Yeni X-ışını gözlemlerinin, Güneş’in açıklanamayan sıcak dış atmosferi olan koronanın gizemini çözmeye yardımcı olabileceği düşünülüyor.
Güneş; gezegenimizi ışıkla yıkayan, Dünya üzerindeki gökyüzünde gözden kaçırılamaz bir yıldız. Ancak bu ışığın tamamı, elektromanyetik spektrumun nispeten dar bir bandını gören gözlerimiz tarafından görülemez. NASA’nın Nükleer Spektroskopik Teleskop Dizisi (NuSTAR) tarafından yapılan yeni gözlemler, yıldızımızdan gelen ve gözlerimizin tespit edemediği yüksek enerjili ışığı ortaya çıkardı.
NASA tarafından 10 Şubat Cuma günü yayımlanan bir görüntüde, NuStar teleskobu tarafından yakalanan yüksek enerjili X-ışını radyasyonunun yamaları parlak mavi lekeler olarak görülebilir. NuStar’ın verileri, Japonya’nın Hinode uzay aracı tarafından yapılan düşük enerjili X-ışını gözlemleri ile yeşil tonlarında ve NASA’nın Solar Dynamics Observatory (SDO) kuruluşu tarafından çekilen ve kırmızı renklerde görünen morötesi görüntülerle birleştirildi.
Güneş’in koronal ısıtma gizeminin çözülmesi
NuStar’ın gözlemleri, Güneş yüzeyindeki en sıcak bölgeleri ortaya çıkardığı için oldukça değerli. Bilim insanları, Güneş’in yüzeyine rastgele dağılmış olan bu süper sıcak bölgelerin, Güneş’in en eski gizemlerinden birine çözüm bulmaya yardımcı olabileceğini düşünüyor: Neden Güneş’in üst atmosferi olan korona, yüzeyinden çok daha sıcak?
Yıldız bileşimine dair yaygın teoriler, daha derin katmanların daha sıcak olması gerektiğini öne sürüyor. Bu, 3,6 milyon Fahrenheit (2 milyon santigrat derece) sıcaklığa kadar ulaşabilen üst atmosferden, yaklaşık 3,700 derece ile 500 kata kadar daha soğuk olan Güneş’in altındaki fotosfer bölgesi hariç her yerinde geçerli.
NASA, Güneş’in çekirdeğinden dışarıya doğru ısı yaydığı için bu durumun, ateşin alevlerinden 100 kat daha sıcak olan havanın çevresinde olduğu kadar şaşırtıcı olduğunu söylüyor.
Bu beklenmedik ısınmanın kaynağı, Güneş’in atmosferindeki ısı ve ışık patlamaları olan nanoflares olabilir. Bunlar normal Güneş patlamalarından daha küçük olmalarına karşın büyük akrabaları gibi koronanın ortalama sıcaklığından daha sıcak malzemeler üretiyorlar.
Nanoflare’ları tek tek, Güneş’in ışık çıkışı arasında tespit etmek çok zor olsa da NuSTAR, aynı yerde aynı anda meydana gelen birçok nanoflare tarafından oluşturulan yüksek sıcaklıklı malzemelerin yaydığı radyasyonu tespit edebilir. Bu, nihayetinde Güneş fizikçilerinin nanoflare’ların frekansını, nasıl enerji açığa çıkardıklarını ve böylece koronal ısınmadan sorumlu olup olmadıklarını görmelerine olanak sağlayabilir.
Derleyen: Eliz Canyurt
