Kyawthuite, yalnızca bir örneği keşfedilmiş, son derece nadir bir mineral. Bu küçük, kehribar rengi tonlarına sahip değerli taş, sadece üçte bir gram (1.61 karat) ağırlığında ve nadirliği nedeniyle paha biçilemez olarak değerlendiriliyor. İlk başta scheelite adlı bir mineral sanılan kyawthuite, 2010 yılında Myanmar’ın Chaung-gyi pazarında gemolog Kyaw Thu tarafından satın alındı. Taşı kesip şekillendirdikten sonra özelliklerinin alışılmadık olduğunu fark eden Thu, daha fazla analiz için taşı Bangkok’taki Amerika Gemoloji Enstitüsü (GIA) Laboratuvarı’na gönderdi. Burada mineraloglar, taşın daha önce yalnızca sentetik materyallerde görülen benzersiz bir kimyasal formül olan Bi3+Sb5+O4 ile doğal bir bizmut antimonat formu olduğunu belirledi.
Minik taş, sadece 5,8 x 4,58 x 3 milimetre boyutlarında.
Kyawthuite, kırmızı tonlarına sahip zengin bir turuncu renge ve pürüzlü bir yüzeye sürtüldüğünde bıraktığı beyaz bir çizgiye sahip. Taşın içindeki, en echelon damarları olarak bilinen içi boş, tüp şeklindeki kapanımlar, kayma gerilimi altında doğal bir oluşumu işaret ediyor. Jeologlar, mineralin muhtemelen Myanmar’da yaygın bir volkanik kaya türü olan pegmatit içinde oluştuğunu ve magmatik süreçlerden kaynaklandığını tahmin ediyor. Granite benzer şekilde pegmatit, genellikle büyük değerli taş kristalleri üreten bir mineral karışımı içeriyor. Kyawthuite içinde bulunan titanyum, niyobyum, tungsten ve uranyum gibi elementler, pegmatit kökenini ve soğuyan magmanın yüksek sıcaklıklarına uygun oluşumunu destekliyor.
Detaylı analizine rağmen kyawthuite’nin oluşumuna dair pek çok şey hâlâ bilinmiyor. Bu da benzersiz ve nadir jeolojik koşulları işaret ediyor. Kyawthuite’nin nadirliği eşsiz; ikinci en nadir taş olan painite’in karat başına değeri 50.000 ila 60.000 dolar arasında. Kyawthuite’nin bilinen tek örneği, Los Angeles County Doğa Tarihi Müzesi’nde güvenle saklanıyor ve bu mineralin bilimsel ve kültürel öneminin dikkat çekici bir kanıtı olarak hizmet veriyor.
Derleyen: Eliz Canyurt