- Hepimizin bildiği gibi 2023 yılı, son derece sıcak geçmiş ve bu sıcaklığın nedeni “El Nino” yazına bağlanmıştı.
- Ancak yapılan son röportajda NASA’nın üst düzey iklim bilimcisi Gavin Schmidt, bu sıcaklıkların yalnızca El Nino kaynaklı olmadığına dair duyduğu şüpheleri dile getirdi.
- Gavin Schmidt, 2023’ün rekor kıran sıcaklıklarının bilim insanlarını alarma geçirdiğini ve bazı “gizemli” yeni süreçlere işaret ettiğini söyledi.
İnsan faaliyetlerinin gezegeni ısıttığı, daha sık daha yoğun hava olaylarına yol açtığı ve ekosistemleri olağanüstü bir hızla dönüştürdüğü bir sır değil. Ancak NASA’nın üst düzey iklim bilimcisi Gavin Schmidt, 2023’ün rekor kıran sıcaklıklarının yine de bilim insanlarını alarma geçirdiğini ve bazı “gizemli” yeni süreçlere işaret ettiğini söyledi.
Schmidt ile yapılan röportajdan kesitler şu şekilde:
2023’te yaşanan hava durumunu bir perspektife oturtabilir misiniz?
Bu sadece bir rekor değildi. Bir önceki rekoru, rekor bir farkla kıran bir rekordu. Tropikal Pasifik’te yıla soğuk fenomen olan La Niña ile başladık ve bu mart ayına kadar devam etti. Mayıs ayında ise bu döngünün sıcak evresi olan El Nino’nun gelişimini görmeye başladık. Bu durum, normalde bir sonraki yılın sıcaklıklarını etkiler. Yani 2024 yılını etkilemesi gerekiyordu. Ancak 2023’te gördüğümüz şey, küresel sıcaklıkların El Nino olayıyla birlikte daha önce hiç görmediğimiz kadar büyük bir şekilde yükseldiği oldu.
Anladığımız kadarıyla uzun vadeli eğilimler, sera gazları ve insan kaynaklı etkiler tarafından yönlendiriliyor. Atmosfere sera gazı salınımını durdurana kadar, ki bunu henüz başaramadık, bu sıcaklıkaların artarak devam etmesini bekliyoruz. Ancak 2023’te kendini gösteren sıcaklıklar, beklenen artışların da üzerindeydi ve bu “artı bir şey”. 2023’te yaşanan sıcaklık, beklediğimizden ya da henüz açıklayabildiğimizden çok daha büyüktü.
Bu “artı bir şey” için önde gelen hipotezler neler?
Dünyanın dört bir yanında bu konuyu inceleyen bilim insanları arasında e-postalar ve konuşmalar devam ediyor ve bilim insanları, “Hadi Dünya’nın enerji dengesizliklerine bakalım. Aerosollere bakalım. El Nino’ya bakalım. Antarktika’da, Kuzey Atlantik’te neler olduğuna bakalım.” diyorlar. Herkesin bir sürü fikri var ama birçoğu birbirini tutmuyor.
2023’te yaşanan aşırı sıcaklara El Nino yeterli bir açıklama olabilir. Ancak yaşadığımız diğer tüm El Nino’lara baktığımda hiçbirinin bu kadar hissedilmediğini görüyorum. Yani, ya bu El Nino gerçekten çok özel ya da atmosfer, bu El Nino’ya çok özel bir şekilde tepki veriyor, ya da başka bir şeyler oluyor. Henüz kimse bu olasılıkları azaltamıyor. Bu uzun vadeli eğilim, yıllardır öngördüğümüz sınırlar içinde. Ancak 2023’te ne olduğuna dair ayrıntılar biraz gizemli.
2024 için ne beklemeliyiz?
Bu noktada 2023’ün neden böyle olduğu önemli. 2023’te bu tarz bir sıcaklığın yaşanmış olması, bunun devam edeceği anlamına geliyor denebilir mi? Ya da yaşananlar, sıcaklık etkilerinin hızlanmaya başlayacağı anlamına mı geliyor? Bunu bilmiyoruz ve bu sorunlu bir durum.
2023 eski kalıpları takip etmedi. Eğer eski kalıplar geri gelirse ve 2023 sadece bir patlamadan ibaret ise o zaman 2024, 2023’e çok yakın olacaktır. Eğer bu bir hata değilse değişen ya da değişmekte olan sistematik bir şeyse o zaman, 2024’ün 2023’ten daha da sıcak olmasını bekleriz. Çünkü beklediğimiz bir sıcaklığın olmasıyla beraber bir de 2023’te yaşanan bu ekstrem sıcaklar var. Geçtiğimiz yıl yaşanan hava durumunun, sıcak hava dalgalarının, yoğun yağışların ve kıyı taşkınlarının, bu yıl bekleyebileceğimiz diğer her şey üzerinde etkisi olacaktır.
Derleyen: Fatma Ebrar Tuncel