- İngiltere’nin Cumberland Konseyi, sahillerden çakıl taşı alanlara 1.000 £’a kadar para cezası verileceğini duyurdu.
- Bu uygulama, çakıl taşlarının sahil erozyonunu ve taşkın risklerini azaltmada oynadığı kritik rolü korumak için önemli.
- Sahillerin doğal savunma mekanizmalarını sürdürmek ve habitat faydalarını korumak amacıyla insanların sahilden çakıl taşlarını almaması gerekiyor.
İngiltere’nin kuzeyindeki Cumberland Konseyi, sahillerden çakıl taşı alan kişilere artık 1.000 £’a kadar para cezası verileceğini açıkladı. Birçok insan bu duyuruyu sinir bozucu buldu ancak araştırmalar, erozyonun önlenmesinin kritik olduğunu gösteriyor.
Birçok insan için sahili ziyaret etmek, mutlu çocukluk anılarını geri getiriyor. Kum ve çakılların birçok canlı için önemli bir yaşam alanı sağladığı biliniyor. Ayrıca kum ve çakıllar, denizin gücüne karşı evler ve altyapı için doğal koruma sağlıyor ancak İngiltere’deki sahillerden herhangi bir malzeme almanın yasa dışı olduğu pek bilinmeyen bir gerçek. Bu, 1949 Kıyı Koruma Yasası’nda yer alan bir kanun ve inşaat malzemeleri için ücretsiz tortu çıkaran kişiler tarafından sahillerden yüz binlerce ton tortunun kaybını engelliyor.
İngiltere’deki çakıl taşlı sahil şeritleri, sağladıkları yaşam alanları ve bu yaşam alanlarına bağımlı türler nedeniyle İngiltere tarafından yasal olarak korunuyor ancak bu sahillerin yakınında yaşayan insanlar için çakılların ana değerlerinden biri, kıyı erozyonunu ve su baskınlarını azaltması.
Sahil hacmi, bu riskleri azaltmada ne kadar etkili olduğuna ilişkin kritik bir faktör. Etkili bir şekilde, sahilde ne kadar çok çakıl ve tortu varsa sahil dalga enerjisini o kadar iyi emebiliyor. Çok sayıda çakıl, kum veya diğer tortuları çıkarmak sahilin sel ve erozyona karşı doğal bir bariyer olarak işlevini yerine getirmesini zorlaştırıyor.
Bu hacim, sahilin mevsimsel dalga değişikliklerine uyum sağlamasıyla yıl boyunca doğal olarak değişiyor. Çakıllar, dalgalar tarafından sahile taşınıyor ve farklı tortu boyutlarını sahilin belirli bölgelerinde sıralıyor. Kış fırtınaları sırasında daha enerjik dalgalar, daha büyük tortuları sahilin üst kısmına taşıyabiliyor ve bir berm adı verilen dik bir çakıl sırtı oluşturabiliyor. Sahilin üst kısmındaki berm, genellikle fırtınalardan doğal olarak korunmanın ilk biçimi, dalga enerjisini emip dağıtarak dalgaların sahilin ötesine geçme veya deniz duvarlarını veya arkadaki kayalıkların altını oyması ve erozyona uğratması riskini azaltıyor. Bir kişinin sahilden birkaç çakıl taşı alması berm veya genel sahil hacmini önemli ölçüde etkilemeyebiliyor ancak birçok kişinin çok sayıda çakıl taşı almasının kümülatif etkisi daha önemli oluyor. Çakıl taşlarının çıkarılması, sahilin doğal sıralama süreçlerini bozuyor ve genel dinamik dengesini kesintiye uğratıyor.
Walney Adası, Cumbria: Plajın tepesindeki dik kenarlı çakıl taşlı set, enerjik kış dalgalarından oluşuyor.
Sel ve erozyon için sistemdeki tortunun korunmasının önemi göz önüne alındığında çakıl taşlı sahillerin dalgalara ve fırtınalara nasıl tepki verdiğini daha iyi anlamak amacıyla devam eden araştırmalar var. Bu araştırma, özellikle kıyı sel ve erozyon risklerinden korunma sağlayan yapay çakıl taşlı sahillerin etkinliğini değerlendirmek için önemli.
Tortul taşınmasını izlemek, bu araştırmaları ilerletmenin anahtarı ve sahilden aşındıktan sonra tortu izlemek için kullanılan düşük maliyetli ve vatandaş bilimi teknikleri gelişiyor.
İklim değişikliğinde, bu risklerin daha yoğun ve sık olması öngörüldüğünde sahillerde tortunun tutulması ve doğal kıyı koruma ile yaşam alanı faydalarının gelişmesine izin verilmesi acil bir gereksinim.
İnsanlardan sahilden çakıl taşı almamalarını istemek önemsiz görünebilir ancak sahillerimizin korunmasında etkili bir rol oynamalarına yardımcı oluyor.
Derleyen: Eliz Canyurt
Kaynak: https://www.sciencealert.com/scientists-reveal-why-you-should-never-take-pebbles-from-the-beach
