- Alkollü araç kullanmak, her yıl binlerce kişinin ölümüne sebep oluyor.
- Yeni çalışmalar, araç içlerinde alkollü sürücülerin tespit edilerek aracın kilitlenmesi üzerine bir sensör teknolojisi geliştirmeye çalışıyor.
- Ancak tasarlanma aşamasındaki bu sensör teknolojisi, pek çok soruyu ve düzenleme ihtiyacını beraberinde getiriyor.
Alkollü araç kullanmak, her yıl binlerce kiÅŸinin ölümüne sebep oluyor. Bununla birlikte, ülkeye milyarlarca dolara mal olmakla kalmıyor, aynı zamanda alkol düzenlemesinin Kasım 2024’e kadar standart hâle getirilmesi gerekiyor.
Ford ve GM gibi şirketlerin, sürücülerin yola dikkat etmesini sağlamak için kullandığı araç içi teknoloji uzun bir yol kat etti. Ancak Ulusal Karayolu Trafik Güvenliği İdaresine (NHTSA) göre bu araç içi teknolojiler, alkollü araç kullanmanın neden olduğu hasarı önlemeye veya hafifletmeye yardımcı olmaya henüz hazır değil.
NHTSA, şimdi alkollü araba kullanma oranını azaltmaya veya tamamen önlemeye yardımcı olmak için arabalara hangi teknolojilerin yerleştirilmesi gerektiğinin belirlenmesi konusunda yardım istiyor. Bildirim, federal kayıtta yayımlanacak ve ardından halkın yorumlarını iletmesi için 60 gün süresi olacak.
NHTSA, 331 sürücü izleme sistemini deÄŸerlendirdiÄŸini ve alkol bozukluÄŸunu tespit etmeyi uygun ÅŸekilde iÅŸleyebilecek ticari olarak mevcut hiçbir sistem bulamadığını söyledi. Alkol bazlı bozukluÄŸu tespit ettiÄŸini iddia eden üç dağıtım yönetim sisteminin (DMS) bulunduÄŸunu belirtmesine raÄŸmen, bunların hâlâ araÅŸtırma ve geliÅŸtirme aÅŸamasında olduÄŸunu söyledi. Ayrıca bulunan sistemlerin adını da özel olarak belirtmedi. Ancak sürücü izleme, NHTSA’nın elindeki tek seçenek deÄŸil. NHTSA aynı zamanda bir sürücünün pasif olarak izlenerek zarar görüp görmediÄŸini belirleyebilecek federal bir motorlu taşıt güvenlik standardı geliÅŸtirme görevini de aldı. Bunu yaparken kandaki alkol konsantrasyonunun çok yüksek olup olmadığını tespit edebilmesi gerekiyor.
NHTSA’nın bulgularına göre kandaki alkol tespit teknolojisi yakın vadede daha geçerli bir çözüm gibi görünüyor. Sonuçta düzinelerce eyalet, tekrarlayan veya yüksek BAC suçluları için alkol analiz cihazı bazlı alkol ateÅŸleme kilitlerine ihtiyaç duyuyor. Ancak sürücünün bu uygulamadan kaçmak için bununla ilgili önlem alabilmesi de mümkün. NHTSA ise bunun önüne geçilmesi için yeni bir teknoloji geliÅŸtirmeyi hedefliyor.
NHTSA, 2008’den beri Trafik GüvenliÄŸi Otomotiv Koalisyonu (ACTS) ile Güvenlik için Sürücü Alkol Tespit Sistemi (DADSS) adı verilen bir kamu-özel ortaklığı üzerinde çalışıyor. Bu programın bir parçası olarak DADSS, sürücü bozukluklarını tespit etmek için hem nefese hem de dokunmaya dayalı yöntemler geliÅŸtiriyor. Nefes bazlı yöntem, sürücünün müdahil olabilme ihtimalinden dolayın daha aktif olarak kabul ediliyor. Ancak dokunmatik sensör, sürücünün aracı çalıştırmak için dokunması gereken bir ÅŸeye yerleÅŸtirilecek ÅŸekilde tasarlandığından NHTSA, böyle bir dokunmatik sensörün sürücü etkisinden uzak tutulabilme ihtimalinden dolayı pasif olarak deÄŸerlendirilebileceÄŸini söylüyor.
ACTS CEO’su Robert Strassburger, teknolojinin pasif olarak sürücüyü kısıtlaması göz önüne alındığında dokunmatik sensörün yakın vadede ileriye yönelik en iyi yol olabileceÄŸini düşündüğünü söylüyor. “Gönderilen yorumları okuduÄŸumda, bu benim için ilgi çekici bir alan olacak. İnsanlar, bu konuda ne düşünüyor? Sanırım kesinlikle istemediÄŸimiz ÅŸeylerden biri, sürücülerden arabalarıyla etkileÅŸim kurmanın yeni bir yolunu öğrenmeleri.” diyen Strassburger, sürücülerin bu sensörlerden kaçmanın bir yolunu bulmasını istemediÄŸini açıkça dile getiriyor. Ardından, “Bu çok ama çok karmaşık bir kural koyma süreci. Çok fazla ayrıntı var ve ajansın bunu düzeltmesi gerekiyor.” diye de ekliyor.
Kurum, sürücü izleme veya kullandığı “pasif” tanımı hakkında daha fazla bilgi vermenin ötesinde her türlü çetrefilli konuyu gündeme getiriyor. ÖrneÄŸin, start-stop butonuna dokunmatik sensör takılmışsa basanın sürücünün olduÄŸundan nasıl emin olabilirsiniz? Sistem sürücünün aracı çalıştıramayacak kadar alkollü olduÄŸunu tespit ederse aracın çalışmasını engellemeli mi? Ya sürücü orman yangınından kaçmaya çalışıyorsa?
Derleyen: Fatma Ebrar Tuncel
