- Avustralya’daki Charles Darwin Üniversitesi (CDU) bilim insanlarına göre Java Stingaree (Urolophus javanicus), insan faaliyetleri sonucunda nesli tükenen ilk deniz balığı türü oldu.
- Uluslararası bilim insanlarından oluşan ekip, anketler ve izleme projesi verileri de dahil olmak üzere türle ilgili mevcut tüm bilgileri topladı ve modelleme yoluyla Java Stingaree’nin insan faaliyetleri nedeniyle nesli tükenen ilk deniz balığı olduğu sonucuna vardı.
- Java Stingaree, yemek tabağı büyüklüğünde bir vatoz türüydü.
Avustralya’daki Charles Darwin Üniversitesi (CDU) bilim insanlarına göre Java Stingaree (Urolophus javanicus), insan faaliyetleri sonucunda nesli tükenen ilk deniz balığı türü oldu. Bu durum, Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) tarafından aralık ayında yayımlanan “Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi”nde yapılan güncellemenin ardından ilan edildi.
Java vatozu, yaklaşık bir yemek tabağı büyüklüğünde bir vatoz türü. Nadir bulunan bu balık, 1862 yılında Endonezya’nın Jakarta kentindeki bir balık pazarından toplanan tek bir örnekten varlığı bilinmekteydi. Balıkçılık faaliyetleri, türün karşı karşıya olduğu tehditlerden sadece biriydi.
CDU Doktora Adayı ve baş değerlendirici Julia Constance yaptığı açıklamada, “Yoğun ve genellikle düzensiz balıkçılık muhtemelen Java Stingaree popülasyonunun tükenmesine neden olan en büyük tehdit. Java Denizi’nin kuzey kıyısı, özellikle de türün görüldüğü bilinen Jakarta Körfezi de yoğun bir şekilde sanayileşmiş ve uzun süreli habitat kaybı ve bozulması yaşanmıştır. Bu etkiler ne yazık ki bu türün neslinin tükenmesine neden olacak kadar şiddetliydi.” dedi.
Uluslararası bilim insanlarından oluşan ekip, anketler ve izleme projesi verileri de dahil olmak üzere türle ilgili mevcut tüm bilgileri topladı ve modelleme yoluyla Java Stingaree’nin insan faaliyetleri nedeniyle nesli tükenen ilk deniz balığı olduğu sonucuna vardı.
Endonezya’da tehdit altındaki vatozları inceleyen CDU Doktora Adayı Benaya Simeon, “Java’nın kuzey kıyısı boyunca ve Endonezya genelinde bir dizi balık çıkarma alanı kapsamlı bir şekilde izlendi, ancak Java Stingaree görülmedi. Java Stingaree, Java’da benzeri olmayan yemek tabağı büyüklüğünde eşsiz bir vatozdu ve sayısız araştırma sırasında bulunamamış olması neslinin tükendiğini doğruluyor.” dedi.
Uluslararası Balina Avcılığı Komisyonu (IWC), 70 yıl sonra bu kez Vaquita (Phocoena sinus) adlı bir deniz memelisinin yok olma uyarısını verdi. Meksika’nın Kaliforniya Körfezi’nde sadece 10 vaquita kaldığı tahmin ediliyor ve şimdi harekete geçmezsek yakında Java stingaree ile aynı yolu izleyebilirler.
CDU Çevre ve Geçim Kaynakları Araştırma Enstitüsü Kıdemli Araştırma Görevlisi Dr. Peter Kyne, “Java Stingaree’nin neslinin tükenmiş olarak adlandırılması, tehdit altındaki deniz türlerini korumamız gerektiği konusunda dünyadaki herkes için bir uyarı işareti. Habitatın korunması ve aşırı avlanmanın azaltılması gibi uygun yönetim stratejileri üzerinde düşünmeli ve aynı zamanda balık kaynaklarına bağımlı insanların geçim kaynaklarını güvence altına almalıyız.” dedi.
Derleyen: Serap Atabey