- Teorik olarak sonsuza kadar yaşayabildiği için “ölümsüz denizanası” olarak adlandırılan bir denizanası incelemeye alındı.
- Sonsuz yaşamın sırrı, milyonlarca yıldır Dünya okyanuslarında yüzüyor olabilir.
- Tüm bilinen, bu küçük ve yarı saydam damlacıklardan bazılarının dinozorların ölümünün öncesinden bu yana varlıklarını sürdürmesi.
Ölümsüz denizanası (Turritopsis dohrnii) yaşlandığında veya hasar gördüğünde, bir bebek polip aşamasına geri dönerek ölümden kurtulabilir. Bunu, dokunaçlarını yeniden emerek ve deniz tabanında bir yerde farklılaşmamış hücrelerden oluşan bir damla olarak durarak yapar.
Buradan genç polip tomurcuklanabilir ve tamamen büyüdüğünde her biri serçe parmağınızdaki tırnağınızdan daha küçük olan yeni yetişkin formları üretebilir.
Daha da önemlisi, bu olgun tomurcuklar genetik olarak polip ile aynıdır.
Bilimciler, hidrozoan sınıfına mensup bu türe F. Scott Fitzgerald’ın yaşlı doğup genç yaşta ölen kurgusal karakterine atıfta bulunarak “Benjamin Button jölesi” takma adını verdi.
Ölümsüz denizanası ilk olarak 1883’te bilim adamları tarafından tanımlandı. Ancak uzmanların onu esaret altında tutarken sonsuz yaşam döngüsünü kazara keşfetmeleri, bir asır sonrasına denk geldi.
O zamandan bu yana yapılan araştırmalar, laboratuvarda tutulan ölümsüz denizanası kolonilerinin polip aşamasına gerileyebileceğini ve iki yıl içinde 10 defaya kadar yeniden hayata başlayabileceğini göstermişti.
Benjamin Button jölesi, üremeden sonra kendini yenileyebilen ve ‘biyolojik olarak ölümsüz’ olduğu bilinen tek türdür.
Türün Akdeniz’de ortaya çıktığı düşünülürken, şu anda dünyadaki her okyanusta bol miktarda bulunuyor.
Ölümsüz denizanası her yerde bulunmasına rağmen, uzmanlar hala jölenin nasıl bu kadar uzun süre yaşadığını tam olarak anlamış değiller. 2022’de cins üzerine yapılan genomik araştırma, yaşlanma ve DNA onarımı ile ilgili en az bin gen tanımladı.
Bilim adamları, ölümsüz denizanasında akrabalarına kıyasla hangi genlerin mevcut veya eksik olduğunu anlayabilirlerse, sonsuz yaşamın ardındaki hücresel mekanizmaları ortaya çıkarabilirler.
Derleyen: Ceren Korkmaz
