Gökbilimciler, Dünya’dan 35 ışık yılı uzaklıkta yaşama elverişli olabilecek yeni bir ötegezegen keşfettiler. L 98-59 f adını taşıyan bu gezegen, ilgi çekici bir gezegen sisteminin ılıman kuşağındaki dört gezegene katılıyor.
Detaylar haberimizde…
Montreal Üniversitesi’nden bir gökbilimci ekibi, Dünya’dan 35 ışık yılı uzaklıktaki kırmızı cüce yıldız L 98-59’un yörüngesinde, potansiyel olarak yaşanabilir yeni bir dış gezegen keşfetti. Bu keşif, bu güneş sisteminin “ılıman” veya “yaşanabilir” bölgesinde, yani gezegenlerin yüzeylerinde sıvı suyun bulunabileceği bir güneş sistemi bölgesinde beş gezegenin doğrulandığı anlamına geliyor.
Yeni keşfedilen “L 98-59 f” adlı gezegen, yörüngede dönerken Dünya ile yıldızı arasından geçmediği, yani “geçiş” yapmadığı için önceki gözlemlerden sıyrılmayı başardı. Ev sahibi yıldızlarının önünden geçen gezegenler, yıldızlarının önünden geçerken oluşturdukları mini tutulmalar teleskoplarla görülebildiği için daha kolay tespit ediliyor.
Gezegenin keşfini duyuran ve The Astronomical Journal’da yayımlanmayı bekleyen araştırma, gezegenin yerini, ev sahibi yıldızının hareketindeki ince değişiklikler aracılığıyla belirledi. Yıldızların yörüngesinde dönen gezegenler, yörüngede dönerken yıldızlarına kütleçekim kuvveti uygulayarak yıldızlarının konumunu hafifçe değiştirirler. Bu hareketler, gezegenlerin görünmeseler bile varlıklarını ortaya çıkarabilir.
L 98-59’un belirgin hareketleri, gezegen avcılığı için özel olarak tasarlanmış iki cihaz tarafından tespit edildi: Avrupa Güney Gözlemevi (ESO) teleskobuna yerleştirilen yüksek hassasiyetli HARPS spektrografı ve Şili’deki ESO Paranal Gözlemevi’ndeki Çok Büyük Teleskop’un (VLT) bir parçası olan ESPRESSO kayalık ötegezegen spektrografı.
L 98-59 f, Güneş Sistemindeki Diğer Gezegenlerden Farklı
L 98-59 f, Dünya ile benzer miktarda güneş enerjisi alması nedeniyle güneş sistemindeki diğer gezegenlerden farklı. Montreal araştırmacılarına göre, uygun bir atmosfere sahipse, yüzeyinde sıvı su tutabilen ılıman bir gezegen olabilir.
Bir güneş sisteminin yaşanabilir bölgesi, sıvı suyun varlığına izin vermesinin yanı sıra, potansiyel olarak gezegen koşullarının yaşamın gelişmesine olanak sağlayabileceği bölge. Her yıldızın, türüne ve yaydığı enerji miktarına göre belirlenen kendi yaşanabilir bölgesi var.
L 98-59 yıldız sistemi, astronomi meraklıları arasında giderek daha fazla ilgi görüyor. Doğrulanmış her dış gezegen, diğerleri kadar ilgi çekici ve hepsi yaşanabilir kuşakta yer alıyor. Yıldıza en yakın gezegen, Venüs’ün kütlesinin yarısı kadar, ancak Dünya’nın %85’i kadar. İkincisi, gezegenimizden neredeyse 2,5 kat daha büyük. Üçüncüsü ise %30 okyanusal olabilir. Dördüncüsü hakkında çok az şey biliniyor, ancak onun da bir “süper Dünya” olduğu biliniyor. Bu terim, bizimkinden büyük ancak Güneş Sistemimizdeki buz devlerinden küçük gezegenleri tanımlamak için kullanılır.
Şimdilik L 98-59 f’nin bir görüntüsü yok. Bir sonraki adım, James Webb Uzay Teleskobu’nun gelişmiş teknolojisini kullanarak doğrudan bir görüntüsünü yakalamaya çalışmak olacak.
Montreal Üniversitesi tarafından yapılan bir açıklamada, “Bu sonuçlar, L 98-59’un kayalık gezegen çeşitliliğini keşfetmek ve nihayetinde yaşam belirtileri aramak için en etkili yakın sistemlerden biri olduğunu doğruluyor” denildi.
Karmaşıklık ve gezegen sayısı bakımından benzer bilinen tek bir yıldız sistemi daha var: Dünya’dan 39 ışık yılı uzaklıkta bulunan TRAPPIST-1. Bu, en az yedi kayalık gezegene sahip, üçü yaşanabilir bölgede bulunan ultra soğuk bir cüce yıldız.
Derleyen: Damla Şayan
