- Uluslararası bir araştırma ekibi, 50’den fazla gönüllünün katılımıyla empati durumundaki değişimleri ölçmek için tasarlanmış dört ayrı deney gerçekleştirdi.
- Araştırmanın sonucunda oldukça değişken bir durum olan empatinin, çevredeki insanlardan ve ortamlardan etkilenebildiği anlaşıldı.
Empati, bir başkasının duygularını hissetme ve nasıl hissettiğini anlayabilme yeteneğine verilen bir isim olarak karşımıza çıkıyor. Son derece önemli olan bu yetenek, günümüz dünyasının büyük bir çoğunluğunda ne yazık ki az bulunuyor. Ancak sosyal etkileşim yoluyla empati ve şefkati yayabiliriz.
Uluslararası bir araştırma ekibi, 50’den fazla gönüllünün eylemlerine dayalı olarak empati durumlarındaki değişimleri ölçmek için dört ayrı deney gerçekleştirdi. Katılımcıların değerlendirmeleri, hem kendi raporlarına hem de beyin taramalarına dayanan empati düzeylerinin, başkalarının reaksiyonlarını gözlemledikten sonra değişme eğiliminde olduğunu gösterdi. Bu da yeterli sayıda insanın empati kurması hâlinde, başkalarına gösterilen özen ve ilginin yayılabileceği anlamına geliyor.
Dört deneyde de bireysel empati seviyeleri ölçüldü. İlk olarak katılımcılara duygusal içerikli bir video izletildi ve tepkileri ölçüldü. Daha sonra aynı videolara tepki veren farklı bireyler gösterildi ve empati düzeyleri tekrardan ölçüldü. Başkalarının empatik tepki verdiğini görmek, katılımcılarda empati belirtilerini arttırırken kararsız bir durum görmek ise empati durumunu azalttı. Yani bu durumda empati, oldukça değişken bir durum diyebiliriz.
Testlerden bir diğeri, katılımcıların beyninin belirli bölgelerinin nöral aktivitesini ölçülmesinin sağlayan fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme tekniğiydi. Daha önce empati ile ilişkilendirilmiş olan beynin anterior insula bölümünde değişiklikler fark edildi. Ekip, bazı matematiksel modellerin de yardımıyla aslında empatide olan değişimlerin taklit ya da insanları memnun etmekten ziyade gerçek öğrenme ile alakalı olduğunu gösterdi.
Özgecil bağları kolaylaştıran empati, sosyal bağ kurmamıza yardımcı olurken potansiyel olarak çevremizdekilere üstünlük sağlamamıza sebep olabilir. Bazı araştırmacılar, başkalarının bakış açısını anlayabilmenin modern uygarlığın temellerinden bile kaynaklandığını öne sürüyor.
Almanya’daki Würzburg Üniversitesinden sinir bilimci Grit Hein, “Empatinin uzun vadede gelişebilmesi için kişiler arasında saygı gerekiyor. Bir kişiye aslında empati duymadan da saygı duyulabilir ancak diğer kişiye insan olarak saygı duyulmuyorsa empati geliştirmek zor olabilir.” dedi.
Araştırma, PNAS dergisinde yayımlandı.
Derleyen: Davut Bulut
