ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), Alzheimer hastalığının erken teşhisi için ilk kan testine onay verdi. Bu yeni yöntem, daha önce kullanılan invaziv PET taraması veya beyin omurilik sıvısı (BOS) alımına kıyasla daha az zahmetli bir tarama imkanı sunuyor.
Detaylar haberimizde…
Alzheimer hastalığının erken teşhisi için yeni bir tarama yöntemi geliştirildi. Amerika Birleşik Devletleri Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), Cuma günü yaptığı açıklamayla bu alandaki ilk kan testine onay verdiğini duyurdu. Fujirebio Diagnostics’in geliştirdiği Lumipulse adlı kan testi, Alzheimer varlığı veya yokluğu ile ilişkili olan iki proteinin oranını ölçerek teşhis imkanı sunuyor. Daha önce Alzheimer taraması yapılan hastalar, PET (Pozitron Emisyon Tomografisi) taraması veya beyin omurilik sıvısı (BOS) alınması gibi daha invaziv yöntemlerle sınırlı kalıyordu.
Lumipulse Kan Testinin Çalışma Prensibi ve Kullanım Alanı
Lumipulse kan testinin, kognitif gerileme belirtileri gösteren hastalar için klinik ortamlarda kullanılması amaçlanıyor. Test, mevcut haliyle genel popülasyonun standart bir tarama olarak talep edebileceği bir uygulama değil.
Test, pTau217 ve β-amiloid 1-42 olmak üzere iki farklı proteinin seviyelerini ölçerek çalışıyor. Kan testi, bu iki proteinin oranını hesaplıyor ve bu oran, beyinde amiloid plaklarının birikimi ile korelasyon gösteriyor. Alzheimer hastalarında pTau217 seviyeleri yüksek, β-amiloid 1-42 seviyeleri ise düşük bulunuyor.
Klinik Çalışma Sonuçları ve Tanısal Değeri
Yapılan bir klinik çalışmada, testin negatif sonuçlardaki performansı pozitif sonuçlara göre daha iyi çıktı. Reuters’in haberine göre, bu nedenle testin başlangıçta Alzheimer’ı elemek için kullanılması muhtemel görünüyor. Negatif sonuçların yüzde 97’nin üzerinde bir oranda negatif PET taraması veya BOS testi sonucuyla eşleştiği belirlendi. Pozitif sonuçlardaki korelasyon ise biraz daha düşük: yüzde 91,7. Bu nedenle, pozitif sonuçların daha ileri düzey tanısal testlerle doğrulanması gerekecek.
Yeni Yöntemin Avantajları ve Gelecek Potansiyeli
FDA’nın onayladığı bu ilk kan testi, Alzheimer teşhis sürecinde önemli bir ilerleme olarak değerlendiriliyor. Daha az invaziv olması sayesinde hastalar için daha kabul edilebilir bir tarama yöntemi sunuyor. Geleneksel yöntemler olan PET taraması ve BOS alımı, maliyetli ve hastalar için rahatsız edici olabiliyordu. Kan testinin daha yaygın hale gelmesiyle birlikte, daha fazla insanın erken evrede taranması ve potansiyel olarak tedaviye daha erken başlanması mümkün olabilir. Ancak, testin pozitif sonuçlarının ileri tetkiklerle doğrulanması gerektiği ve genel tarama için henüz uygun olmadığı unutulmamalı. Araştırmacılar, bu alandaki çalışmaların devam ettiğini ve gelecekte daha hassas ve genel kullanıma uygun kan testlerinin geliştirilebileceğini belirtiyorlar.
Derleyen: Enis Yabar
