Yeni bir araştırma, hızlı bir şekilde uykuya dalamamanın ve uyku ilacı kullanımının demans riskini artırdığını, bekledikten sonra tekrar uykuya dalmakta güçlük çekmenin ise riski azalttığını ortaya koydu.
Yeni bir araştırma, sağlığımız ve refahımız için kaliteli uykunun ne kadar önemli olduğu konusunda bir kez daha hatırlatma yapıyor.
Araştırmacılar, uyku ilacı kullanımı ve hızlı bir şekilde uykuya dalamamanın 10 yıllık bir süre içinde demans riskinin artmasıyla ilişkili olduğunu, bekledikten sonra tekrar uykuya dalmakta güçlük çekmenin ise demans riskini azalttığını buldu.
Bu, ABD’deki yaşlıları ulusal olarak temsil eden bir örneklemde demans riski ile uzun süreli uyku bozukluğu arasındaki ilişkiyi inceleyen ilk çalışma. Sonuçları daha küçük örnekler kullanan çalışmaların sonuçlarıyla eşleşiyor ve dikkate alınmayı hak ediyor.
New York Eyalet Üniversitesi Upstate Tıp Üniversitesinden Halk Sağlığı Bilimcisi Roger Wong, “Var olan literatürü okuduktan sonra uyku-demans ilişkisinde karışık bulguların olduğunu görmek beni şaşırttı. Bu yüzden bu konuyu araştırmaya karar verdim. Hızlı bir şekilde uykuya dalamamanın ve uyku ilacı kullanımının demans riskini artıracağını bekliyorduk ancak bekledikten sonra tekrar uykuya dalmakta güçlük çekmenin demans riskini azalttığını bulmak bizi şaşırttı.” dedi.
Araştırmacılar, Ulusal Sağlık ve Yaşlanma Eğilimleri Çalışması (NHATS) adlı panel çalışmasından on yıllık verileri inceledi. Özellikle toplumda yaşayan ve daha önce bunama teşhisi konmamış 65 yaş üstü 6.284 yetişkin üzerinde durdular.
En dramatik bağlantı, hızlı bir şekilde uykuya dalamayan kişiler ile yapıldı. Bunu bildirenlerin demans riski %51 daha yüksekti. Araştırmacılar, sosyodemografik ve sağlık faktörleri dikkate alındığında bu artışın azaldığını ancak artık istatistiksel olarak anlamlı olmadığını belirttiler.
Uyku ilaçları için istatistikler, sosyodemografik düzenlemelerden sonra demans riskinde %30 artış gösterdi.
Öte yandan, sosyodemografik ve sağlık değişkenleri dikkate alındıktan sonra uykuya dalmakta güçlük çeken kişilerde %40 demans riski azaldı.
Araştırmacıları en çok şaşırtan da bu son rakam oldu. Ekip, daha fazla uyanık kalmanın gece boyunca biriktirilen uykunun kalitesi üzerinde mutlaka zararlı bir etkiye sahip olmadan bilişsel işlevleri çalıştırabileceğini öne sürüyor.
New York Eyalet Üniversitesi Upstate Tıp Üniversitesinde Araştırma Görevlisi Margaret Anne Lovier, “Uyku bozukluklarındaki farklılıklara odaklanarak bulgularımız demans riskini azaltabilecek yaşam tarzı değişiklikleri hakkında bilgi vermeye yardımcı olabilir.” ifadelerinde bulunuyor.
Bu çalışma tek başına neden ve sonucu kanıtlamak için yeterli değil. Uyku problemlerinin demansa neden olduğunu ancak ikisi arasında hem araştırmacıların hem de doktorların bilmesi gereken bir ilişkiyi vurguluyor. Ayrıca uyku bozukluklarının hem demans hastaları hem de yaşlı insanlar için yaygın olduğunu belirtmekte fayda var.
Derleyen: Eliz Canyurt
