- Leiden Üniversitesinden gökbilimcilerin liderliğindeki uluslararası bir araştırma ekibi, düşük frekanslarda evrenin ilk keskin radyo haritalarını üretti.
- Yeni bir kalibrasyon tekniği sayesinde Dünya’nın iyonosferindeki bozulmalar önlendi. Yeni yöntem ayrıca eski kara delik patlamalarından kaynaklanan plazmaları incelemek için kullandı.
- Potansiyel olarak bu teknik, küçük yıldızların yörüngesindeki ötegezegenleri bulmak için faydalı oluyor.
Leiden Üniversitesinde araştırma ekibi tarafından yürütülen yöntem Dünya’nın atmosferi için bir yenilik getiriyor. Bu teknik, gökbilimcilerin ilk kez 16 ila 30 MHz arasındaki frekanslarda evrenin net radyo görüntülerini almalarını sağladı. Bunun imkânsız olduğu düşünülüyordu çünkü Dünya’dan yaklaşık 80 kilometre yükseklikteki iyonosfer bu frekanslardaki gözlemleri engelliyordu. Araştırmacılar Hollanda’nın Drenthe kentindeki dünyanın en iyi düşük frekanslı radyo teleskoplarından LOFAR teleskopunu kullandılar.
Tekniklerini test etmek için daha önce sadece daha yüksek frekanslarda ayrıntılı olarak incelenmiş olan bir dizi galaksi kümesini incelediler. Yeni görüntüler sayesinde bu kümelerden gelen radyo emisyonunun tüm küme boyunca eşit olarak dağılmadığı, bunun yerine bir nokta deseni oluşturduğu görülüyor. Leiden Üniversitesinden araştırma lideri Christian Groeneveld, “Bu, ilk kez bir gözlük takmak ve artık bulanık görmemek gibi bir şey.” dedi.
Araştırmanın motivasyonu, yüksek frekanslarda, yaklaşık 150 MHz’de, son yıllarda kalibrasyonda birçok gelişme kaydedilmiş olmasıydı. Fikrin sahibi Leiden Üniversitesinden Reinout van Weeren, “Bu tekniği daha düşük frekanslara, 30 MHz’in altına da genişletebileceğimizi umuyorduk.” diyor. Araştırma ekibi şu anda daha düşük frekanslarda tüm kuzey gökyüzünün haritasını çıkarmak için daha fazla veri işliyorlar. Araştırmacılara göre yeni kalibrasyon tekniği daha önce gizli olan fenomenleri incelemeyi ve küçük yıldızların yörüngesinde dönen ötegezegenleri tespit etmek için mümkün olabilir. Groeneveld sözlerini,”Elbette sonunda beklenmedik bir şey keşfetme şansımız da var.” diyerek noktalıyor.
Derleyen: Yağmur Aydın
