- Fizikçiler, müon adı verilen atom altı parçacığın tuhaf salınımını gözlemlediler.
- Modern fizik anlayışında bilinmeyen bir parçacık veya kuvvet eksik olabilir.
- Yeni bulgular, 2021’de elde edilen önceki sonuçları yineliyor ancak veriler, dört kat daha fazla bulguya sahip.
Amerika Birleşik Devletleri Enerji Bakanlığına bağlı Fermilab’daki bilim insanları, doğanın potansiyel yeni bir kuvvetini tanımlama yolunda ilerliyorlar.
Araştırmaları, 15 metre çapındaki bir halka içindeki müonların, elektronlara benzer atom altı parçacıkların davranışlarını incelemeyi içeriyor. Kozmik ışınlar Dünya’nın atmosferine çarptığında doğal olarak oluşan müonlar, bir manyetik alana maruz kalarak salınımlarına veya devinimlerine neden oldu. Bu davranış, evrenin temel yapı taşlarını ve onları yönlendiren kuvvetleri açıklayan parçacık fiziğinin Standart Modeli’nin tahminleriyle uyumlu olup olmadığını anlamak için incelendi.
Müonun salınımının ölçümleri, Standart Model’in öngörülerine karşı çıkarak ve bilinmeyen fiziksel varlığı ima ederek potansiyel olarak yeni bir beşinci doğa kuvvetine işaret ediyor. Bulgular, yakın zamanda Physical Review Letters’da yayımlandı ve 2021’den gelen önceki sonuçlara dayanarak Standart Model’in ötesinde yeni fiziksel kanıtlar sunuyor.
Fermilab’da kıdemli bir bilim insanı olan Brendan Casey; müon etkileşimlerinin yeni parçacıklar, kuvvetler, boyutlar veya uzay-zaman özellikleri gibi keşfedilmemiş faktörlerden etkilenebileceğini açıkladı. Eğer doğrulanırsa bu bulgular, evrenin temel doğasına dair anlayışımızda devrim niteliğinde bir değişime yol açabilir.
1970’lerde geliştirilen Standart Model, birçok olguyu açıklamada oldukça başarı elde etti. Ancak karanlık madde ve madde-antimadde dengesizliği gibi karmaşık gizemleri açıklamakta yetersiz kalıyor. Müon g-2 olarak bilinen Fermilab deneyi, 2012’deki Higgs Boson keşfinin etkisine benzer şekilde, potansiyel olarak bilimsel araştırma ve keşif için yeni yollar açarak Standart Model’in tahminlerinden sapmaları ortaya çıkarmaya çalışıyor.
Derleyen: Eliz Canyurt
