Avustralya, Dijital Platformları Yayıncılara Ödeme Yapması İçin Zorluyor

Avustralya hükümeti, sosyal medya platformlarına haber içeriği için ödeme yaptırmanın yeni bir yolunu önerdi; bu kez uygulamalarında haberlere izin verseler de vermeseler de yerel yayıncılarla içerik anlaşmaları yapmaya zorluyor.

Avustralya hükümeti, uygulamalarında haber içeriğine izin vermemeyi tercih etseler bile sosyal platformlardan ücret almak istiyor. Bu gerçekleşmekte olan bir şey.

Özetlemek gerekirse 2021 yılında Avustralya hükümeti, sosyal uygulamaları ve arama motorlarını, sitelerine bağlantılar da dahil olmak üzere içeriklerinin her türlü kullanımı için yerel yayıncılara ödeme yapmaya zorlayan “Haber Medyası Pazarlık Kanunu “nu uygulamaya koydu.

Tasarı, dijital platformların reklam endüstrisi ve buna bağlı olarak yayıncı gelirleri üzerindeki etkisini ele almayı amaçlıyor. Büyük teknoloji devlerinin reklam paylarının çoğunu almasıyla birlikte yerel gazeteciliğe çok daha az para kalıyor. Bu platformların aynı zamanda yayıncı içeriğiyle ilgili etkileşimi de kolaylaştırdığı düşünüldüğünde, hükümet program aracılığıyla bu dengesizliği gidermeye çalıştı.

Bu da örneğin Meta’nın haber yayıncılarına uygulamadaki paylaşımları için ödeme yapması gerektiği anlamına geliyordu.

Google ve Meta bu duruma karşı çıktı

Hem Google hem de Meta bu tasarıya sıcak bakmadı. Hatta Meta, hükümetle ateşkes görüşmesi yapmadan önce kısa bir süre için Avustralyalı haber kuruluşlarını uygulamalarından yasakladı. Bunun sonucunda hem Meta hem de Google Avustralyalı yayıncılarla daha düşük gelir paylaşımı anlaşmaları imzaladı ancak bu yine de yerel yayıncılık şirketlerine yılda yaklaşık 200 milyon dolar aktarılmasıyla sonuçlandı.

Ancak bu ilk anlaşmalar yalnızca üç yıllık bir dönemi kapsıyordu ve Mart ayında Meta, bu düzenleme kapsamında Avustralyalı yayıncılara ödeme yapmayı durduracağını açıkladı.

Meta ayrıca bu duyuruda haber içeriğinin içerik ekosisteminin büyük bir parçası olmadığının, haberlerin kullanıcıların akışlarında gördüklerinin yalnızca yaklaşık %3’ünü oluşturduğunun altını çizdi.

Bu nedenle, Meta ödeme yapmaya devam etmek için bir neden görmüyor ancak şimdi, Avustralya hükümeti Meta’nın ne olursa olsun ödeme yapmaya devam etmesi için revize edilmiş bir gelir paylaşımı planı hazırladı.

Avustralya Mali Hizmetler Bakanı Stephen Jones’a göre:

“[Haber Medyası Pazarlık Kodu] sınırlamalara sahiptir. Platformların haberleri kaldırarak yükümlülüklerinden kaçınmalarına izin veriyor. Bu durum Avustralyalıların menfaatine değildir. Avustralyalıların önemli bir bölümü haberlere erişmek için dijital platformları kullanıyor ve biz bunun devam etmesini istiyoruz. Hükümet, dijital platformları haber yayıncılarıyla ticari anlaşmalar yapmaya ya da bunları yenilemeye teşvik etmek için bir Haber Pazarlığı Teşviki oluşturarak bu sorunu çözmek üzere harekete geçiyor.”

Bu güncellenmiş politika kapsamında, büyük teknoloji devleri haber yayıncılarıyla olan anlaşmalarını uzatmaya ve bu gelir payının akışını sürdürmeye teşvik edilecek.

Ama bir de şu var:

“Pazarlık teşviki bir ücret ve bir dengeleme mekanizması içeriyor. Haber yayıncıları ile ticari anlaşmalar yapmamayı veya yenilememeyi tercih eden platformlar ücret ödeyecektir. Ancak bu anlaşmalara sahip platformlar yükümlülüklerini mahsup edebilecekler.”

Yani Avustralya hükümeti esasen yayıncı anlaşmalarından vazgeçen platformlardan ücret almayı planlıyor, bu nedenle Meta 2021’de yaptığı gibi Avustralyalı haber yayıncılarını kesmeyi seçse bile yine de ödeme yapmak zorunda kalacak.

Ne kadar ücretlendirilecekler? Detaylar henüz kesinleşmedi, ancak muhtemelen ödemeler, platformların Avustralyalı yayıncılara halihazırda ödediği 200 milyon dolara eşdeğer olacak.

Jones, teşvikin “haber taşıyıp taşımadıklarına bakılmaksızın, önemli sosyal medya veya arama hizmetleri işleten” büyük dijital platformlar için geçerli olacağını söylüyor.

Yani ne olursa olsun, Meta ve diğerleri Avustralyalı haber yayıncılarına gelirlerinden pay ödemek zorunda kalacak. Hoşlarına gitsin ya da gitmesin, kabul etsinler ya da etmesinler, yayıncıların içeriğinden faydalansınlar ya da faydalanmasınlar. Fark etmez, hükümet onlara ödeme yaptıracak.

Bu mantıksız bir süreç ve hükümetin yeni medya tüketim alışkanlıklarına uyum sağlamaya odaklanmak yerine yerel yayıncıların baskısına boyun eğmesinin bir sonucu.

Yine de zorluk anlaşılabilir. Hükümet yerel yayıncıların yerel gazeteciliği finanse etmek için para kazanmaya devam etmelerini sağlamak istiyor ancak büyük teknolojiyi cezalandırmak elbette tek yol değil.

Yine de Avustralya hükümetinin başlangıçta finansman için yerel vergi ödemelerini kullanacak alternatif bir yaklaşım denediğini belirtmek gerekiyor.

Dönemin Avustralya Başbakanı Scott Morrison 2018 yılında, Avustralya’nın Apple ve Amazon’un yanı sıra Google ve Facebook’tan daha fazla yerel vergi ödemesi almaya çalışacağını duyurdu. Ancak bu plan, ABD şirketlerinin daha yüksek vergi yükümlülükleriyle karşı karşıya kalmasına kesinlikle izin vermeyeceğini açıkça ortaya koyan Trump yönetimi tarafından bozuldu.

Bu konuda belirsizlik söz konusu

Dolayısıyla, Avustralya’nın neden yayıncılara para aktarılmasıyla sonuçlanan alternatif yaklaşımlar arayışına girdiğini anlayabilirsiniz. Ve şimdi, bu paranın kurumasından ve yerel yayıncılık sektörünü boğmasından endişe ediyor ancak bu içerikten aktif olarak yararlanmasalar bile şirketlerden ücret almak mantıksız görünüyor.

Meta kesinlikle öyle olmadığını savunacaktır, özellikle de uygulamalarında haber tartışmalarını sınırlandırmaya çalıştığından beri. Şimdi Meta, Kanada’da yaptığı gibi yerel haber sağlayıcılarını bile engelleyemez, çünkü hükümet yine de ücret talep edecektir.

Gerçi bu “ücretlendirme” kulağa daha çok vergi gibi geliyor. Trump’ın gelecek yıl Beyaz Saray’a dönmesiyle birlikte, ABD hükümetinin bu kez yeniden çerçevelenmiş bir dijital platform vergisini nasıl karşılayacağını merak konusu.

Bu konuda hala açıklığa kavuşturulması gereken çok şey var.

Derleyen: Rüya Uzun