- 19. yüzyılın öncüleri Annie Maunder ve Alice Everett, onlarca yıldır büyük ölçüde atıfta bulunulmayan çalışmalarıyla nihayet hak ettikleri takdiri kazandılar.
- Öncü İngiliz kadın astronomların anısına iki asteroide, Annie Maunder ve Alice Everett’in isimleri verildi.
- 1880’lerde Cambridge’deki Girton Kolejinde matematik okurken arkadaş olan Maunder ve Everett, İngiliz Astronomi Derneğinin (BAA) ilk üyelerindendi.
Annie Maunder ve Alice Everett, evren hakkındaki gözlemlerinin erkek meslektaşlarına atfedileceğini bilerek acınacak ücretler karşılığında yıldızların haritasını çıkardılar. Maunder ile Everett, bilimsel başarıları tanınmadan ve göz ardı edilerek göreceli bir belirsizlik içinde gözlerini yumdular. Öncü İngiliz kadın astronomların anısına iki asteroide, astronomi alanında çalışan ilk kadınlar arasında yer alan Annie Maunder ve Alice Everett’in isimleri verildi.
1880’lerde Cambridge’deki Girton Kolejinde matematik okurken arkadaş olan Maunder ve Everett, İngiliz Astronomi Derneğinin (BAA) ilk üyeleriydi ve bu onur için Catalina Gökyüzü Araştırmasına başvurdular. BAA’nın Tarih Bölümü Başkanı Mike Frost, “Bunlar, olağanüstü şeyler yapan olağanüstü kadınlardı. Gökyüzündeki yerlerini hak ediyorlar.” diye konuştu.
1948’e kadar Cambridge’deki tüm kız öğrenciler gibi sınavlarını dereceyle geçmelerine rağmen ikiliye derece verilmedi. Mezun olduktan sonra Maunder ve Everett, Greenwich’teki Kraliyet Gözlemevinde “bayan bilgisayar” olarak işe başladılar. Frost, “Bayan bilgisayarlar, yıldızların konumlarını ölçüyor ve bunları astronomik tablolara dönüştürüyordu. Kraliyet Gözlemevi; Oxbridge’den çıkan, matematikte son derece yetenekli, ucuza işe alınabilecek bir kadın havuzu olduğunun farkındaydı.” diye açıklıyor.
Girton’da o yılın en iyi matematikçisi seçilen Maunder, işi kabul etmeden önce aylık 4 sterlinlik maaşının artırılması için yalvarmış ve “bu parayla zor geçineceğini” söylemişti. “Cambridge’de matematik triposunu almış olmam hiçbir şeyi değiştirmiyor mu?” diye sorduğu mektubundan bir sonuç çıkmadı.
Greenwich’te şimdiye kadar görülen en büyük güneş lekesini kaydettikten sonra Maunder, kendisinden 17 yaş büyük, beş çocuklu dul bir baba olan patronu Edward Walter Maunder ile evlendi. Bunun sonucunda görevinden istifa etmek zorunda kaldı. Frost, Maunder’in eşinin gönüllü asistanı olarak çalışmaya devam ettiğini ve eşiyle birlikte dünyanın dört bir yanında keşif gezilerine çıkarak “teknik açıdan çok zor” bir başarı sayılan tam Güneş tutulmasını başarıyla fotoğrafladığını söyledi. Maunder, bu dönemde adından çok yetenekli bir astronom ve Güneş fotoğrafçısı olarak bahsettirdi.
1948’e kadar Cambridge’deki tüm kız öğrenciler gibi Maunder ve Everett de sınavlarını dereceyle geçmelerine rağmen derece alamadı. Mezun olduktan sonra her ikisi de Greenwich’teki Kraliyet Gözlemevinde “bayan bilgisayar” olarak işe başladı. Frost, “Bayan bilgisayarlar, yıldızların konumlarını ölçüyor ve bunları astronomik tablolara dönüştürüyordu” dedi.
İlerleyen dönemlerde Maunder ve eşi, Güneş lekelerini analiz etmek için şu anda meşhur olan kelebek diyagramını geliştirdi. Ancak Maunder’in adı, ortak yazar olarak geçmedi. İkili, kapsamlı yayınlar yaptı ama genellikle sadece Walter’ın imzası çalışmalarda yer aldı. Ortak bir popüler astronomi kitabının ön sözünde Walter, metnin “neredeyse tamamen eşinin eseri” olduğunu kabul etti.
Sadece erkeklerin üye olduğu Kraliyet Astronomi Derneğindeki üyeliği 1916’ya kadar reddedilen Maunder, bilimsel makaleler sunamadı ve Güneş lekelerinin asimetrik doğası hakkındaki tartışmalı keşiflerini iletmek için eşine muhtaç oldu. Bir kamera satın almak için Girton’dan fon istedi ve 1898’de Güneş’ten 10 milyon kilometrelik akışın kanıtını yakaladı.
Bu arada Alice Everett, bir yıl içinde 22.000 yıldızın konumunu gözlemleyip ölçmesine ve yıldız yörüngeleri üzerine iki makale yayımlamasına rağmen, bir astronom olarak kendini geçindirecek kadar para kazanmakta zorlandı. Frost, “Kendisine büyük bir gözlemevinde görev teklif edildi ancak pratik nedenlerden dolayı bir kadının orada gözlem yapmasına nasıl izin vereceklerini bulamadıkları için davet geri çekildi. Ancak Alice, zorlukların yoluna çıkmasına izin veren biri değildi.” diye belirtti.
Alice, 35 yaşında optikle ilgili bir alanda çalışmaya başladı ve 1903 yılında Londra Fizik Derneği dergisi için makale yazan ilk kadın oldu. Ardından 1925 yılında emekli olmadan önce Ulusal Fizik Laboratuvarında fizikçi olarak ikinci bir kariyere başladı ve 60 yaşında elektrik mühendisi olarak üçüncü kariyerine başladı.
Televizyonun mucidi John Logie Baird ile çalışarak televizyon optikleriyle ilgili ortak patentler için başarılı bir şekilde başvuruda bulundu. Muhtemelen 1926’da bir televizyon görüntüsünün ilk gösteriminde bulundu. Frost, “Erken dönem televizyon teknolojisinin öncülerinden ve Kraliyet Televizyon Derneğinin kurucu üyelerinden biriydi.” dedi.
Girton’un müdiresi Dr. Elisabeth Kendall, asteroitlere Everett ve Maunder’in isimlerinin verilmesiyle dünyanın ikilinin astronomiye yaptıkları bilimsel katkılarını kabul ettiğini ve bunun sadece geçmişin hakkını vermekle ilgili olmadığını söyledi: “Bu, geleceğe ilham vermekle ilgili.”
Derleyen: Alp Eren Gümüş
