Kuş gribi (H5N1), kedilerde giderek daha sık görülüyor ve %90 ölüm oranıyla ciddi bir tehdide dönüşüyor. Yeni yapılan kapsamlı bir küresel inceleme, bu virüsün hızla evrildiğini ve insanlara bulaşma riskinin artabileceğini ortaya koydu.
Detaylar haberimizde…
Maryland Üniversitesi’nden Önemli Çalışma
Maryland Üniversitesi Halk Sağlığı Okulu’ndan bilim insanları tarafından Open Forum Infectious Diseases dergisinde yayımlanan çalışmada, kedilerin kuş gribini daha sık kaptığı ve virüsün hayvanlar arasında giderek daha kolay yayılmaya başladığı vurgulandı. Uzmanlar, virüsün insanlara sıçramasını önlemek için acilen izleme yapılması gerektiğini belirtiyor.
Virüs Türler Arasında Atlıyor
Maryland Üniversitesi’nde küresel, çevresel ve mesleki sağlık alanında görev yapan Dr. Kristen Coleman, “Virüs türler arasında – kuşlardan kedilere, ineklerden kedilere, kedilerden insanlara – atlıyor ve bu çok endişe verici. Yaz aylarının gelmesiyle birlikte çiftliklerde ve doğada vakaların artmasını bekliyoruz” diyor.
Dünya Genelinde Artan Vaka Sayısı ve Yüksek Ölüm Oranı
2004-2024 yılları arasında dünya çapında 18 ülkede 12 farklı kedi türünde 607 kuş gribi vakası tespit edildi. Bunların 302’si öldü. Bu vakalar evcil kedilerden kaplanlara kadar uzanıyor. Ancak kedilerde kuş gribi testleri genellikle sadece hayvan öldükten sonra yapıldığı için gerçek vaka sayısının çok daha yüksek olduğu düşünülüyor.
Virüsün Bulaşma Yolları Çoğalıyor
Kediler virüsü çoğunlukla enfekte kuşları yemekten ya da kirlenmiş çiğ tavuk yeminden alıyor. Ayrıca virüs, çiftlik kedilerine enfekte ineklerin çiğ sütü verilmesi veya kediler arasında doğrudan temasla da bulaşabiliyor. Enfekte kedilerde beyin iltihabı gibi ağır belirtiler görülüyor ve çoğu zaman bu belirtiler kuduzla karıştırılıyor.
Kedilerde Ölüm Oranı %90’a Ulaşıyor
Kedilerdeki ölüm oranı %90 gibi çok yüksek seviyede. İnsanlarda ise kuş gribi daha az ölümcül olmakla birlikte, dünya genelinde enfekte olan yaklaşık 950 kişiden yarısı hayatını kaybetti. ABD’de 2022 Nisanından 2025 Ocakına kadar 66 insan vakası ve 1 ölüm kayıtlara geçti.
İnsanlara Bulaşma Riski ve Gelecek Endişeleri
Uzmanlar, özellikle hayvan barınakları ve çiftliklerde büyük kuş gribi salgınları yaşanabileceği ve bunun insanlara bulaşma riskini artırabileceği konusunda uyarıyor. Şimdiye kadar insan-insan bulaşması görülmemiş olsa da, virüsün evrimi ve yayılma hızı bu riskin yükseldiğine işaret ediyor.
Yüksek Riskli Popülasyonlarda Araştırmalar Devam Ediyor
Maryland Üniversitesi’nden doktora öğrencisi Ian Gill Bemis, “Araştırmalarımız, özellikle çiftlik kedileri gibi yüksek riskli popülasyonlarda H5N1’in yaygınlığını belirlemeye odaklanacak. Hem insanları hem de savunmasız evcil hayvanlarımızı bu yeni tehdide karşı korumak istiyoruz” diye belirtti.
Çalışma, “İki On Yılın Literatüründe Kedi Türlerinde Kuş Gribi Virüsü Enfeksiyonları: Sistematik Bir Derleme” başlığıyla 7 Mayıs 2025’te yayımlandı.
Referans: “Avian Influenza Virus Infections in Felines: A Systematic Review of Two Decades of Literature” by Kristen K Coleman and Ian G Bemis, 7 May 2025, Open Forum Infectious Diseases.
DOI: 10.1093/ofid/ofaf261
Derleyen: Eda Azap Öztemel
