Bilim insanları, çiftçilikte yaygın antibiyotik kullanımının insan bağışıklık sistemine karşı daha dirençli bakterilerin ortaya çıkmasına yol açtığı konusunda uyardı.
Araştırma, Çin’deki domuz ve tavuk çiftliklerinde yıllardır büyümeyi destekleyici olarak kullanılan “antimikrobiyal kolistinin”, bağışıklık sistemimizin ilk savunma hattından kaçma olasılığı daha yüksek olan E.coli bakteri türlerinin ortaya çıkmasına neden olduğunu öne sürüyor.
Kolistin artık Çin’de ve diğer birçok ülkede hayvansal gıda katkı maddesi olarak yasaklanmış olsa da araştırmacılar, antibiyotik ilaçların aşırı kullanımının yarattığı yeni ve önemli bir tehdit konusunda alarm verdi.
Oxford Üniversitesindeki araştırmayı yöneten Prof. Craig MacLean, “Bu, potansiyel olarak antibiyotik direncinden çok daha tehlikeli. Antimikrobiyallerin tarımda rastgele kullanılmasının tehlikesini vurguluyor. Daha şişman tavuklar elde etmek için yanlışlıkla kendi bağışıklık sistemimizi tehlikeye attık.” diyor.
Bulgular, doğal bağışıklığı tehlikeye atma konusunda özel bir risk oluşturabileceği öne sürülen ve antimikrobiyal peptitler (AMP’ler) olarak bilinen, kolistin ile aynı sınıftaki yeni antibiyotik ilaçların geliştirilmesi için de önemli etkilere sahip olabilir.
AMP’ler, çoğu canlı organizma tarafından enfeksiyona karşı ilk savunma hattı olan doğal bağışıklık tepkisinde üretilen bileşiklerdir. 1980 yılından itibaren çiftlik hayvanlarında yaygın olarak kullanılması, kolistin direnç genleri taşıyan E.coli bakterilerinin ortaya çıkmasını ve yayılmasını tetikledi. Sonuç olarak ilacın tarımda kullanımına ilişkin kısıtlamalar getirildi.
Çalışmada, MCR-1 adı verilen bir direnç geni taşıyan E.coli; tavuklarda, domuzlarda ve insanlarda doğuştan gelen bağışıklıkta önemli rol oynadığı bilinen AMP’lere maruz bırakıldı. Bakteriler ayrıca insan kan serumuna karşı duyarlılıkları açısından da test edildi. Bilim insanları, MCR-1 genini taşıyan E.coli bakterilerinin insan serumu tarafından öldürülmeye karşı en az iki kat daha dirençli olduğunu tespit etti.
Çalışmada yer almayan, Birmingham Üniversitesinden Dr. Jessica Blair şunları söyledi: “Kolistin de dâhil olmak üzere antimikrobiyal peptitler, çoklu ilaca dirençli enfeksiyonların artışına yönelik çözümün potansiyel bir parçası olarak müjdelenmiştir. Ancak bu çalışma, bu antimikrobiyallere karşı direncin, patojenlerin enfeksiyona neden olma ve konak hücre içinde hayatta kalma yetenekleri üzerinde istenmeyen sonuçları olabileceğini göstermektedir.”
Çalışmada yer almayan Alliance to Save Our Antibiotics danışmanı Cóilín Nunan ise şunları söyledi: “Bu yeni çalışma, kolistin direncinin muhtemelen daha önce düşünülenden daha tehlikeli olduğunu gösteriyor. AB’nin bir yıl önce bu tür kullanımı yasaklamasına rağmen, İngiliz hükümetinin yoğun çiftlik hayvanlarının antibiyotiklerle kitlesel ilaçlanmasını yasaklamaya hâlâ karşı çıkması da dikkat çekicidir.”
Derleyen: Görkem Süner