SpaceX, bir süredir roket donanımını gerçek uçuş ortamında çalıştırıyor. Şirket son fırlatışında Starship uçuş testi projesinde önemli bir kilometre taşına ulaştı: güçlendiriciyi ve üst kademeyi kontrollü şekilde Dünya’ya geri döndürme girişimi başarıyla sonuçlandı.
Fırlatma aracının iki parçasını (Super Heavy güçlendirici ve Starship olarak da adlandırılan üst kademe) geri getirmek, şirketin Starship’i ilk tamamen yeniden kullanılabilir roket yapma yönündeki uzun vadeli planları için çok önemli. Ancak bu pahalı oyuncakları (!) yeniden kullanmak için onları sağ salim geri getirmeniz yani yeniden kazanmanız gerekir ve SpaceX Starship ile bunu yapabileceğini kanıtlıyor.
Uzaya Çıkan Bir Roketi Yeniden Kullanan İlk Şirket
Nihai hedef Super Heavy ve Starship üst kademesini SpaceX’in güneydoğu Teksas’taki özel Starship fırlatma ve geliştirme tesisi Starbase’e geri uçurmak ve burada sağlam zemine dikey iniş yapmak. Kontrollü bir fırlartma bu planın uygulanmasına yönelik ilk adım. SpaceX, uzaya çıkan bir roketin bir parçasını yeniden kullanan ilk şirket oldu, ancak en güçlüsü Falcon 9 roketi bile yalnızca kısmen yeniden kullanılabilir durumda.
Starship, roket test projesindeki dördüncü fırlatma ile TSİ 8:50’de Starbase’den havalandı. SpaceX bu roketi Starlink uydularının daha ağır versiyonlarını fırlatmak, NASA için aya astronot göndermek ve nihayetinde yaşamı çok gezegenli hale getirmek için kullanmayı hedefliyor.
Bu devasa Starship’in yörüngeye fırlatıldığı sadece dördüncü sefer olmasına rağmen, test oldukça sorunsuz geçti. Süper Ağır itici üzerindeki 33 Raptor motorundan sadece biri devre dışı kaldı ve şirket yeni “sıcak evreleme” aşama ayırma tekniğini tamamladı. (Sıcak kademelendirme sırasında, üst kademedeki motorlar hala güçlendiriciye bağlıyken geçici olarak ateşlenir ve esasen güçlendiricinin ‘itilmesine’ yardımcı olur). SpaceX ayrıca Dünya’ya dönerken güçlendiricinin ağırlığını azaltmak amacıyla Starship ve Super Heavy arasında yer alan “sıcak aşama halkasını” da ilk kez başarıyla fırlattı.
Fırlatmadan kısa bir süre sonra, güçlendirici Meksika Körfezi’ne başarıyla düştü. Fırlatmadan bir saatten biraz fazla bir süre sonra Starship de aynı şeyi yaptı ve Dünya atmosferinden hipersonik hızlarda geçerek aşırı sıcaktan kurtuldu ve Hint Okyanusu’na düştü.
Şirket, gemideki 18.000 ısı kalkanı karosundan birini kasıtlı olarak daha ince bir versiyonla değiştirdiklerini ve “bu konumlarda karolar olmadan işlerin ne kadar ısındığını ölçmek ve aynı zamanda bazı termal koruma seçeneklerini test etmek” için iki karoyu tamamen çıkardıklarını söyledi. SpaceX CEO’su Elon Musk daha sonra X’te yaptığı açıklamada, geminin hasarlı bir kanadı olmasına ve “çok sayıda kiremit” kaybetmesine rağmen başarıyla aşağıya indiğini söyledi. Musk daha önce de ısı kalkanı sisteminin Starship’in geliştirilmesinde “geriye kalan en büyük sorun” olduğunu söylemişti.
Derleyen: Berk Katık
Editörün Notu: Starship hakkında detaylı bir dosya için Forty Two web sitesinde Fatih İlhan imzalı Mars Düşleri: Starship’in Kızıl Gezegene Uzanacak Hikayesi yazıyı okuyabilirsiniz.
