Haftada Bir Kez Alınan Bu Hap Şizofreni Tedavisinde Devrim Yaratabilir!

Şizofreni
Destek Olun: Dijitaliyidir'de yayımlanan reklamları engellemek için AdBlocker kullanmazsanız bize destek olmuş olursunuz. Ayrıca ekibimize destek olmak isterseniz Google aracılığı ile destek olabilirsiniz. Şimdiden teşekkürler.
Aslıhan Yıldız
7 dk okuma süresi

Yutulabilen kapsül, midede bir ilaç deposu oluşturarak ilacı zaman içinde yavaşça serbest bırakıyor ve şizofreni hastalarının günlük ilaç alma ihtiyacını ortadan kaldırıyor.

Detaylar haberimizde…

Şizofreni, hipertansiyon ve astım gibi kronik hastalıkları olan pek çok kişi günlük ilaç kullanımında zorluk yaşayabiliyor. Bu soruna çözüm arayan MIT araştırmacıları, haftada sadece bir kez alınabilen ve mide içinde yavaşça salınarak etkisini sürdüren yeni bir hap geliştirdi.

MIT’den Şizofreni Tedavisinde Çığır Açan Haftalık Hap Devrimi!

MIT’nin yan kuruluşu Lyndra Therapeutics öncülüğünde gerçekleştirilen Faz 3 klinik çalışmada, şizofreni belirtilerini kontrol altına almak için yaygın olarak kullanılan bir ilaçla, haftada bir kez alınan bu hap test edildi. Araştırma sonuçlarına göre, haftalık tedavi hastaların vücudunda ilaç seviyesini dengede tutarken, günlük doz kullanımına eşdeğer etkinlik gösterdi. Bu önemli bulgular, Lancet Psychiatry dergisinde yayımlandı.

MIT Mekanik Mühendisliği Doçenti, Brigham and Women’s Hastanesi gastroenteroloğu ve Broad Institute üyesi Giovanni Traverso, “Günde bir kez alınması gereken bir ilacı, haftada bir kez alınacak şekilde dönüştürdük. Bu teknoloji farklı ilaçlara uyarlanabilir. Uzun süre sabit ilaç düzeyi sağlayan ve kolay uygulanabilen bu sistem, hastaların düzenli ilaç almasını kolaylaştırıyor” dedi.

Traverso’nun laboratuvarı, yutulabilir kapsül üzerinde on yılı aşkın süredir çalışıyor. Multivitamin boyutundaki kapsül, yutulduktan sonra mide içinde bir yıldız şekline dönüşerek ilacın tamamı salınana kadar midede kalıyor.

Çalışmanın kıdemli yazarı Lyndra Therapeutics tıbbi direktörü Richard Scranton, baş yazarı ise New York Medical College Psikiyatri ve Davranış Bilimleri Kliniği profesörü Leslie Citrome oldu. Ayrıca, Lyndra Therapeutics tıbbi direktörü Nayana Nagaraj ile Certara farmakometri kıdemli direktörü Todd Dumas da araştırma ekibinde yer aldı.

Bu yenilikçi tedavi yöntemi, şizofreni ve benzeri durumlarda ilaç kullanımını büyük ölçüde kolaylaştırarak, hastaların yaşam kalitesini artırmayı hedefliyor.

Şizofreni

Şizofreni Tedavisinde Yeni Bir Dönem Başlıyor

Son on yılda, MIT’de Giovanni Traverso’nun liderliğindeki laboratuvar, yutulabilen ve sindirim sisteminde günler veya haftalar boyunca kalarak ilacı yavaş yavaş salabilen çeşitli kapsül türleri geliştirdi. 2016 yılında ekip, Lyndra’nın şizofreni hastaları için klinik denemelere taşıdığı yıldız şeklinde bir cihazı tanıttı.

Bu cihaz, altı kola sahip olup katlanabilir yapısıyla kapsül içine sığabiliyor. Kapsül mideye ulaştığında çözülerek kolların açılmasına izin veriyor. Kollar açıldığında cihaz, midenin çıkış noktası olan pilorustan geçemeyecek kadar büyük hale geliyor ve midede serbestçe yüzerek ilacı yavaş yavaş salıyor. Yaklaşık bir hafta sonra kollar kendi kendine kırılarak, parçalar halinde mideyi terk ediyor ve sindirim sistemi boyunca ilerliyor.

Klinik denemelerde kapsül, şizofreni tedavisinde yaygın kullanılan risperidon adlı ilaçla yüklendi. Çoğu hasta bu ilacı günlük olarak ağız yoluyla alırken, iki haftada, bir ayda veya iki ayda bir yapılan enjeksiyonlar da bulunuyor. Ancak enjeksiyonlar, sağlık profesyonelleri tarafından uygulanmak zorunda ve her hasta için uygun olmayabiliyor.

MIT ve Lyndra ekibi, şizofrenide oral yoldan ve daha seyrek ilaç alımının hastalar ve bakım verenler için tedaviyi kolaylaştırabileceği umuduyla bu alana odaklandı.

MIT’den Giovanni Traverso, erken dönemde fark edilen karşılanmamış ihtiyaçlardan birinin, hastaların ilaçlarını düzenli olarak almalarını zorlaştıran nöropsikiyatrik rahatsızlıklar olduğunu belirterek, bu kapsamda en çok odaklandıkları hastalıklar arasında şizofreninin yer aldığını ifade etti.

Faz 3 klinik çalışması, Lyndra araştırmacıları tarafından koordine edildi ve ABD’deki beş farklı merkezde 83 hasta katıldı. Bu hastalardan 45’i, haftada bir risperidon yüklü kapsül alarak beş haftalık çalışmayı tamamladı.

Araştırma boyunca hastaların kanındaki ilaç seviyeleri ölçüldü. Her hafta hap verildiği gün ilaç seviyelerinde keskin bir artış gözlemlenirken, sonraki hafta boyunca yavaş bir azalma kaydedildi. İlaç seviyeleri optimal aralıkta kaldı ve günlük doz alımında görülen dalgalanmalara kıyasla daha stabil olduğu belirlendi.

Bu yenilikçi teknoloji, şizofreni tedavisinde ilaç kullanımını kolaylaştırarak hastaların yaşam kalitesini yükseltme potansiyeline sahip.

Şizofreni
Giovanni Traverso, MIT’de makine mühendisliği doçenti, Brigham and Women’s Hastanesi’nde gastroenterolog, Broad Enstitüsü’nde yardımcı üye ve bu çalışmanın yazarlarından biri. Fotoğraf: Adam Glanzman.

Etkili ve Güçlü Şizofreni Tedavisi

MIT ve Lyndra Therapeutics’in geliştirdiği haftalık hap, şizofreni tedavisinde hem etkili hem de hasta dostu bir seçenek olarak öne çıkıyor. Pozitif ve Negatif Sendrom Ölçeği (PANSS) ile yapılan değerlendirmelerde, hastaların semptomlarının çalışma süresince stabil kaldığı belirlendi.

New York Medical College Psikiyatri ve Davranış Bilimleri profesörü Leslie Citrome, “Kronik hastalıkların tedavisinde en büyük zorluklardan biri, ilaçların düzenli olarak alınmaması. Bu durum semptomların kötüleşmesine, şizofreni hastalarında ise nüks ve hastaneye yatış riskine yol açabilir,” dedi. Citrome, “Haftada bir kez ağızdan ilaç alma seçeneği, enjeksiyon tercih etmeyen birçok hasta için tedaviye uyumu artıracak önemli bir alternatif sunuyor,” diye ekledi.

Araştırmacılar, tedaviye bağlı yan etkilerin minimal olduğunu aktardı. Bazı hastalarda çalışmanın başında hafif mide ekşimesi ve kabızlık görüldü, ancak bu etkiler kısa sürdü. Lyndra ekibinden Giovanni Traverso, kapsülün etkinliği ve az yan etkisiyle ilaç verme yönteminde önemli bir dönüm noktası olduğunu vurguladı.

Traverso, “Yaklaşık on yıl önce ortaya attığımız, sindirim sisteminde ilaç deposu oluşturan tek bir kapsül fikrinin mümkün olduğunu bu çalışma göstermiş oldu,” dedi. “Kapsül, tahmin edilen ilaç seviyelerini sağlamanın yanı sıra şizofreni hastalarının semptomlarını da kontrol altına aldı.”

Araştırmacılar, risperidon için bu yöntemin FDA onayı için daha büyük Faz 3 çalışmaları yapmayı planlıyor. Ayrıca, bu kapsülü doğum kontrolü ve diğer ilaçların verilmesinde kullanmak üzere Faz 1 denemelerine hazırlık yapıyorlar.

Bu yenilikçi yaklaşım, şizofreni başta olmak üzere kronik hastalıkların tedavisinde ilaç kullanımını kolaylaştırarak hastaların yaşam kalitesini artırmayı hedefliyor.

MIT David H. Koch Enstitüsü Profesörü ve Lyndra Therapeutics’in kurucu ortaklarından Robert Langer, “MIT’de başlayan bu teknolojinin Faz 3 klinik denemelerine ulaşmasından büyük mutluluk duyuyoruz” dedi. Langer, yıldız şeklindeki kapsül üzerine yapılan orijinal çalışmanın da yazarları arasında yer alıyor.

İlgili çalışma, Leslie Citrome, Nayana Nagaraj, Giovanni Traverso, Todd Dumas ve Richard Scranton tarafından yürütülen “ABD’de şizofreni için uzun etkili haftalık oral risperidon (LYN-005) (STARLYNG-1): çok merkezli, açık etiketli, randomize olmayan Faz 3 denemesi” başlıklı makale ile Temmuz 2025’te The Lancet Psychiatry dergisinde yayımlandı.

Derleyen: Aslıhan Yıldız

Loading

Bu içeriği paylaş
Yorum bırak, puan ver