Köpekbalığı Isırığına Meydan Okuyan Yeni Dalış Kıyafetleri

Ölümcül Yaralanmalara Karşı Yeni Koruma

Bilim insanları, köpekbalıklarının güçlü çene ve diş darbelerine karşı test edilen yeni ısırık dayanıklı dalgıç kıyafetlerinin, ciddi yaralanmaları azaltabileceğini duyurdu. Flinders Üniversitesi Güney Köpekbalığı Ekolojisi Grubu tarafından yürütülen araştırma, bu kıyafetlerin tamamen bir “kalkan” olmadığını kabul etse de kan kaybı, doku hasarı ve uzuv kaybı gibi sonuçların hafifletilebileceğini ortaya koyuyor.

Köpekbalığı saldırıları nadir görülse de, deniz turizmi ve su sporlarıyla geçimini sağlayan kıyı topluluklarında ciddi endişelere yol açıyor. Bu tür olaylar, hükümetleri genellikle geniş çaplı güvenlik önlemleri almaya zorluyor. Ancak son yıllarda, bireysel korumayı hedefleyen teknolojilerin öne çıktığı dikkat çekiyor. Özellikle elektronik caydırıcı cihazlar ve ısırığa dayanıklı dalış kıyafetleri, en umut verici çözümler arasında öne çıkıyor.

Dört Farklı Kumaş Test Edildi

Araştırma kapsamında Aqua Armour, Shark Stop, ActionTX-S ve Brewster adlı dört farklı özel kumaş, beyaz ve kaplan köpekbalıklarının ısırıklarına karşı test edildi. Proje, Yeni Güney Galler Tarım ve Bölgesel Kalkınma Bakanlığı’nın Köpekbalığı Yönetim Programı tarafından desteklendi.

Geçmişte kullanılan zincir zırh tarzı kıyafetler yüksek koruma sağlasa da oldukça ağır ve kısıtlayıcıydı. Yeni nesil kıyafetlerde ise ultra yüksek molekül ağırlıklı polietilen adı verilen, hem sağlam hem hafif olan bir fiber tercih ediliyor. Bu materyal genellikle yelken halatlarında kullanılan güçlü bir lif olarak biliniyor. Böylece kıyafetler, dayanıklılığı ve esnekliği bir araya getirerek dalgıçlar ve sörfçüler için daha kullanışlı hale geliyor.

Isırık Deneyleri ve Yaralanma Düzeyleri

Araştırmacılar, beyaz ve kaplan köpekbalıklarının 3 metreyi aşan bireylerini kullanarak kıyafetlerin dayanıklılığını test etti. Her bir kumaş, standart neopren ile karşılaştırıldı ve ısırıkların yarattığı hasarlar dört ayrı kategoriye ayrıldı: yüzeysel, orta, ciddi ve kritik.

Flinders Üniversitesi’nden Dr. Tom Clarke, “Dört materyal arasında küçük farklılıklar olsa da hepsi, genellikle ciddi kanama ve uzuv kaybıyla sonuçlanabilecek hasar seviyelerini düşürdü” dedi.

Araştırmayı yürüten Prof. Charlie Huveneers ise, “Bu kıyafetler tüm riski ortadan kaldırmıyor. İç organ hasarları hâlâ mümkün. Ancak kan kaybı ve büyük kesiklerden kaynaklanan travmaların azaltılması, hayat kurtarıcı olabilir” ifadelerini kullandı.

Beyaz ve Kaplan Köpekbalıkları Mercek Altında

Beyaz köpekbalıkları (Carcharodon carcharias) ve kaplan köpekbalıkları (Galeocerdo cuvier), dünyada en çok ölümcül saldırıya yol açan üç tür arasında yer alıyor. İnsanların denizle etkileşiminin artması, bu saldırıların sayısında da küresel çapta yükselişe neden oluyor.

Çalışmaya göre, yeni dalış kıyafetleri orta ve şiddetli ısırıklarda bile standart neoprene kıyasla çok daha az doku kaybına yol açtı. Bu da dalgıçlar, sörfçüler ve balıkçılar için önemli bir güvenlik avantajı sunuyor.

Akıllı Kıyafetlerle Hayat Kurtarmak

Bilim insanları, bu sonuçların sadece profesyonel dalış ve balıkçılık gibi mesleki faaliyetler için değil, aynı zamanda halkın günlük kullanımı için de önemli bir yol haritası sunduğunu belirtiyor.

Araştırma ekibi, bulguların kişilerin “ısırık dayanımlı dalış kıyafetlerini tercih etme konusunda bilinçli karar vermelerini” sağlayacağını vurguluyor.

Bu gelişme, köpekbalığı saldırılarına karşı öldürücü yöntemler yerine insana zarar vermeyen teknolojik çözümlerin öne çıkması açısından da önemli bir dönüm noktası olarak görülüyor.

Kaynak:

• SciTechDaily. (2025, 25 Eylül). Shark-Proof Wetsuits Tested Against Great Whites. The Results Could Save Lives.
  Erişim adresi: https://scitechdaily.com/shark-proof-wetsuits-tested-against-great-whites-the-results-could-save-lives/
• Clarke, T. M., Butcher, P. A., Green, M., Whitelaw, J., Meyer, L., & Huveneers, C. (2025, 25 Eylül). Effectiveness of bite-resistant materials to reduce injuries from white shark (Carcharodon carcharias) and tiger shark (Galeocerdo cuvier) bites. Wildlife Research. DOI: 10.1071/WR25019

Derleyen: Eda Azap Öztemel