NASA’nın uzay misyonları için görevlendirdiği ve bilim dünyası için büyük önem taşıyan Juno uzay aracı, Jüpiter görevi sırasında yaşadığı bir sorun nedeniyle görüntü kaydı verisini merkez üsse aktaramamıştı. Bu duruma henüz tam olarak neyin sebep olduğu bilinmese de NASA’nın yeni açıklaması sorunun üstesinden gelindiğine işaret ediyor.
NASA, 2003 yılında gezegen keşifleri için her biri geliştirme ve fırlatma maliyeti olmak üzere 1 milyar doları bulan orta ölçekli görevlere dair oluşturduğu bir program duyurmuştu. Bu programa göre uzaya gönderilecek üç farklı araçtan biri de ‘Jüpiter fatihi’ olarak anılan Juno uzay aracı oldu.

Juno, “Güneş Sisteminde Yeni Sınırlar: Entegre Bir Keşif Stratejisi” başlıklı on yıllık araştırmanın Jüpiter ile ilgili bulgularını açığa çıkartmak amacıyla NASA tarafından 2005 yılında seçilmişti. Haziran 2009’da görevine başlaması bekleniyordu ancak NASA, bütçe kısıtlamaları nedeniyle Juno’nun piyasaya sürülmesini Ağustos 2011’e ertelemişti.
Juno, 5 Ağustos 2011’de Cape Canaveral Hava Kuvvetleri İstasyonu’ndan fırlatıldı. On yıllar içinde Jüpiter’in çevresinde sekiz uzay aracı daha uçmuş olsa da Juno’yu diğerlerinden ayıran şeylerden biri, Jüpiter’in çevresinden güneş enerjisi üretebilme yeteneğiydi. Diğer uzay araçları kaynağını nükleer güce dayandırıyordu fakat son yıllarda NASA’nın plütonyum üretimi için rezervleri azalmıştı.
2016 yılında Juno bozulduğunda NASA, “Juno’da güneş enerjisi, gelişmiş güneş hücresi performansı, enerji tasarruflu aletler ve uzay aracı, Jüpiter’in gölgesinden kaçınabilen bir görev tasarımı ve toplam radyasyonu en aza indiren bir kutup yörüngesi sayesinde mümkün.” şeklinde görüş paylaşmıştı.
Juno’nun gözlemleri arasında halkaları daha önce hiç görülmemiş olan Jüpiter’in ilk kez çekilmiş bir fotoğrafı, gezegeni çevreleyen ‘’yüksek irtifa bulutları’’ ve ‘’büyük kırmızı leke’’ olarak adlandırılan Jüpiter’deki fırtına fotoğrafları oldu. Kısacası Juno 2022 aralık ayına kadar Jüpiter’e 47 kez yakın geçiş görevi gerçekleştirdi. Bu görevlerden elde edilenler unutulmazdı. Nihayetinde 14 Aralık’ta çıktığı bir görevde araç, hafızasını kaybetti. Söz konusu olayın sebebinin, şimdilik aracın Jüpiter’in manyetosferinin bir kısmının yoğun radyasyonundan geçmesi olduğuna inanılıyor.
NASA, 17 Aralık’ta Juno’nun bilgisayarını başarılı bir şekilde yeniden başlattığını ve uzay aracını, yalnızca temel sistemleri çalışacak şekilde “güvenli moda” aldıklarını paylaştı. 22 Aralık NASA güncellemesi itibariyle ekibin Juno’nun bilim verilerini kurtarmak için attığı adımlar olumlu ilerliyor. Keza Juno’nun operatörleri artık verilerini başarılı bir şekilde merkez ile paylaşabiliyor.
Juno uzay aracının son uçuşundan kalan verilerin önümüzdeki birkaç gün içinde Dünya’ya geri gönderilmesi bekleniyor ve bu noktada operatörler, kesintiden etkilenip etkilenilmediğini tekrar değerlendirebilecek.
Juno, Ağustos 2011’de Dünya’dan ayrıldı, 2,7 milyon km yol kat etti ve 5 yıl sonra 4 Temmuz 2016’da Jüpiter’in yörüngesine girdi. Gezegenin yoğun bulutlarının arkasını gören ilk uzay aracı olan Juno’nun amacı, güneş sisteminin en büyük gezegeni olan Jüpiter’in bileşimi ve kökenleri hakkındaki soruları yanıtlamaktı. NASA, son olarak “Güneş enerjili uzay aracının Jüpiter ve uydusu Io’nun en son uçuşundan elde edilen bilim verileri sağlam görünüyor.” şeklinde bir paylaşım daha yaptı.
Planetary Society’ye göre uzay aracının genişletilmiş bilim operasyonlarına en az 2025 yılına kadar devam etmesi bekleniyor.
Derleyen: Muhammed Bayar