Nadir görülen ancak hayatı derinden etkileyen bir bağışıklık sistemi tepkisi: Başkasının bedeni, teri, kokusu ya da menisi… Bazı insanlar gerçekten de diğer insanlara karşı alerjik reaksiyonlar gösteriyor. Bilim insanları hâlâ bu tuhaf vakaların altında yatan nedeni çözmeye çalışıyor.
Detaylar haberimizde…
Cinsel Temastan Anafilaksiye: Maura’nın Hikâyesi
Ohio’da yaşayan 43 yaşındaki Maura, 20’li yaşlarında cinsel ilişki sonrası genital yanmalar yaşamaya başladı. Önceleri bunu ürün değişiklikleriyle çözmeye çalıştı; sabun, kayganlaştırıcı, temizlik… Ancak sorun daha da kötüleşti. Kızarıklık ve şişliklerle birlikte semptomlar, sadece semenle (meni) temas sonrası ortaya çıkıyordu.
Daha sonra kondom kullanan bir partnerle ilişkiye başladı. Fakat bir gece, ilişki sonrası aniden dili şişti. Astım hastası olan Maura’nın durumu, partnerinin inhalatörle (özellikle astım ve bronşit gibi solunum yolu hastalıklarında kullanılan, ilaçların doğrudan solunum yollarına verilmesini sağlayan tıbbi bir cihazdır) hızlı müdahalesi sayesinde kontrol altına alındı. Doktorlar, nadir görülen semen alerjisi tanısı koydu.
Başkalarının Kokusu Bile Tehlike Olabilir
Başkalarının vücuduna karşı gelişen alerjiler yalnızca semenle sınırlı değil. Örneğin, bazı insanlar partnerlerinin doğal vücut kokularına veya tenlerinden salınan kimyasallara aşırı tepki verebiliyor. Özellikle mast hücre aktivasyon sendromu yaşayan bireylerde bu tür reaksiyonlar sık görülüyor.
Avusturya’daki Kepler Üniversitesi Hastanesi’nden Dr. Sabine Altrichter, bu hastaların bazılarının eşlerinin kokularına karşı hassasiyet geliştirdiğini belirtiyor. Cilt, yapay kokular, parfümler ve hatta tütün ürünlerinden gelen kimyasallar gibi çeşitli bileşenlere maruz kalabiliyor. Toluen gibi zararlı kimyasalların cilt yoluyla salınımı bazı bireylerde ciddi reaksiyonlara neden olabiliyor.
“People Allergic To Me” Sendromu: Bir Sosyal İzolasyon Hikâyesi
PATM (People Allergic To Me), bireyin kendisinin değil, çevresindekilerin alerjik semptomlar göstermesiyle tanımlanan gizemli bir durum. 2023’te Japonya’daki Tokai Üniversitesi’nden Prof. Yoshika Sekine ve ekibi, bu bireylerin ciltlerinden salınan gazları inceledi. Sonuçlar çarpıcıydı: PATM hastalarının ciltlerinden salınan toluen seviyesi, kontrol grubuna göre 39 kat fazlaydı. Ancak PATM hâlâ resmi olarak tanınan bir hastalık değil ve teşhis kriterleri belirsizliğini koruyor.
Alerjinin Vücut Sıvılarındaki Gizli Tehlikesi
İngiltere’de bir kadın, fındık alerjisi nedeniyle, bu yiyecekleri birkaç saat önce tüketen partneriyle yaşadığı cinsel ilişki sonrası kurdeşen ve nefes darlığı yaşadı. Alerjik reaksiyonlar sadece yeme yoluyla değil; tükürük, ter ve meni gibi vücut sıvıları aracılığıyla da ortaya çıkabiliyor.
Semen alerjisi (seminal plazma aşırı duyarlılığı) vakaları oldukça nadir. Şimdiye dek 100’den az resmi vaka bildirildi. Semen alerjisi, menideki sperm değil, seminal plazmadaki prostat kaynaklı proteinlere karşı gelişiyor. ABD’de Cincinnati Üniversitesi’nden Prof. Jonathan Bernstein, bu alanda uzmanlardan biri. Bernstein’a göre, doğru test ve tedaviyle hastaların çoğuna yardım edilebiliyor.
Vajinal Sıvıya Alerji: Tıbbın Yeni Tartışma Konusu
Polonya’da bir dermatolog olan Dr. Marek Jankowski, nadir görülen ancak potansiyel olarak var olan bir başka alerji türüne dikkat çekiyor: Vajinal sıvıya alerji. Cinsel ilişki sonrası genital bölgede kaşıntı, kızarıklık ve şişlik yaşayan bir erkek hasta, çeşitli doktorlar tarafından ciddiye alınmadı. Ancak antihistamin tedavisine yanıt verince bu durum araştırılmaya başlandı. Jankowski’nin yürüttüğü 2017 tarihli bir çalışmada, dermatologların %20’si benzer vakalarla karşılaştığını belirtti.
Psikolojik ve İlişkisel Yansımalar
Bu tür alerjiler yalnızca fiziksel değil, psikolojik ve sosyal etkiler de yaratıyor. Maura, partnerinin onun menisine alerjik olması fikrinden incindiğini söylüyor: “Beni suçlamıyor ama evrene kırgın.”
Bazı çiftler için bu durum çocuk sahibi olmaktan vazgeçmek anlamına geliyor. Tedavi süreci hem pahalı hem de uzun. Ancak tekrarlayan kontrollü maruziyetlerle, tıpkı aşılama gibi bağışıklık kazandıran tedavi protokolleri umut veriyor.
Bilim Yeni Yeni Anlamaya Başladı
İnsan vücudunun başka bir insana bu kadar güçlü ve olumsuz tepkiler verebilmesi, tıbbın hâlâ çözemediği bir gizem. Ancak bu tuhaf vakalar, bağışıklık sistemi, kimyasal etkileşimler ve insan bedenine dair yepyeni bilgiler sunuyor.
Kaynakça:
- BBC Future (2024). The people who are ‘allergic’ to humans
- Sekine, Y. et al. (2023). Tokai University Research on PATM
- Bernstein, J. (2024). Seminal Plasma Hypersensitivity Case Study, University of Cincinnati
- Jankowski, M. et al. (2017). Possible allergy to cervicovaginal fluid, Nicolaus Copernicus University
Derleyen: Eda Azap Öztemel
