Çin’in Robot Endişesi: Dev Yatırım Balonu Patlamak Üzere

Çin, insansı robot endüstrisine aktarılan milyarlarca dolarlık yatırımın kontrolsüz büyüyerek dev bir ekonomik balona dönüştüğü uyarısını yapıyor. Uzmanlara göre sektördeki hız hem diğer teknolojik gelişmeleri gölgeliyor hem de ülkenin gelecekte büyük bir krizle karşılaşma riskini artırıyor.

Detaylar haberimizde…

Robot Hayali Gerçek Oldu, Riskler de Kapıda

Çin, uzun süredir küresel robotik yarışın en iddialı oyuncularından biri. Yapay zekâ destekli insansı robotlar, üretimden sağlık hizmetlerine, lojistikten güvenliğe kadar çok geniş bir kullanım alanı vaat ediyor. Ancak son dönemde bu alanın olağanüstü hızla büyümesi, Pekin yönetiminin alarm vermesine yol açtı.

Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonu’nun (NDRC) stratejistleri, robot teknolojisine yapılan aşırı yatırımların diğer sektörleri gölgede bıraktığını ve ekonominin dengelerini tehdit ettiğini belirtiyor. Bloomberg’in aktardığına göre yetkililer, bu büyümenin sürdürülebilir olmadığını ve dev bir balon oluştuğunu açıkça dile getiriyor.

150’yi Aşkın Şirket, Aynı Teknolojinin Peşinde

NDRC yetkililerinin dikkat çektiği bir diğer nokta ise sektördeki şirket sayısının kontrolsüz biçimde artması. Çin’de 150’den fazla firma insansı robot üretimi yapıyor. Ancak bu firmaların pek çoğu birbirine son derece benzeyen robotlar geliştiriyor. Ortaya çıkan tablo, rekabeti güçlendirmekten çok kaynak israfına yol açıyor.

Bu durum, Çin’in geçmişte yaşadığı bir teknoloji çılgınlığını hatırlatıyor. 2017-2018 yıllarında ülke genelinde hızla yayılan bisiklet paylaşım uygulamaları, pazarı kontrolsüz biçimde şişirmiş, başkent sokakları kullanılmayan binlerce bisikletle dolup taşmıştı. Bugün benzer senaryonun robot sektöründe yaşanmasından endişe ediliyor.

Piyasa Değeri 2050’de Trilyonlarca Dolar Olabilir

Çin’in robotik yatırımları yalnızca iç piyasada değil, uluslararası alanda da büyük yankı uyandırıyor. Morgan Stanley’in projeksiyonuna göre insansı robot pazarının 2050 yılına kadar 5 trilyon doları aşması bekleniyor. Citigroup ise daha da iddialı: Onlara göre pazar değeri 7 trilyon dolara ulaşabilir.

Bu tahminler, yatırımcıların gözünü bu alandan ayırmamasına neden oluyor. Yapay zekâdaki gelişmeler, robotların daha fazla işlev üstlenmesini mümkün kılıyor. Özellikle son dönemde tanıtılan yeni nesil robotlar, insan hareketlerini daha doğal taklit ediyor, duyusal geri bildirim verebiliyor ve karmaşık görevleri yerine getirebiliyor.

Unitree ve Yeni Nesil Robot Çılgınlığı

Çin merkezli Unitree Robotics, bu alanda ismini en çok duyuran şirketlerin başında geliyor. Firmanın geliştirdiği G1 robotu; dövüş hareketleri, basketbol oynama becerisi ve esneklik performansıyla dikkat çekiyor. Robotun sosyal medyada geniş yankı uyandırması, sektöre olan ilgiyi daha da artırmış durumda.

Ancak Unitree tek değil. UBTECH adlı şirket, kısa süre önce “dünyanın ilk seri üretim insansı robot dağıtımı” yaptığını duyurdu. Bir başka girişim A2 adlı robotuyla Guinness Dünya Rekoru kırarak 106 kilometre yürüdü. Ancak uzmanlara göre bu başarı hikâyeleri, asıl sorunu gölgelememeli.

Gerçek Sorun: Robotlar Hâlâ Ev İşlerini Yapamıyor

Robot teknolojisi hızla ilerlese de sahadaki performans hâlâ tartışmalı. Birçok insansı robot, temel ev işlerini bağımsız biçimde yerine getiremiyor. Pek çoğu, uzaktan kontrol edilmeden karmaşık görevleri tamamlayamıyor. Bu durum, sektörün vaat ettiği devasa dönüşümün henüz başlangıç aşamasında olduğunu gösteriyor.

Yetkililere göre sorun yalnızca teknik değil. Pazarın gerçek ihtiyaçları ile üretilen robotların niteliği arasında büyük bir uçurum bulunuyor. Yatırımlar, teknolojiyi geliştirmek yerine çoğu zaman birbirinin kopyası ürünlere yöneliyor.

Hükümet Önlem Peşinde

NDRC, sektördeki dengesizlikleri gidermek için ülke çapındaki araştırma merkezleri ve endüstriyel kaynakların daha dengeli dağıtılmasını hedefliyor. Özellikle “çekirdek teknoloji” AR-GE çalışmalarına ağırlık verilmesi planlanıyor. Amaç, robotların gerçek dünya koşullarında kullanılabilir hâle gelmesini sağlamak.

Balon Patlarsa Ne Olur?

Uzmanlara göre kontrolsüz büyüme devam ederse Çin pazarı, insansı robotlarla dolup taşabilir. Bu durum:

• Robotların yaygınlaşmasıyla iş gücünün tehdit altında kalmasına,
• Beklentilerin karşılanmaması hâlinde büyük bir ekonomik çöküş yaşanmasına,
• Kaynak israfı ve teknolojik gelişim ivmesinin kaybolmasına neden olabilir.

Her iki senaryo da kaygı verici. Ya insanlar işlerini robotlara kaptıracak ya da dev bir yatırım alanı çökecek.

Sonuç: Teknoloji Devrimi mi, Ticari Felaket mi?

Çin, yapay zekâ ve robotik alanında dünya lideri olma yolunda büyük adımlar atmış durumda. Ancak hız, her zaman başarı anlamına gelmiyor. Kontrolsüz büyüme, tıpkı geçmişte olduğu gibi ekonomik ve sosyal sorunlar yaratabilir.

Bugün Çin için asıl soru şudur: İnsansı robotlar insanlığın geleceğini mi şekillendirecek, yoksa kontrolsüz yatırımlar dev bir teknoloji balonunun patlamasına mı yol açacak? Bu sorunun cevabı, yalnızca Çin için değil, tüm dünya için kritik önem taşıyor.