Astronotlar, uzayda çok fazla uzun yolculuk yapıp orada kaldıkları için görme kaybı gibi bazı sorunlarla karşılaşıyorlar. Yapılan çalışma ile gözün arkasındaki farklı basınç değişikliklerini test edebilmenin yeni bir yolu geliştirildi.
Indiana Üniversitesi Tıp Fakültesi Oftalmoloji Bölümü profesörü olan Tasneem Sharma, konu hakkında şu açıklamalarda bulundu: “Astronotlar, uzayda altı aydan uzun süren görevlere çıktıklarında ‘Uzay Uçuşu ile İlişkili Nöro-Oküler Sendrom(SANS)’ yaşıyorlar. Mikro yer çekiminde uzun süre harcandıkça beyindeki sıvı artıyor ve gözün arkasında bir düzleşme meydana geliyor. Bu durum da gözün odağını değiştirerek gözleri etkileyebiliyor.”
Sharma, bu sorundan kaynaklı görme kaybı yaşayan astronotların gözlüğe ve daha başka müdahalelere ihtiyaç duyabileceklerini ifade etti.
NASA’nın Translasyonel Uzay Sağlığı Araştırma Enstitüsü (TRISH) programından 2019’da alınan bir hibe sayesinde bu etkileri inceleyen Sharma, gözün arkasındaki farklı basınç değişikliklerini test etmenin bir yolunu geliştirdi. Gözü beyne bağlayan sinirin hasar görerek körlüğe neden olduğu bir durum olan “glokomaya” odaklanılan çalışmalarda donör gözler kullanıldı.
Yaklaşık bir buçuk yıl boyunca yüzlerce model deneyen Profesör Sharma sonunda “Translaminar Autonomous System” adlı bir model keşfetti. Konu hakkındaki çalışma sonuçları, Ekim 2022’de npj Microgravity’de yayımlandı.
NASA’nın birçok astronotunda gözde meydana gelen koroid ve retina kıvrımı sorunu olduğu, ancak çoğunlukla semptomların hafif olduğu ifade edildi.
Sharma, kök hücreler kullanarak insan gözüne yerleştirilebilen retinal nöronlar oluşturabildiğini ifade ederek sözlerini şu şekilde sonlandırdı: “Retinanın ve diğer bölümlerin işlevini ölçebildik. Bu deneylerle bakılacak pek çok farklı alan var. NASA, uzun vadeli uzay araştırmalarına odaklandığı için yeni ve taze fikirler istiyor.”
NASA aracılığıyla yeni bir hibe başvuru sürecinde olan Sharma, farklı takviyelerin veya antioksidanların soruna nasıl yardımcı olabileceğini inceleyebilmek için araştırmalarına devam edeceğini aktardı.
Derleyen: Tuğba Akkesen
