- Alman araştırmacılar, yapay zekâ kullanarak antik Mezopotamya’dan kalan çivi yazılı tabletleri çözmek için çalıştılar.
- Bu zorlu görevde, 3 boyutlu (3D) modeller ve yapay zekâ sayesinde tabletlerin %76’sını doğru bir şekilde okuyabilen bir program geliştirildi.
- Bu atılım, antik metinlerin dijitalleştirilmesiyle tarihçilere antik Mezopotamya hakkında daha derin bir anlayış sunmayı amaçlıyor.
Alman araştırmacılardan oluşan bir ekip; yaşları, bozulmaları ve dilsel karmaşıklıkları nedeniyle zorlu bir görev olan eski Mezopotamya çivi yazısı tabletlerinin şifresini çözmek için yapay zekâdan yararlandı.
Sayılarının bir milyon civarında olduğu tahmin edilen bu tabletler, tapınak inşaatları gibi önemli tarihi olaylardan şikâyetler gibi gündelik meselelere kadar geçmişle ilgili zengin bilgiler sunuyor.
Araştırmacılar, Sümer ve Akad dilinde eğitilmiş yapay zekâyı kullanarak çivi yazısını tanıyabilen ve yazıya dökebilen bir program oluşturdular. Yapay zekâyı metni taramak ve yorumlamak üzere eğitmek için yaklaşık 2.000 tabletin 3D modellerini kullandılar ve komut dosyasındaki glifleri tanımada yaklaşık %76’lık bir doğruluk elde ettiler.
Aşınmış yüzeylerin yarattığı zorluklara ve bağlamsal anlayış ihtiyacına rağmen bu yapay zekâ atılımı, daha verimli çeviri ve araştırma için bir araç sağlıyor. Antik metinlerden oluşan geniş kütüphanelerin dijitalleştirilmesine olanak tanıyor ve potansiyel olarak antik yaşam ile kültüre dair paha biçilmez bilgilerin kilidini açıyor.
Araştırmacılar, daha büyük bir veri kümesi ekleyerek ve daha iyi işleme için segmentasyon stratejilerini keşfederek yapay zekânın doğruluğunu artırmayı amaçlıyor.
Bu yenilik, yalnızca tabletlerin şifresini çözmeyi kolaylaştırmakla kalmıyor; aynı zamanda araştırılabilir bir depo sunarak bilim insanlarının antik Mezopotamya’nın karmaşık ayrıntılarını daha derinlemesine araştırmasına olanak tanıyor.
Derleyen: Eliz Canyurt
