Bilim insanları, balinalardan köpeklere kadar çeşitli hayvan türlerinin seslerini yapay zekâ ile çözümlemeye çalışıyor. Peki, bu canlılara karşılık vermeli miyiz?
Detaylar haberimizde…

İletişimin Sırrı: Yapay Zekâ Devrede
Hayvanlar ötüş, uluma, mırlama ve klikleme gibi birçok sesle iletişim kuruyor. Ancak insanlar bu seslerin ne anlama geldiğini tam olarak çözemedi. Son yıllarda araştırmacılar, hayvanlar arası ve türler arası iletişimi anlamak için yapay zekâdan yararlanmaya başladı. Amaç, sadece hayvanların ne söylediğini anlamak değil, onlara yanıt verebilecek sistemler kurmak.
Balinalarla Kod Çözme: Project CETI

Project CETI adlı girişim, Dominika’daki ispermeçet balinalarının 8.000’den fazla “koda” (klik desenleri) verisini analiz etti. Bu klikler, tıpkı bir alfabe gibi yapılandırılmış ve anlamlı bir düzen sergiliyor. Araştırmacılar, bu sistemin tam anlamıyla dil olmasa da şaşırtıcı derecede karmaşık olduğunu belirtiyor. Aynı zamanda, hayvanlarla iletişim kurarken etik sınırların belirlenmesi için çalışmalar yürütülüyor.
DolphinGemma: Yunuslarla Konuşma Girişimi
Google ve Wild Dolphin Project tarafından geliştirilen DolphinGemma, 40 yıllık yunus ses kayıtlarıyla eğitilmiş bir büyük dil modeli. Bu sistem, yunus seslerini analiz ederek hangi sesin ardından ne geleceğini tahmin edebiliyor ve hatta yunus benzeri sesler üretebiliyor. Geliştirilen “CHAT” adlı uygulama sayesinde yunuslar, telefon arayüzü üzerinden belirli nesneleri talep edebiliyor.
Kediler, Köpekler ve Diğer Karasal Canlılar

Michigan Üniversitesi liderliğinde yürütülen bir çalışma, insan sesi tanıma modeli olan Wav2Vec2’yi köpek havlamalarını analiz etmek için uyarladı. Sonuçlar, köpeklerin cinsiyetini, türünü ve duygularını anlamada bu insan merkezli modelin oldukça başarılı olduğunu gösterdi.
Paris’te yapılan bir çalışmada ise kedilerin, sahiplerinin seslerini tanıdığı ve onlara doğrudan “kedi diliyle” hitap edildiğinde daha fazla tepki verdiği gözlemlendi. Çinli teknoloji devi Baidu ise kedi miyavlamalarını insan diline çevirecek bir sistem için patent başvurusu yaptı.
Evrenin Rosetta Taşı mı Geliyor?
Earth Species Project adlı ekip, “NatureLM” adını verdikleri bir modelle, hayvan seslerini insan diliyle eşleştirmeyi amaçlıyor. Bu model, yalnızca hayvan seslerini değil, çevresel sesleri ve müziği de analiz ederek evrensel bir çeviri aracı olmayı hedefliyor.

Etik Tartışmalar Kapıda
Bu tür projeler umut verici olsa da, uzmanlar önemli etik sorunlara dikkat çekiyor. Hayvanların mahremiyeti, kültürel değerleri, insanlaştırma riski ve gerçek koruma etkilerinin sınırlı kalması gibi konular tartışma konusu. Özellikle balinalar gibi tehdit altındaki türler söz konusu olduğunda, bu teknolojilerin ne ölçüde faydalı olacağı sorgulanıyor.
Sonuç: Dinlemek mi, Konuşmak mı?
Yapay zekâ sayesinde hayvanların nasıl iletişim kurduğu, nasıl öğrendiği ve sosyalleştiği hakkında daha fazla bilgi edinmemiz mümkün. Ancak bu gücü nasıl kullanacağımız, etik sınırların nerede çizileceği ve bu canlılara gerçekten “konuşmamız” gerekip gerekmediği hâlâ büyük bir soru işareti.
Derleyen: Eda Azap Öztemel