- IBM’in en yeni System One kuantum bilgisayarı, New York’ta bulunan Rensselaer Politeknik Enstitüsünde (RPI) kullanılacak.
- Bu bilgisayar ABD’de bir üniversite kampüsünde kurulan ilk IBM kuantum makinesi olma özelliğini taşıyor.
- Hata düzeltme teknolojileriyle gürültülü kübitleri azaltan IBM QPU’ları, bilimsel keşiflerde klasik süper bilgisayarlarla mücadele eden sorunları çözmek için kullanılıyor.
New York’taki Rensselaer Politeknik Enstitüsü (RPI), sadece kavram kanıtlama denemeleri yapmak için kullanılan bir bilgisayar yerine bilimsel keşifler için kullanılabilecek kampüs tabanlı yeni bir kuantum bilgisayarı tanıttı.
IBM temsilcileri 5 Nisan’da yaptıkları açıklamada, yeni IBM System One kuantum bilgisayarının 127 kuantum biti ya da kübiti olan “Eagle” adlı bir işlemciden güç aldığını söyledi. Bu kuantum işlem birimi (QPU) ilk olarak 2021 yılında duyurulmuş ve geçen yıl kasım ayında Tokyo Üniversitesi tarafından kullanılan bir System One makinesinde görücüye çıkmıştı. Bu kuantum bilgisayar kampüs tabanlı değildi.
Şirket makineyi “kamu hizmeti ölçeğinde” olarak tanımlıyor çünkü bilimsel bir araç olarak hizmet verebilecek ve bilim insanlarının aksi takdirde yalnızca geleneksel süper bilgisayarları kullanarak mücadele edecekleri sorunları çözmelerine yardımcı olacak kadar güçlü. IBM tarafından yapılan açıklamada, RPI personeli ve öğrencilerinin kimya, fizik, malzeme bilimi ve diğer alanlardaki sorunları keşfetmek için kuantum bilgisayarı kullanabilecekleri belirtildi.
IBM Quantum’da algoritmalar ve ortaklıklar teknik program direktörü Jamie Garcia Live Science‘a verdiği demeçte, “Fayda ölçeğini tanımlarken, özellikle kuantum bilgisayarların artık kimya, fizik, malzeme ve diğer alanlarda kaba kuvvet klasik hesaplama tekniklerinin erişemeyeceği yeni problem sınıflarını keşfetmek için bilimsel araçlar olarak nasıl hizmet edebileceğine atıfta bulunuyoruz. Basitçe söylemek gerekirse, kuantum bilgisayarlar artık kuantum devrelerini çalıştırmada klasik bir süper bilgisayarın onları simüle etmesinden daha iyi. Bu da tarihte ilk kez kuantum bilgisayarların bilimsel keşifler için bir hesaplama aracı olarak kullanılabileceği anlamına geliyor.” dedi
Haziran 2023’te IBM, Eagle adlı işlemcisiyle manyetik özellikleri klasik bilgisayarlardan daha hızlı simüle etmek için QPU kullanarak kuantum bilgisayarlarının gücünü gösterdi. Kuantum bilgisayarları, hatalar azaldığında klasik bilgisayarlardan çok daha güçlü olabilir. IBM’in QPU’ları, hata oranını azaltmak için hata düzeltme teknolojileriyle gürültülü kübitleri kullanır.
Kuantum üstünlüğüne ulaşmak için bilim insanları uzun yıllar beklemeyi planlamışlardı, ancak IBM’in 2023 deneyi bu sürecin sadece iki yıl içinde başarılabileceğini gösterdi. IBM, geçtiğimiz yıl 133 kübitli “Heron” işlemcisini tanıttı ve bu çip Eagle’dan beş kat daha güvenilir.
Microsoft ve Quantinuum’daki bilim insanları da hata düzeltmeli “mantıksal kübitler” yaratmak için iş birliği yaparak kuantum üstünlüğüne ulaşmak için çalışıyor.
Derleyen: Esin Özcan
