Bill Gates: 10 Yılda Yapay Zeka Doktor ve Öğretmenlerin Yerini Alacak

Gates, geçtiğimiz yıl Eylül ayında New York’ta Netflix belgesel dizisi “What’s Next? The Future with Bill Gates”in tanıtım etkinliğinde yaptığı konuşmada, önümüzdeki on yıl içerisinde yapay zekanın “çoğu şey için” insanlara olan ihtiyacı ortadan kaldıracağını savunmuştu. Özellikle sağlık ve eğitim sektörlerinde köklü değişikliklerin yaşanacağını belirten Gates, yapay zekanın birçok doktor ve öğretmenin yerini alacağını ileri sürdü.

Milyarder Bill Gates, bu iddialarını ilk olarak Şubat ayında NBC’nin sevilen talk show programı “The Tonight Show”da komedyen Jimmy Fallon ile gerçekleştirdiği bir röportajda dile getirmişti.

Gates, o dönemde uzmanlığın hala “nadir” olduğunu ve “harika bir doktor” veya “harika bir öğretmen” gibi alanlarda insan uzmanlara güvendiğimizi ifade etmişti. Ancak yapay zekanın hızla gelişmesiyle bu durumun değişeceğini vurgulayan Gates,

“Ancak yapay zeka ile önümüzdeki on yıl içinde bu ücretsiz ve sıradan hale gelecek; harika tıbbi tavsiyeler, harika dersler”

şeklinde konuştu.

“Özgür Zeka” Çağına Giriş: Hayatın Her Alanında Yapay Zeka Etkisi

Gates’in bu öngörüleri, geçtiğimiz ay Harvard Üniversitesi profesörü ve mutluluk uzmanı Arthur Brooks ile yaptığı bir röportajda “özgür zeka” olarak adlandırdığı yeni bir dönemin habercisi niteliğinde.

Gates, bu yeni dönemde gelişmiş ilaçlardan ve teşhis yöntemlerinden, yaygın olarak erişilebilen yapay zeka eğitmenlerine ve sanal asistanlara kadar hayatımızın hemen her alanında yapay zeka destekli teknolojilerde hızlı ve önemli ilerlemeler yaşanacağını öngörüyor.

Brooks’a yaptığı açıklamada yapay zekanın hızla gelişmesinin “çok derin ve hatta biraz korkutucu” olduğunu ifade eden Gates, bu gelişimin bir üst sınırının olmamasına dikkat çekti. Yapay zekanın potansiyelinin sınırlarının henüz belirlenmemiş olması, beraberinde hem heyecan verici fırsatlar hem de önemli endişeler getiriyor.

İş Kayıpları mı, Yeni Fırsatlar mı?

Çoğu insanın bu yapay zeka destekli geleceğe nasıl uyum sağlayacağı sorusu hala tartışma konusu olmaya devam ediyor. Bazı uzmanlar, yapay zekanın insanları tamamen değiştirmek yerine daha verimli çalışmalarına yardımcı olacağını ve hatta yeni iş alanlarının ortaya çıkmasını sağlayacak ekonomik büyümeyi tetikleyeceğini savunuyor. Bu görüşe göre, yapay zeka rutin ve tekrarlayan görevleri üstlenerek insanların daha yaratıcı ve stratejik işlere odaklanmasına olanak tanıyacak.

Ancak Microsoft AI CEO’su Mustafa Süleyman gibi diğer uzmanlar ise önümüzdeki birkaç yıl içinde yaşanacak teknolojik gelişmelerin hemen hemen her sektördeki işlerin yapısını kökten değiştireceğini ve iş gücü üzerinde “çok büyük bir istikrarsızlaştırıcı” etkiye sahip olacağını öngörüyor.

Süleyman, 2023 yılında yayınlanan “The Coming Wave” adlı kitabında,

“Bu araçlar yalnızca geçici olarak insan zekasını artıracak,”

İfadelerini kullanmıştı. Süleyman’a göre, yapay zeka bir süre için insanları daha akıllı ve verimli hale getirecek ve önemli bir ekonomik büyüme potansiyeli sunacak olsa da, temel olarak insan emeğinin yerini alacak.

Yapay Zeka: Hem Endişe Verici Hem de “Harika Bir Fırsat”

Bill Gates de yapay zekanın potansiyel risklerinin ve endişelerinin farkında. Geçtiğimiz yıl kaleme aldığı bir yazıda, yapay zekanın insanlığa sunabileceği genel faydalar konusunda iyimser olduğunu belirtmişti. Gates,

“Ölümcül hastalıklar için çığır açan tedaviler, iklim değişikliği için yenilikçi çözümler ve herkes için yüksek kaliteli eğitim”

dedi.

Fallon ile yaptığı röportajda Gates, bazı iş türlerinin büyük ihtimalle yapay zeka tarafından asla değiştirilmeyeceğine olan inancını da yineledi. İnsanların örneğin makinelerin beyzbol oynamasını istemeyeceğini belirten Gates,

 “Kendimize saklayacağımız bazı şeyler olacak. Ancak bir şeyler yapmak, bir şeyleri taşımak ve yiyecek yetiştirmek açısından, bunlar zamanla temelde çözülmüş sorunlar olacak”

dedi. Bu ifadeler, Gates’in özellikle fiziksel emek ve temel ihtiyaçların karşılanması gibi alanlarda yapay zekanın insan gücünün yerini alacağına dair güçlü bir inancı olduğunu gösteriyor.

Yapay Zeka Geliştirilmesindeki “Anlaşılabilir ve Geçerli” Endişeler

Gates, yapay zeka geliştirilmesinin beraberinde getirdiği “anlaşılabilir ve geçerli” endişelerin de farkında olduğunu 2023 tarihli bir blog yazısında dile getirmişti. Günümüzün en gelişmiş yapay zeka programlarının dahi hatalarla dolu olduğunu ve örneğin çevrimiçi ortamda yanlış bilgilerin yayılmasına olanak sağlamaya eğilimli olduğunu vurgulamıştı. Bu endişeler, yapay zekanın yaygınlaşmasıyla birlikte ortaya çıkabilecek etik sorunlar, dezenformasyon riskleri ve potansiyel kötüye kullanım senaryoları gibi önemli konulara işaret ediyor.

Geleceğe Yatırım: “Yapay Zeka Merkezli” Girişimler

Ancak tüm bu endişelere rağmen Bill Gates, yapay zekanın potansiyeline olan inancını koruyor. Eylül 2024’te CNBC Make It’e verdiği bir demeçte,

‘’Sıfırdan yeni bir iş kurmak zorunda kalsaydı kesinlikle “yapay zeka merkezli” bir girişim başlatırdım. Bugün, birileri yeni bir yapay zeka şirketi için milyarlarca dolar toplayabilir bu sadece birkaç taslak fikirdir,”

diyerek yapay zeka alanındaki yatırım potansiyeline dikkat çekti. Microsoft ve OpenAI gibi öncü şirketlerdeki genç yetenekleri teşvik ettiğini belirten Gates,

“Hey, işte sınır. Çünkü siz buna benden daha taze bir bakış açısıyla bakıyorsunuz ve bu sizin için harika bir fırsat,”

diye belirtti.

Gates, Yapay Zeka Potansiyelini Yıllar Öncesinden Öngörmüştü

Bill Gates’in yapay zeka devrimini yaklaşık on yıl önce öngörmüş olması dikkat çekici bir nokta. 2017 yılında Berkshire Hathaway CEO’su Warren Buffett ile birlikte Columbia Üniversitesi’nde katıldığı bir etkinlikte, sıfırdan başlamak zorunda kalsaydı hangi sektöre odaklanacağı sorusuna hiç tereddüt etmeden yapay zekayı seçmişti.  Gates o dönemde,

“Yapay zekadaki çalışmalar bugün gerçekten derin bir seviyede,”

demiş ve Google’ın DeepMind AI laboratuvarının Go adlı masa oyununda insanları yenebilecek bir bilgisayar programı yaratmasının “derin bir dönüm noktası” olduğuna işaret etmişti.

O yıllarda teknoloji, büyük dil modelleri tarafından desteklenen ChatGPT benzeri üretken metin araçlarından henüz çok uzaktaydı. Ancak 2023 yılına gelindiğinde, Gates bile yapay zekanın gelişim hızına şaşırmıştı.

Blog yazısında, OpenAI’yi lise AP Biyoloji sınavında en yüksek puanı alabilecek bir model yaratmaya davet ettiğini ve bu görevin iki veya üç yıl süreceğini tahmin ettiğini yazmıştı. Ancak OpenAI’nin bu başarıyı “sadece birkaç ayda” tamamlaması, Gates’i derinden etkilemişti. Gates bu gelişmeyi, “grafiksel kullanıcı arayüzünden [1980’de] bu yana teknolojideki en önemli ilerleme” olarak nitelendirdi.

Yapay Zeka Çağının Getirdikleri ve Götürdükleri

Bill Gates’in öngörüleri, yapay zekanın önümüzdeki on yıl içinde hayatımızın birçok alanında önemli değişikliklere yol açacağına işaret ediyor.

Özellikle sağlık ve eğitim gibi kritik sektörlerde insan uzmanların yerini alabilecek yapay zeka sistemlerinin geliştirilmesi, hem büyük fırsatlar hem de önemli zorluklar barındırıyor. Yapay zekanın sunduğu ücretsiz ve yüksek kaliteli tıbbi tavsiyeler ve eğitim imkanları, eşitsizlikleri azaltma ve daha geniş kitlelere ulaşma potansiyeli taşıyor. Ancak bu durum, mevcut doktor ve öğretmenlerin geleceğiyle ilgili ciddi endişeleri de beraberinde getiriyor.

Yapay zekanın iş gücü piyasası üzerindeki etkisi, önümüzdeki yıllarda en çok tartışılacak konulardan biri olmaya devam edecek. Bazı uzmanlar yeni iş alanlarının ortaya çıkacağını savunurken, diğerleri mevcut işlerin büyük bir kısmının ortadan kalkabileceği konusunda uyarıyor. Bu süreçte, insanların yeni beceriler kazanması ve yapay zeka ile iş birliği yapabileceği yeni rollere adapte olması büyük önem taşıyacak.

Sonuç olarak, Bill Gates’in çarpıcı öngörüleri, yapay zeka devriminin kaçınılmaz olduğunu ve bu değişime hazırlanmanın gerekliliğini bir kez daha gözler önüne seriyor. Yapay zekanın potansiyel faydalarından en iyi şekilde yararlanırken, beraberinde getirebileceği riskleri ve zorlukları da dikkate almak, insanlık olarak bu yeni çağa bilinçli ve hazırlıklı bir şekilde adım atmamız için hayati önem taşıyor.

Derleyen: Ceren Bal