- İlham Aliyev, 2024 yılının aralık ayında Azerbaycan’da düzenlenecek olan Cop29 zirvesinin organizasyon komitesini duyurdu ve 28 kişilik komitede hiç kadın bulunmaması dikkat çekti.
- She Changes Climate grubu, iklim değişikliğinin dünyanın yarısını değil tamamını etkilediğini ifade etti ve durumu gerici buldu.
- Azerbaycan’ın önümüzdeki on yıl içinde fosil yakıt üretimini üçte bir oranında artırmayı planlıyor olması da tepki çekti.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, 2024 yılının aralık ayında Azerbaycan’da düzenlenecek olan Cop29 küresel iklim değişikliği zirvesinin organizasyon komitesini duyurdu. 28 erkekten oluşan komitede hiç kadın bulunmuyor olması dikkat çekti. Cop29 komitesinin neredeyse tüm üyeleri, devlet güvenlik servisinin başkanı da dâhil olmak üzere hükûmet bakanları ve yetkililerinden oluşuyor. Azerbaycan’ın devlet gaz dağıtım şebekesinin başkanı da komitede yer alıyor.

Komitede kadın temsilcinin bulunmuyor olması, She Changes Climate kampanya grubu tarafından gerici olarak nitelendirildi. Buna karşın geçtiğimiz ay Birleşik Arap Emirlikleri’nde düzenlenen Cop28 iklim zirvesinin organizasyon komitesi üyelerinin %63’ü kadınlardan oluşuyordu. She Changes Climate yaptığı açıklamada, “Kurulan bu komite, iklimde cinsiyet eşitliğine giden yolda geriletici bir adım ancak değişim için hâlâ zaman var. Bu yılki iklim görüşmelerinin yönetiminde eşit temsil istiyoruz, çünkü iklim değişikliği dünyanın yarısını değil tamamını etkiliyor.” ifadelerini kullandı.
Birleşmiş Milletler’in en önemli iklim görüşmelerine üst üste ikinci yıl, fosil yakıt üretimine büyük ölçüde bağımlı bir petrol devleti ev sahipliği yapacak. İklim eylemini yönlendirmek üzere ülkeleri bir araya getirmekten sorumlu Cop29’un başkan adayı, Ekoloji ve Doğal Kaynaklar Bakanı Muhtar Babayev oldu. Babayev, daha önce 26 yıl boyunca Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketinde (Socar) çalışmıştı.
Yapılan son açıklamalara göre Azerbaycan, önümüzdeki on yıl içinde fosil yakıt üretimini üçte bir oranında artırmayı planlıyor. She Changes Climate, “Çevresel bütünlük, bizim ve birçok sivil toplum kuruluşu için bir endişe kaynağı olmaya devam ediyor. Fosil yakıt endüstrisi ile Cop başkanlığı arasında bir kez daha güvenlik duvarı talep ediyoruz.” dedi.

Bilim insanları, iklim krizinin en kötü etkilerinden kaçınmak için fosil yakıt kullanımında hızlı bir düşüşün hayati önem taşıdığını ve 2023’ün büyük bir farkla kayıtlara geçen en sıcak yıl olduğunu söylüyor. Cop28’in başkanı Sultan Al Jaber aynı zamanda Birleşik Arap Emirlikleri’nin devlet petrol şirketi Adnoc’un da genel müdürüydü ve bu durum çıkar çatışması suçlamalarına yol açmıştı.
Al Jaber’in, She Changes Climate etkinliğinde devlet temsilcilerinden oluşan Elders grubunun başkanı Mary Robinson ile yaptığı görüşmede sarf ettiği öfkeli sözler, Cop28’de kargaşaya neden olmuştu. Al Jaber, küresel ısınmayı sanayi öncesi seviyelerin 1.5 °C üzerinde sınırlamak için fosil yakıtların aşamalı olarak kesilmesi gerektiğini gösteren “hiçbir bilimsel veri” olmadığını ve “dünyayı mağara devrine geri götürmek istemiyorsanız” aşamalı bir kesintinin sürdürülebilir kalkınmaya izin vermeyeceğini söylemişti.

Friends of the Earth Ireland’ın CEO’su Oisín Coghlan, X’te yaptığı paylaşımda, “Yüce Tanrım! 28 erkek ve 0 kadın, Cop29’u organize edecek. TheElders’tan Mary Robinson’a sesleniyorum: Konuşmanızı istediğimiz bir sultan tipi daha var.” şeklinde yorumda bulundu.
Cop28’de dünya ülkeleri, fosil yakıtlardan uzaklaşma konusunda anlaşmaya varırken iklim krizinin nedeni ilk kez bir karar metninde dile getirilmiş oldu. Ancak Cop28’in ardından Al Jaber, petrol şirketinin petrol ve gaz üretimini artırmaya devam edeceğini söyledi.
Derleyen: Esin Özcan