X platformu, Türkiye’deki muhalif hesapları askıya aldı. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanma kararının ardından başlayan protestoların sosyal medya üzerinden yayılması, hükümetin bu hesapları engellemeye çalışmasına yol açtı.
Detaylar haberimizde…
Saygın yayın kuruluşlarından olan Politico‘nun verdiği habere göre Elon Musk’ın sahibi olduğu X platformu, ülkemizdeki muhalif isimlere ait birçok hesabı askıya alarak, hükümetin içerik kaldırma taleplerine karşı tutarsız bir yaklaşım sergilemeyi sürdürüyor.
Hükûmet, protestoları bastırma amacıyla bu hesapların yaydığı mesajları engellemeye çalışırken, ülke genelinde meydana gelen huzursuzluklar devam ediyor. Özellikle İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanma talebinin ardından Türkiye’de büyük çapta protestolar düzenlendi ve bu protestoların sosyal medya üzerinden geniş bir şekilde yayılması hükümetin tehdit algısını artırdı.
İmamoğlu’nun Tutuklanma Kararı ve Protestolar
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın en önemli siyasi rakiplerinden biri olan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanma talebi, halk arasında büyük tepkilere yol açtı. Bu tutuklama, ülke çapında çok sayıda protesto eyleminin yapılmasına sebep oldu. Protestolar, genellikle sosyal medya üzerinden organize edildi ve bu durum, İktidarın hükûmet karşıtı mesajların yayılmasını engellemeye yönelik tedbirler almasına yol açtı. Gelen haberlere göre X, özellikle bu protestolarla bağlantılı hesapları askıya alarak hükümetin taleplerine bir anlamda yanıt verdi.
X’in Askıya Alma Politikası
Politico’nun haberine göre; Washington’da bulunan düşünce kuruluşu Wilson Center‘ın Orta Doğu Programı koordinatörü Yusuf Can, X’in askıya aldığı hesapların çoğunun üniversiteyle ilişkili aktivist hesapları olduğunu belirtti. Bu hesaplar, genellikle protesto bilgilerini ve öğrencilere gidebilecekleri yerleri paylaşıyorlardı. Can, bu hesapların takipçi sayılarının on binlerle sınırlı olan “taban aktivistleri” olduğunu ifade etti. Ancak, X’in bu hesapları askıya alması, hükümetin protestoları engelleme ve ifade özgürlüğünü kısıtlama çabalarının bir parçası olarak değerlendiriliyor.
X’in Değişken Yaklaşımı ve “Özgür Konuşma” İlkesi
X’in farklı ülkelerdeki hükümet taleplerine karşı sergilediği değişken yaklaşım, platformun “özgür konuşma” ilkesine olan bağlılığı ve bu ilkenin sınırlarının nasıl belirlendiği konusunda ciddi soru işaretleri yaratıyor.
Çifte Standart İddiası: X’in Brezilya ve Hindistan’da hükümetlere karşı daha sert bir duruş sergilerken, Türkiye’de daha uzlaşmacı bir tavır takınması, platformun tarafsızlığına gölge düşürüyor. Bu durum, X’in “özgür konuşma” ilkesini siyasi ve ticari çıkarlarına göre şekillendirdiği eleştirilerine yol açıyor.
Yerel Yasalar ve Küresel İlkeler Arasındaki Çelişki: X’in yerel yasalara uyma zorunluluğu ile küresel “özgür konuşma” ilkeleri arasındaki dengeyi nasıl kurduğu belirsizliğini koruyor. Bu durum, platformun farklı ülkelerdeki kullanıcıları arasında eşitsizliğe neden olabilir.
Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik: X’in hükümet taleplerine uyma kararlarının şeffaflığı ve hesap verebilirliği de sorgulanıyor. Platformun, hangi gerekçelerle hangi hesapları askıya aldığı veya hangi paylaşımlara erişimi kısıtladığı konusunda daha fazla bilgi paylaşması bekleniyor.
X’in İktidarın Taleplerine Yanıtı
Gelen haberlere dayanarak X’in, Türkiye Cumhuriyeti hükûmetinin içerik kaldırma taleplerine uyması, daha önce de benzer taleplerle karşı karşıya kalan platform için sürpriz bir durum değil. 2023 yılının Mayıs ayında X, iktidarın talebi üzerine bir dizi muhalif kullanıcı gönderisine erişimi kısıtlamıştı. Bu durum, yerel seçimler öncesinde hükümet eleştirilerinin sansürlenmesi olarak yorumlanmıştı ve ifade özgürlüğü savunucuları tarafından yoğun eleştiriler almıştı. Elon Musk, o dönemde konuya ilişkin olarak şu açıklamayı yapmıştı:
“Seçenek, Twitter’ın tamamen kısıtlanması ya da bazı tweetlere erişimin kısıtlanmasıdır.”
Bu açıklama, X’in hükümet taleplerine karşı aldığı tavrı savunma amaçlıydı.
Musk’ın Savunması ve Eleştiriler
Politico’nun haberine göre Musk, Türkiye’deki taleplerle ilgili olarak, X’in ya bu talepleri yerine getireceğini ya da bölgedeki yasaklanma riskiyle karşı karşıya kalacağını belirtti. Ancak bu savunma, Musk’ın “özgür konuşma” ilkesine olan bağlılığıyla çelişiyor. Zira, X daha önce diğer ülkelerdeki benzer taleplere karşı çok daha sert tutumlar almıştı.
Örneğin, 2023 yılında Brezilya’da bir mahkeme kararını reddettiği için geçici olarak yasaklanan X, bu durumu Brezilya hükümetinin ifade özgürlüğüne karşı tutumu olarak eleştirmişti. Musk, bu durumu fırsat bilerek Brezilyalı yetkilileri defalarca eleştirmiş ve hükümetin ifade özgürlüğüne karşı tutumlarını kınamıştı.
Hindistan ve Türkiye’deki Farklı Yaklaşımlar
Geçtiğimiz hafta, Hindistan’daki bir yerel sansür olayında X, Hindistan hükümetine karşı yasal işlem başlattı. Ancak, bu durum Türkiye’deki yaklaşımından farklı bir şekilde ele alındı. Musk, Hindistan’da hükümetin sansür taleplerine karşı daha sert bir tutum sergilerken, Türkiye’de benzer bir taleple karşılaştığında daha ılımlı bir tavır aldı. Bu farklılık, Musk’ın Türkiye’deki iş ilişkilerinin etkilenmesini istememesinden kaynaklanıyor olabilir.
Türkiye’deki Stratejik İlişkiler
Musk’ın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yakın ilişkileri, X’in Türkiye’deki sansür taleplerine verdiği yanıtı etkileyen bir faktör olarak öne çıkıyor. Elon Musk, Türkiye’de yeni bir Tesla fabrikası kurmayı ve XAI ile Starlink projeleri için yerel dağıtım anlaşmaları yapmayı düşünüyor. Bu nedenle, Musk’ın Türkiye’deki iş projelerinin etkilenmesini istememesi, hükümetin taleplerine karşı daha temkinli bir yaklaşım sergilemesine yol açmış olabilir. Musk’ın, Erdoğan ile olan ilişkisini zedelemektense, hükümetin taleplerine uymayı tercih etmesi olasıdır.
X ve Özgür Konuşma
X’in Türkiye’deki taleplere verdiği yanıt, platformun özgür konuşma ilkesine olan bağlılığının sorgulanmasına yol açıyor. Musk, ifade özgürlüğüne verdiği önemin altını çizmiş olsa da, iş stratejileri ve yerel ilişkiler bazında bazı ülkelerdeki taleplere karşı farklı tutumlar sergileyebiliyor. Bu durum, sosyal medya platformlarının hükümetlerle olan ilişkilerinin ne denli karmaşık ve değişken olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor. X’in bu tür taleplere yönelik tutumunun nasıl şekilleneceği ve dünya genelindeki farklı ülkelerdeki sansürle mücadelelerinin nasıl devam edeceği ise ilerleyen dönemde daha net bir şekilde ortaya çıkacak.
Derleyen: Ceren Bal
Editörün notu: Bu haberimiz yayına hazırlandığı sırada X gelen istekler ve yaşanan olaylar ile ilgili resmi bir açıklama yapmamıştı.
