- Herculaneum’dan çıkarılan karbonlaşmış papirüs rulolar, ünlü Yunan filozof Plato’nun mezar yerini açığa çıkarmak için önemli bir adım atıldığını gösteriyor.
- Araştırmacılar, Plato’nun kölelikten felsefi üstünlüğe giden yolculuğunu ve Platonic Akademinin Atina’daki özel bahçesinde gömülü olduğunu ortaya çıkardı.
- Yunan Okulları projesi, bu eski metinlerin çözümlenmesinde kullanılan ileri görüntüleme teknikleriyle antik felsefe, Yunan biyografisi ve edebiyatı ile kitap tarihi hakkında yeni ve somut gerçekler sağladı.
Antik Roma kenti Herculaneum’da bulunan karbonlaşmış papirüs parşömenlerinin derinlemesine incelenmesi, saygın Yunan filozofu Platon’un mezar yerinin araştırılmasında çığır açıcı bir gelişme sağladı. Pisa Üniversitesinden papirolog Graziano Ranocchia’nın liderliğindeki bilim insanları, Platon’un kölelikten felsefi şöhrete uzanan yolculuğu hakkında büyüleyici ayrıntıları ortaya çıkardı. Ranocchia, “Önceki basımlarla karşılaştırıldığında, artık neredeyse kökten değiştirilmiş bir metin var. Bu metin, çeşitli akademik filozoflar hakkında bir dizi yeni ve somut gerçeği ima ediyor. Yeni baskı ve onun bağlamsallaştırılması sayesinde bilim insanları antik felsefe, Yunan biyografisi ve edebiyatı ile kitabın tarihi hakkında beklenmedik disiplinler arası çıkarımlara ulaştılar.” diyor.
Klasik dönemde yer alan (MÖ 427 – 348) ve Batı felsefesinde adı duyulmuş bir filozof olan Platon, derin fikirleriyle özellikle de formlar veya fikirler teorisiyle tanınıyor. MS 79’da Vezüv Yanardağı’nın patlamasından sonra Herculaneum’dan çıkarılan parşömenler onun hayatına ve mirasına ışık tutuyor.
Avrupa Araştırma Konseyi (ERC) tarafından finanse edilen Yunan Okulları projesi, bu eski metinlerin deşifre edilmesinde önemli ilerlemeler kaydetti. Kızılötesi, ultraviyole optik görüntüleme, termal görüntüleme, tomografi ve dijital optik mikroskopi gibi gelişmiş görüntüleme tekniklerini kullanan araştırmacılar, parşömenlerin yaklaşık %30’unu oluşturan 1000’den fazla kelimenin kodunu çözdü.
Ranocchia’ya göre parşömenler, Platon’un Atina’daki Platonic Akademi içindeki kutsal Museion yakınındaki özel bir bahçeye gömüldüğünü ortaya koyuyor ve bu da onun mezar yeri hakkındaki önceki teorilere meydan okuyor.
Parşömenler aynı zamanda Platon’un hayatındaki çalkantılı bir döneme de işaret ediyor. Bu da onun Spartalılar tarafından Aegina adasının fethinden sonra, muhtemelen MÖ 404 ila MÖ 399 yılları arasında köleleştirildiğini gösteriyor. Bu bilgi, Platon’un anlatısına dokunaklı bir katman ekliyor.
Pisa Üniversitesi, Ulusal Araştırma Konseyi ve diğer araştırma kurumlarının katılımıyla gerçekleştirilen ortak bir çalışma olan Yunan Okulları projesi, Philodemus’un “Filozofların İncelemesi”nin yeni keşfedilen metinleri de içeren güncellenmiş bir baskısını yayımlamayı amaçlıyor.
Derleyen: Eliz Canyurt
