- NASA’nın 46 yıldır kullandığı yıldızlar arası insansız uzay aracı, Dünya’ya anlamsız ve saçma veriler gönderiyor.
- NASA’nın belirttiğine göre Voyager 1’in uçuş veri sistemi (FDS), uzay aracının mühendislik bilgilerini ve bilimsel araçlarından gelen verileri topluyor; ancak uzay aracının telekomünikasyon ünitesiyle (TMU) beklendiği gibi iletişim kurmuyor.
- Dünya’ya iletilen paketlerin, son zamanlarda “takılı kaldığı” ve “birler ve sıfırlardan oluşan tekrarlayan bir model ilettiği” belirtildi.
NASA’nın Voyager 1 insanız uzay aracı şu anda Dünya’ya herhangi bir bilimsel ve sistem verisi iletemiyor. 46 yaşındaki uzay aracı, komutları alabiliyor olsa da bilgisayarında bir çeşit sorun var gibi görünüyor.
NASA’nın 12 Aralık tarihli blog yazısına göre Voyager 1’in uçuş veri sistemi (FDS), uzay aracının mühendislik bilgilerini ve bilimsel araçlarından gelen verileri topluyor; ancak uzay aracının telekomünikasyon ünitesiyle (TMU) beklendiği gibi iletişim kurmuyor.
FDS düzgün çalıştığında, uzay aracının bilgilerini bir veri paketi halinde derler. Daha sonra TMU kullanılarak Dünya’ya bu paketler iletilir. Blog yazısında, son zamanlarda bu veri paketinin “takılı kaldığı” ve “birler ve sıfırlardan oluşan tekrarlayan bir model ilettiği” belirtildi. Voyager’ın mühendislik ekibi sorunun izini FDS’e kadar sürdü, ancak bir çözüm bulunması haftalar sürebilir.
Voyager 1 ve ikiz uzay aracı Voyager 2, 1977 yılında fırlatıldı. İkisi de tarihteki diğer tüm uzay araçlarından daha uzun süredir faaliyette. Her ikisi de yıldızlararası uzayda, Dünya’dan 24 milyar kilometre daha yüksek bir hızla evrene doğru yol almakta.
Uzay araçlarının Dünya’dan çok uzakta olması sebebiyle bir iletinin araca ulaşması neredeyse bir gün (22,5 saat) sürüyor. Herhangi bir yanıt almak da ancak başka bir gün ile mümkün oluyor. Voyager 1 ile tek bir ileri geri iletişim ise yaklaşık 45 saatte tamamlanıyor. Dolayısıyla, NASA mühendisleri uzay aracının FDS’i için bir düzeltme gönderebildiklerinde, çalışıp çalışmadığını öğrenmek için ertesi güne kadar beklemek zorunda kalacaklar.
Aç kapa yapılmış olsa da Voyager 1’in sorunu çözülmedi. Uzay aracının yaşı ve donanımı benzersiz bir dizi zorluk ortaya koyuyor. NASA teknisyenleri, 1970’lerde seleflerinin sahip olduğu çerçeve ve teknoloji içinde çalışmak zorunda ve bu da bazen yaratıcı yazılım çözümleri üretilmesini zorlaştırıyor.
Bu Voyager 1’in son yıllarda yaşadığı ilk arıza değil. Uzay aracının tutum eklemleme ve kontrol sistemindeki (AACS) sorunları Mayıs 2022’de fark edilmiş ve geçici bir çözüm bulunmadan önce Voyager 1, birkaç ay boyunca anlamsız telemetri verileri iletmeye devam etmişti.
Ekim 2023’te bu sorunu nihai olarak çözmeye yardımcı olacak ve aynı zamanda uzay aracının iticileri üzerinde kalıntı birikmesini önleyecek bir yazılım yaması ile başka bir güncelleme yapıldı. NASA’nın blogunda şu açıklama yer alıyor: “Uzay araçlarının karşılaştığı sorunlara çözüm bulmak için genellikle bugün ortaya çıkan sorunları öngöremeyen mühendisler tarafından yazılmış onlarca yıllık orijinal belgelere başvurmak gerekiyor. Sonuç olarak, istenmeyen sonuçlardan kaçınmak için ekibin yeni bir komutun uzay aracının operasyonlarını nasıl etkileyeceğini anlaması zaman alıyor.”
Derleyen: Alp Eren Gümüş
