OpenAI’ın DALL-E 2’si, Google’ın MINERVA’sı ve DeepMind’ın Gato’su gibi projelerin tümü yeni teknolojik sınırları zorlayarak yapay zekâyı hızla geliÅŸtiriyor. Ulusal hükümetler bu teknolojiyi benimsemekte yavaÅŸ davransalar da 2023’te vatandaÅŸlara uygun fiyatlı hizmetler sunma fırsatları yapay zekâyı benimsetmeye sevk edecek ve hükümeti daha ÅŸeffaf, eriÅŸilebilir ve etkili hale getirecek.
Bazı ülkelerde AI, insanların devletle etkileÅŸimini iyileÅŸtirmek için zaten kullanılmaya baÅŸlandı. Bu yıl Estonya hükümeti, Bürokratt adlı yapay zekâ tabanlı yeni bir sanal asistanı vatandaÅŸların hizmetine sundu. Amazon’un Alexa’sından ve Apple’ın Siri’sinden ilham alan Bürokratt, Estonyalılara pasaport yenileme veya sosyal haklardan yararlanma baÅŸvurusu gibi devlet tarafından saÄŸlanan önemli hizmetlerde gezinmeleri için ses tabanlı bir baÅŸvuru yolu saÄŸlıyor.
Finlandiya’da AuroraAI adlı benzer bir platform ise 2018’de duyurulmuÅŸtu. Bu platform, Finlilere ister bir çocuÄŸun doÄŸumu ister evlilik veya yaÅŸlı bakımı olsun, çeÅŸitli yaÅŸam evrelerinde gezinmelerine yardımcı olan kiÅŸiselleÅŸtirilmiÅŸ ve otonom bir hizmet saÄŸlamaya yönelik geniÅŸ veri tabanına sahip bir platform. Bu platform, vatandaÅŸların devlet daireleriyle etkileÅŸime girmesine yardımcı olmakla kalmayıp aynı zamanda reçetelerini yenilemelerine ve hatta yeni saÄŸlık risklerini bildiren proaktif, konsiyerj benzeri bir tıbbi hizmet sunuyor.
2023’te hükümetler nihayet toplumun en büyük sorunlarından bazılarını çözmek için yapay zekâyı ve büyük verileri kullanmaya baÅŸlayacak. ÖrneÄŸin, eÄŸitimde BirleÅŸik Krallık merkezli CENTURY Tech gibi ÅŸirketler, hükümetlerin kiÅŸiselleÅŸtirilmiÅŸ öğrenim saÄŸlamalarına olanak saÄŸlıyor. Sistem, esas olarak kiÅŸisel bir öğretmen gibi hareket ederek ve ilerlemeyi takip ederek iyileÅŸtirme alanlarını analiz edip bir çocuÄŸun elde ettiÄŸi yüz yüze öğretimi tamamlamayı saÄŸlıyor.
DoÄŸru yapıldığında ve uygun gizlilik korumaları uygulandığında, bu tür projeler, araÅŸtırma ve yeniliÄŸin geliÅŸmesine yardımcı olan bir veri hazinesi oluÅŸturabilir. Dünya çapında hükümet liderliÄŸindeki en önemli biyomedikal giriÅŸimlerden biri olan UK Biobank’ı düşünürsek bu proje, yarım milyondan fazla insanın genetik bilgisini içeren halka açık bir veri tabanı oluÅŸturmuÅŸtur. Böylece bugüne kadar, 86 ülkeden yaklaşık 30.000 araÅŸtırmacı tarafından eriÅŸilerek yapay zekâ ve biyoteknoloji giriÅŸimlerinin yeni ilaçlar ve terapötikler yaratmasına yardımcı oldu.
2023’te, Improbable giriÅŸimi tarafından inÅŸa edilenler gibi büyük ölçekli sanal dünyalar, yasa koyucuların ve memurların planlama, karar alma gibi süreçlerde rol almasına da olanak tanıyacak. Bu sentetik ortamlar, esas olarak hükümet için bir meta veri deposu olarak çalışır ve siber saldırıları veya bulaşıcı hastalıkların nasıl yayıldığını modellemelerine yardımcı olarak en iyi ÅŸekilde nasıl yanıt verebileceklerini planlamalarına yardımcı olur.
Ancak hükümetlerin yapay zeka vaadini tam olarak yerine getirebilmesi için yatırım yapmaları gerekecek. Yakında, ulusal bilgi iÅŸlem gücü, birlikte çalışabilir bir dizi uygulama ve makine tarafından okunabilen mevzuat içeren kapsamlı bir dijital altyapıya ihtiyaç duyacak ve yapay zekâ bir ülke için yollar, demiryolları, kamu su kaynakları kadar önemli olacak. 2023’te giderek daha fazla ülke, dijital mimarilerin inÅŸasını hızlandırarak, bireye hitap eden ve genel olarak nüfusa yardımcı olan daha fazla yapay zeka destekli duyarlı hizmetler sunmaya olanak tanıyacak. 2023’te cesur hükümetler bu adımı atacak ve dünyanın geri kalanı için izlenecek bir öncü rolünde olacaklar.
Derleyen: Ceren Korkmaz
