ABD’li gençler üzerinde yapılan bir araştırmaya göre uyku sırasında nefes almanın kesintiye uğraması, beyninin öğrenme ve hafıza için kritik olan bölümlerinin incelmesine veya iltihaplanmasına neden oluyor olabilir.
Özellikle obez olarak tanımlanan çocukların yaklaşık yarısı, uyku sırasında hava yolunu aralıklı olarak kapatan ve kısa süreliğine kana giren oksijen miktarını azaltan bir durum olan obstrüktif uyku apnesine sahip.
Vücudun ve beynin oksijenden mahrum kaldığı durumlarda ortaya çıkan hipoksi, uyku bozukluğuna, öğrenmede zorlanmaya, dikkat ve hafıza problemlerine ve hiperaktivite gibi davranış sorunlarına neden olabilir.
New York City’deki Montefiore’deki Çocuk Hastanesinde solunum ve uyku doktoru olan Raanan Arens, uyku apnesinin gençlerin beyinlerini yeniden şekillendirip şekillendirmediğini öğrenmek istedi ve bir araştırmaya başladı.
Arens, bir araştırma ekibiyle birlikte, fazla kilolu veya obez olan ve gece boyunca uykularını izleyebileceği 130’dan az sayıda genci bu araştırma için işe aldı. Yaklaşık yarısına uyku apnesi teşhisi kondu ve hiçbiri daha önce bu durum için herhangi bir tedavi görmemişti.
Her katılımcıya, beynin karar verme, öğrenme ve hafıza gibi üst düzey düşünceden sorumlu iki bölgesi olan korteks ve hipokampusun yapısını incelemek için bir MRI taraması yapıldı.
Çalışma, uyku apnesi olan gençlerin beyinlerinin diğer sağlıklı bireylerin beyinleriyle karşılaştırıldığında, korteksin sağ üst parietal bölgede kontrol grubunun uyku apnesine sahip gençlerde önemli ölçüde daha ince olduğunu buldu. Uyku apnesi semptomları ne kadar şiddetliyse, beynin bu bölgesi o kadar ince görünüyordu.
Sağ superior parietal bölge beynin alt kısmında bulunup anıları ve duyusal bilgileri işler. Araştırmacılar, bu alanın incelmesinin muhtemelen gençlerin bilişsel gelişimini oldukça etkileyeceğini belirtiyor.
Bu bölgedeki incelmenin, tek bir ebeveyne sahip olan veya daha düşük bir hane halkı geliri gibi potansiyel erken yaşam stresörleri olan çocuklarda daha fazla görüldüğü de ayrıca belirtildi.
Hipokampusun hacmi de uyku apnesi olan ergenlerde kontrol grubundakilere göre daha büyüktü ve bu fark uyku apnesinin şiddeti arttıkça artış gösterdi. Araştırmacılar, bunun muhtemelen beyindeki şişlik ve iltihaplanmadan kaynaklandığını söyledi.
Araştırmacılar, çocuklarda uyku apnesini daha erken tedavi etmenin beyin sağlığını koruyabileceğini ve bilişsel bozulma riskini azaltabileceğini yazıyor.
Uyku apnesinin erken fark edilmesini sağlayacak en iyi belirti ise horlama. Ancak dikkat edilmesi gereken şey çocukların yaklaşık yüzde 20’si horlarken, bu çocukların yalnızca yüzde 1 ila 6’sında uyku apnesi veya diğer uyku ile ilgili solunum bozuklukları nedeniyle horlama görülür.
Uyku sırasında tespit edilebilen diğer uyku apnesi uyarı işaretleri ise şunlar:
- Burnu çekerek nefes alma
- Terleme veya huzursuzluk
- Alışılmadık pozisyonlarda uyuma veya kişinin burnu yerine ağzından nefes alması
Ayrıca uyku apnesi olan çocuklar gün içinde yorgunluk, baş ağrısı, iştahsızlık veya burun tıkanıklığı da yaşayabilir.
Burnun arkasındaki bademcik veya adenoidlerin büyümesi, çocuklarda uyku apnesinin en yaygın nedenlerinden bazıları ve bunların alınması semptomların iyileşmesine de yardımcı olabilir.
Uyku apnesi ayrıca alerjisi veya saman nezlesi olan, küçük çeneli ve düz yüzlü çocukları veya Down sendromu gibi kas güçlerini etkileyen durumlardaki çocukları da etkileyebilir.
Tedavi eğer kilolu veya obez çocuklara uygulanacaksa alerji tedavisi ya da geceleri hava yollarını açık tutan Sürekli Pozitif Hava Yolları Basıncı (CPAP) makinesi kullanılabilir.
