri sindirebilen enzimler üretiyor. İlginç bir şekilde, bakteriler larvaların diyetine uyum sağlıyor. Bu da onların doğal olarak plastik tüketmeyebileceğini ancak ihtiyaç halinde buna uyum sağlayabildiğini gösteriyor.
Yetişkin bir kara böcek örneği, Alphitobius Diainus.
Afrika’da Plastik Kirliliğiyle Mücadele
Ekip, bir ay süren bir deneme gerçekleştirdi ve larvaları yalnızca polistiren, sadece kepek veya her ikisinin karışımıyla besledi. Polistiren ve kepek karışımıyla beslenen larvalar daha uzun süre hayatta kaldı ve polistireni daha verimli şekilde bozarak materyalin yaklaşık %11,7’sini parçaladı. Yalnızca polistiren diyeti, optimal bozunma için yetersiz kaldı ve dengeli beslenmenin önemini vurguladı. Bulgular, polistirendeki karbon ve hidrojenin larvalar için bir enerji kaynağı sağladığını gösteriyor.
Bağırsak Bakterileri Plastiği Parçalıyor
Böcekleri doğrudan kullanmak yerine, çalışma bu böceklerin ürettiği enzim ve bakterileri fabrikalarda, çöplüklerde ve temizlik sahalarında plastik atık yönetimi için kullanmayı hedefliyor.
Böcekler, Geri Dönüşümün Geleceğini Değiştirebilir
Gelecekteki araştırmalar, bu bakteriyel türlerin ve enzimlerinin izole edilmesine, enzim üretiminin ölçeklendirilmesine ve diğer plastik türlerinin incelenmesine odaklanacak. Kenya’nın küçük un kurdu, özellikle Afrika bağlamında plastik kirliliğiyle mücadele için umut verici ve çevre dostu bir yol sunarak küresel atık azaltma stratejilerine katkıda bulunabiliyor.
Derleyen: Eliz Canyurt