Süper Bilgisayarlar Kullanılarak Süpernova Patlaması Simüle Edildi

Destek Olun: Dijitaliyidir'de yayımlanan reklamları engellemek için AdBlocker kullanmazsanız bize destek olmuş olursunuz. Ayrıca ekibimize destek olmak isterseniz Google aracılığı ile destek olabilirsiniz. Şimdiden teşekkürler.
Davut Bulut
Ekleyen Davut Bulut
3 dk okuma süresi
  • Yıllarca süren araştırmalar sonucunda süpernovaların ilk yüksek çözünürlüklü ve 3D hidrodinamik simülasyonu tamamlandı.
  • Bu sayede, bir egzotik süpernova patlamasının sonucunda türbülanslı yapının süpernovayı nasıl etkilediği görüntülendi.
  • Söz konusu araştırmalar için Berkeley Ulusal Laboratuvarı ve Japonya Astronomik Gözlemevindeki süper bilgisayarlar kullanıldı.

Evrendeki en büyük yıldızların zamanları dolduğunda, süpernova olarak patlarlar ve içe doğru çökerler. Arkalarında ise bir nötron yıldızı, kara delik bırakırlar ya da tamamen buharlaşırlar. Ortaya çıkan patlamanın içinde neler olup bittiğini anlamak oldukça zor. Özellikle de egzotik süpernovalar olarak adlandırılan, yıldız patlamalarının en nadir ve en parlak türleri için durum böyle.

Bu nadir süpernovaların dinamiklerini daha iyi anlamak isteyen gök bilimciler, süreci simüle etmek için güçlü süper bilgisayarlar kullanıyor. Yıllarca süren araştırmalar ve milyonlarca saatlik süper bilgisayar hesaplamalarının ardından araştırmacılar, süpernovaların ilk yüksek çözünürlüklü ve 3D hidrodinamik simülasyonunu tamamladı. Tayvan’daki Academia Sinica Astronomi ve Astrofizik Enstitüsünden (ASIAA) Ke-Jung Chen, söz konusu araştırma için uluslararası bir ekibe liderlik etti. Ekip, araştırmalarını yapmak için Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvarı ile Japonya Ulusal Astronomik Gözlemevindeki süper bilgisayarları kullandı.

Süpernovalar aslında büyük yıldızların yaşamlarının sonunu işaret eden parlak ve güçlü patlamalar olarak bilinir. Gök bilimciler de bu patlamalar hakkında nispeten kapsamlı bilgi birikimine sahip. Son yıllarda büyük ölçekli süpernova gözlemleri sayesinde, biri sıradan süpernovalardan oluşan onlarca hatta yüzlerce kat daha parlak olan ve uzun süreler boyunca devam eden patlama türlerini ortaya çıkardı. Bu gözlemler sayesinde “egzotik süpernovalar” olarak adlandırılan nadir olaylar, daha önce yerleşmiş olan diğer anlayışları altüst etmekte.

Egzotik süpernova olabilecek şüpheli yıldızlar, Güneş’in 80 ila 140 katı arasında değişen kütlelere sahip. Bilim insanları ise bu olağan dışı süpernovalar hakkında daha fazla bilgi edinmenin büyük kütleli yıldızların evrimini anlamakta kilit rol olabileceğini belirtiyor.

Araştırmacılar, son teknoloji olan süper bilgisayar simülasyonları ve milyonlarca saatlik hesaplama süresi ile egzotik bir süpernova patlamasının sonuçlarını modelleyebildiler. Bu modelde, patlamanın iç kısmındaki türbülanslı yapıların, süpernovanın parlaklığını ve patlama yapısını nasıl etkilediği gösterildi.

Ekip, yayımladıkları makalede “Türbülans, düzensiz sıvı hareketlerinden kaynaklanan ve karmaşık dinamiklere yol açan süpernova patlama sürecinde kritik rol oynar. Bu türbülanslı yapılar, maddeyi karıştırır ve bozar. Dolayısıyla enerji salınımı ve transferini etkilediği için süpernovanın parlaklığını ve görünümünü etkiler.“ açıklamalarında bulundu.

Ekip, egzotik süpernovaları anlamak için daha fazla araştırma yapılması gerektiğini belirtti. Şili’de bulunan Vera Rubin Teleskobunun on yıllık araştırması sırasında geniş bir mesafe aralığında, üç ila dört milyon süpernova keşfedileceği tahmin ediliyor. Ayrıca geniş alanlı yakın kızılötesi gözlem yapabilen Nancy Grace Roman Uzay Teleskobu ve Euclid teleskopları, süpernova olaylarında daha fazla bilgi verebilir.

Ekip, araştırma bulgularını The Astrophysical Journal’da yayımladı.

Derleyen: Davut Bulut

Loading

Bu içeriği paylaş
Follow:
Gazetecilik okuyan, mesleğini çok seven ve bu yolda emin adımlarla yürümek isteyen öğrenci. Okumak ve gezmek en çok yaptıkları. Bilgisayar oyunlarına olan merakı onu teknolojiyi daha cok araştırmaya itti. Her zaman araştırmacı, her zaman araştıran kimliğe büründü ve kendini dijitaliyidir'de buldu. Dijitaliyidir için Davut'un sloganı "dijital her zaman yeni kalmak için iyidir" oldu.
Yorum bırak, puan ver