İngiltere’nin Oxfordshire bölgesindeki bir taş ocağında, 166 milyon yıl öncesine ait yaklaşık 200 dinozor ayak izi bulundu. Bu izler, uzun boyunlu bir sauropod türü olan Cetiosaurus ve daha küçük bir etobur olan Megalosaurus tarafından bırakılmış. En uzun iz yolları 150 metreye ulaşıyor ancak kazının yalnızca bir kısmı tamamlandığı için daha fazla iz bulunması bekleniyor.
Şans Eseri Keşif
İzler, Dewars Farm Taş Ocağı’nda çalışan Gary Johnson tarafından, bir kazıcı kullanırken tesadüfen fark edildi. “Toprağı temizlerken birkaç tümsek fark ettim. Başta zemindeki bir anormallik olduğunu düşündüm, ancak düzenli aralıklarla tekrar ettiğini görünce bunun dinozor izleri olabileceğini anladım,” dedi. Bu anı, “Oldukça tuhaf ve heyecan verici bir andı,” diye ifade etti.
Beş Farklı İz Yolu Bulundu
Yaz aylarında 100’den fazla bilim insanı, öğrenci ve gönüllü, taş ocağında kazı çalışmalarına katıldı. Digging for Britain adlı belgesel serisinde yer alan kazılarda beş farklı iz yolu ortaya çıkarıldı. Bu yollardan dördü, dört ayaklı otçul sauropodlara ait. Bu dinozorların izleri fil ayak izlerine benzese de çok daha büyük; boyları 18 metreye kadar ulaşıyor.
Bir diğer iz yolu ise iki ayaklı yırtıcı bir dinozor olan Megalosaurus tarafından bırakılmış. Oxford Üniversitesi Doğa Tarihi Müzesi’nden Dr. Emma Nicholls, bu izlerin “tridaktil” yani belirgin üç parmağa sahip olduğunu ve etoburların çevik avcılar olduğunu ifade etti. Megalosaurus’un boyu 6 ila 9 metre arasında değişiyordu.
İzlerin Korunma Süreci
Dinozorların yaşam alanının sıcak ve sığ bir lagün olduğu, izlerin çamurlu zemine bırakıldığı belirtiliyor. Ancak bu izlerin fosil olarak korunabilmesi için özel bir olayın gerçekleşmiş olması gerektiği ifade ediliyor. Birmingham Üniversitesi’nden Prof. Richard Butler, “Muhtemelen bir fırtına izlerin üzerini çökeltilerle kapladı ve bu sayede izler yıkanarak kaybolmadı,” dedi.
3D Modeller ile Detaylı İnceleme
Kazı sırasında izler detaylı bir şekilde incelendi. 20.000’den fazla fotoğraf çekilerek hem iz yollarının hem de tek tek izlerin 3D modelleri oluşturuldu. Prof. Butler, “Dinozor ayak izleri, hayvanların yaşamından bir anı yakalamanın eşsiz bir yoludur. Bu izler, onların hareketlerini ve yaşadıkları çevreyi anlamamıza olanak tanıyor,” dedi.
Derleyen: Elanur Atalay