Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in işgalinden kaçan Ukraynalı mülteciler hakkında ortaya atılan yanlış bilgiler sebebiyle mültecilere karşı oluşan ön yargı çığ gibi büyüyor. Alphabet Inc.’den Google, prebunking kampanyasıyla yalanları ve sahte haberleri önceden çürütmek ve önlemek için hazırlık yapıyor.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliğine göre savaşın başlamasından bu yana Ukrayna’dan gelen 5,6 milyondan fazla mülteci Avrupa’ya akın etti. Birçoğu ev sahibi ülkelerinde memnuniyetle karşılandı. Ancak Rusya’nın enerji arzını kesmesiyle artan enflasyon ve ekonomik endişeler nedeniyle mültecilere karşı artan bir kızgınlık oluşmakta. Bunun yanında Ukraynalı mültecilerin suç işledikleri ve sadakaları kötüye kullandıklarına dair yalan haberler, bu yılın başlarındaki Rus işgalinden hemen sonra ortalıkta dolaşmaya başladı. Yanlış bilgi, Doğu Avrupa’da hızla çevrim içi olarak yayıldı. Bunlardan bazıları Moskova tarafından komşularını istikrarsızlaştırma çabasıyla ortaya atıldı. Bu tür yanıltıcı bilgilerin yayılmasını önlemenin zor olduğu kanıtlandı ve çeşitli hükümetlerin dezenformasyon kampanyalarını durdurmak için yeni yasalar için baskı yapmasına yol açtı.
Bununla birlikte Cambridge ve Bristol üniversitelerindeki araştırmacılar tarafından yapılan yeni araştırma, temel eleştirel düşünme becerilerini öğreten kısa çevrim içi videoların insanları yanlış bilgilere karşı daha iyi direnmelerini sağlayabileceğini gösterdi. 30.000 katılımcının yer aldığı araştırmada, çeşitli ideolojik geçmişlere sahip kişilerin yaygın propaganda araçlarını açıklayan videoları izledikten sonra yanlışları daha iyi tanımlayabildikleri sonucuna varıldı.
Bütün bunlara dayanarak propaganda karşıtı birimi Jigsaw’ın araştırma başkanı Beth Goldberg’e göre Google, Polonya, Slovakya ve Çek Cumhuriyeti’nde izleyicileri manipüle edilmekten nasıl kaçınacakları konusunda eğitmeye çalışacağı 90 saniyelik bir video dizisi yayımlayacak. Goldberg bir röportajda konu ile ilgili “Geçmişteki göç dalgalarından, günah keçisi yapmak ve korku tacirliği gibi kullanılan belirli taktikler olduğunu gördük.” ifadelerini de kullanmıştı. Goldberg’e göre Jigsaw, yayımlayacakları videoda Ukraynalı mültecileri şeytanlaştıran anlatıların halihazırda yayılmakta olduğu ülkelerde, “pre-bunking” olarak adlandırdığı şeyi veya nasıl çalıştığını açıklayarak propagandaya direnç oluşturma girişimini kullanmaya başlayacak.
