- Ohio Eyalet Üniversitesinin araştırmasına göre yüksek karbondioksit seviyeleri, ağaçların yüzde 30 daha hızlı büyümesine yol açıyor ancak lif üretimi, artan talebi karşılayamıyor.
- Bilim insanları, CRISPR gen düzenlemesiyle lignin içeren ağaçları verimli lif üretimi için daha iyi hale getirmeyi başardı.
- Bu gelişme, çevre dostu kâğıt üretimi için umut verici bir adım ve ormansızlaşmanın etkilerini azaltmada önemli potansiyele sahip.
Ohio Eyalet Üniversitesi tarafından 2022’de yürütülen bir araştırma, atmosferdeki yüksek karbondioksit seviyeleri nedeniyle ağaçların yüzde 30 büyüdüğünü ortaya koydu. Ancak bu büyümeye rağmen ağaç lifi üretimi, kâğıt, ambalaj, tekstil ve diğer lif ürünlerine yönelik artan talebi karşılayamıyor.
Bilim insanı Daniel Sulis ve ekibi, bu sorunun üstesinden gelme çabasıyla verimli lif üretimi için daha uygun olan lignin içeren ağaçları tasarlamak için CRISPR gen düzenlemesine başvurdu. Science dergisinde yayımlanan çalışma, lignin içeriğinin ve bileşiminin, odundan lif çıkarma yeteneğini önemli ölçüde etkilediğini gösterdi. Lignini değiştirmeye yönelik önceki girişimler, esas olarak tek genlere veya gen ailelerine odaklanmıştı. Ancak ekip, monolignol biyosentez genlerinin stratejik multipleks CRISPR düzenlemesinin tek gen düzenlemenin başarabileceğinin ötesinde ahşap özelliklerinde önemli gelişmelere yol açtığını gösterdi.
Bu atılım, yalnızca elyaf üretimindeki darboğazları ele almakla kalmıyor, aynı zamanda kâğıt üretimindeki kirliliği azaltma konusunda umut vaat ediyor. Ağaçların lignin içeriği azaltılarak kâğıt üretimi daha çevre dostu hâle gelebilir.
Genetiği değiştirilmiş ağaçlar kavramı tamamen yeni değil. Nisan 2022’de Living Carbon’daki araştırmacılar, atmosferik karbonu daha etkili bir şekilde yakalayan ve uzun süre tutan bir ağaç oluşturmak için ağaç DNA’sını değiştirmeyi denediler. Benzer şekilde MIT bilim insanları, laboratuvarda yetiştirilen ahşabı başarıyla tasarladılar ve ormansızlaşmadan elde edilen ürünlere sürdürülebilir bir alternatif sağladılar.
CRISPR düzenlemesi, ahşap özelliklerini geliştirmek için heyecan verici bir fırsat sunarak fiber endüstrisinde potansiyel devrim yaratıyor. Ayrıca azaltılmış lignin içeriğine sahip mühendislik ağaçları, daha çevre dostu kâğıt üretimine yol açabilir ve ormansızlaşmanın neden olduğu çevresel baskıları azaltabilir. Genetik modifikasyondaki bu ilerlemeler, sürdürülebilir kaynak yönetimini teşvik etmek ve iklim değişikliği endişelerini ele almak için önemli bir potansiyele sahip.
Derleyen: Merve Nur Sözen
