- 1.232 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve pamuk şekerle karşılaştırılabilir bir yoğunluğa sahip olan ötegezegen “WASP-193b” keşfedildi.
- WASP-193b, gezegen evrimi hakkında hayal gücünün ötesinde içgörüler sunan, devasa ama inanılmaz derecede hafif bir ötegezegen.
Belçika’daki Liège Üniversitesinden Khalid Barkaoui liderliğindeki uluslararası gök bilimciler ekibi, 1.232 ışık yılı uzaklıkta bulunan WASP-193b adlı olağanüstü bir ötegezegen keşfetti.
Bu ötegezegen, Jüpiter’den yaklaşık yüzde 50 daha büyük ancak inanılmaz derecede hafif, kabarık ve pamuk şekerle karşılaştırılabilir bir yoğunluğa sahip olduğu için son derece tuhaf. Genel yoğunluğu, Dünya’nınkinin sadece yüzde 1’i kadar ve bu da onu esrarengiz bir “karahindiba yufkası” Dünya’sı yapıyor.
WASP-193b gibi ötegezegenler nadir ve gezegensel evrimi anlamada önemli. Bu tür benzersiz gök cisimlerini gözlemlemek, gezegen sistemlerinin oluşumu ve evrimi hakkında bilgi sağlıyor.
Ebeveyn yıldızlarının yakınında bulunan WASP-193b gibi gaz devleri, büyük ihtimalle başka bir yerde oluştukları ve yıldızdan önemli miktarda ışınım alarak zamanla küçülmelerine neden olup içeriye doğru göç ettiklerinden dolayı çalışmalar için özellikle değerli.
WASP-193b, WASP-193 adlı Güneş benzeri bir yıldızın yörüngesinde, yıldıza son derece yakın bir mesafede dönüyor ve her 6,25 günde bir yörüngesini tamamlıyor. Araştırmacılar, ötegezegen önünden geçerken yıldızın ışığındaki değişiklikleri inceleyerek ötegezegenin boyutunu ve kütlesini belirleyebildiler.
Ötegezegenin yarıçapı Jüpiter’inkinin yaklaşık 1,46 katı ancak kütlesi önemli ölçüde daha küçük; Jüpiter’in kütlesinin yalnızca 0,139 katı. Bu, santimetreküp başına 0,059 gramlık hesaplanmış bir yoğunlukla sonuçlandı ve Dünya’nın santimetreküp başına 5,51 gram olan yoğunluğuna kıyasla çok düşük.
Düşük yoğunluk; WASP-193b’nin yıldızına yakınlığı nedeniyle şişirilmiş, ağırlıklı olarak hidrojen ve helyum atmosferine sahip olabileceğini düşündürüyor. Bununla birlikte ötegezegenin gözlemlenen özellikleri, yaklaşık 6 milyar yaşında olduğu ve kabarık atmosferinin bu kadar uzun süre devam etmeyeceği düşünüldüğünden mevcut gezegensel evrim modelleri için bir meydan okuma oluşturuyor.
Ayrıca WASP-193b, özellikle atmosferik bileşimi ile ilgili olarak daha fazla araştırma için heyecan verici bir fırsat sunuyor. James Webb Uzay Teleskobu’nun bu gizeme ışık tutması bekleniyor ve tek bir geçiş gözlemi bile, esrarengiz ötegezegenin uçsuz bucaksız evrendeki varlığı ve özellikleri hakkında hayati bilgiler ortaya çıkarabilir.
Derleyen: Eliz Canyurt
