- Haklarında pek fazla bilgiye sahip olunmayan mega ağızlı köpek balıklarının dişilerinden biri hamileyken karaya vurdu.
- 14 Kasım’da gerçekleşen olay bilim insanlarına bu türle ilgili daha fazla bilgi alma olanağı sağladı.
- Mega ağızlı köpek balığının yavrularını karaya vurduktan sonra doğurduğu ve ardından can verdiği düşünülüyor.
Filipinler’de, 14 Kasım’da Aurora eyaleti Dipaculao’daki Barangay Ipil’de 5,5 metre uzunluğunda olan ve çok nadir gözlemlenebilen mega ağızlı köpek balığı yedi yavrusuyla beraber kıyıya vurdu. Haklarında pek fazla bilgiye sahip olunmayan bu türün karaya vurması üzücü olsa da araştırmacılar köpek balığını incelemek için fırsat yakaladı.
Araştırmacılara göre bu dişi mega ağızlı köpek balığı karaya vurduğunda yedi yavruya hamileydi ve onları karaya vurduktan sonra doğurdu. Mega ağızlı köpek balıklarının yumurta ile mi yoksa doğurarak mı çoğaldıkları hakkında şüpheler vardı ve bu soru böylece giderilmiş oldu. Ayrıca bu trajik olay ilk defa dişi bir mega ağızlı köpek balığının ve yedi tane yavru mega ağızlı köpekbalığının incelenmesine olanak sağladı.
Mega ağızlı köpek balıkları bilim adamları tarafından 1976’da Hawaii yakınlarında bir tanesinin derin deniz teçhizatına takılmasıyla keşfedilmişti.
Okyanus koruma organizasyonu Oceana’ya göre bu tür vahşi doğada yalnızca birkaç kez gözlemlendi ve 60’tan az mega ağızlı köpek balığı kaydedildi.
Kayıtlara göre mega ağızlı köpek balıklarının ağırlığı 1.225 kilograma kadar çıkabiliyor ve isimlerini büyük, dairesel ağızlarından alıyorlar. Ağızlarının genişliği 5 metrelik bir mega ağızlı köpek balığında 1.3 metreye ulaşabiliyor.
Mega ağızlı köpek balıkları hayatlarının çoğunu karanlıkta geçiriyor ve yüzeyin 4.600 m altında yaşıyor ancak nadiren de olsa geceleri biraz daha sığ sulara çıkabiliyor.
Mega ağızlı köpek balıkları filtre besleyiciler olarak geçiyor. Krill adı verilen küçük deniz kabuklularını yakalamak için ağızları tamamen açık olarak yüzüyorlar ve aynı zamanda ağızları, avlarını çekmeye yardımcı olan ışık üreten organlar içeriyor.
Mega ağızlı köpek balıkları hakkında bilinenler bunlarla sınırlıyken bu yeni olay daha fazlasına ışık tutacak gibi görünüyor.
New Scientist’e göre annede olta takımı nedeniyle herhangi bir yaralanma belirtisi görülmedi ve bilim insanları yavruların annenin vücudundan kıyıya atıldığına inanıyor.
Keşfi bir Facebook gönderisiyle duyuran Filipinler Ulusal Müzesi temsilcileri, annenin cesedinin, yavrulardan biriyle birlikte Filipinler Balıkçılık ve Su Kaynakları Bürosu tarafından otopsi için götürüldüğünü söyledi.
Diğer altı çocuk ise incelenmek üzere Filipinler Ulusal Müzesi’ne götürüldü. Canlılar incelendikten sonra muhafaza edilmek üzere müzede tutulacaklar.
Araştırmacılar, bu son keşfin, mega ağızlı köpek balıkları hakkında daha fazla bilgi edinilmesine yardımcı olacağını umuyor.
Mega Ağızlı Köpek Balığı Hakkında Neler Biliyoruz?
Mega ağızlı köpekbalığı, 1215 kg ağırlığa ulaşan nadir bir köpek balığı türüdür. Bununla birlikte, balina köpek balığı ve büyük camgöz köpek balığının ardından filtreleyerek beslenen üç köpekbalığı türünün en küçüğüdür. Mega ağızlı köpekbalığı adını oldukça büyük, dairesel ağzından alır. Yaklaşık 5 m uzunluğunda bir mega ağızlı köpek balığının ağzı yaklaşık 1,3 m genişliğindedir. Bu tür, vahşi doğada yalnızca birkaç kez gözlemlendi ve bilim adamları tarafından şimdiye kadar 60’tan az örneğinin yakalandığı veya gözlemlendiği biliniyor.
Mega ağızlı köpek balıkları 4600 m derinlikte yaşar. Bilim insanları, derin denizlere yakınlığı olan birçok tür gibi mega ağızlı köpekbalıklarının yüzeye yalnızca geceleri yaklaştıklarına ve hayatlarının çoğunu karanlıkta geçirdiklerine inanıyor. Tercih ettikleri planktonik avlarını filtrelemek için ağızları sürekli açık olarak yüzerler. Ağızlarının içi, açık deniz kabuklularını ve diğer potansiyel avları çekmek için kullanılabilecek ışık üreten organlarla kaplıdır.
Dünyanın en büyük köpekbalıklarından biri olmasına rağmen, mega ağız köpekbalığı bilim adamları tarafından ancak 1976 yılında keşfedilmiştir. Ticari balıkçılık, yeni türleri yiyecek olarak pazarlamak için daha derinlere doğru ilerlemeye devam ettikçe, sürekli yeni keşifler yapılıyor. Bilinen ilk mega ağızlı köpekbalığı, Hawaii yakınlarında derin deniz ekipmanına bağlı bir deniz çapasına takıldığında kazara yakalandı. O zamandan bu yana, yalnızca birkaç düzine kişi yakaladı. Derin deniz balıkçılığı operasyonlarının artmasıyla birlikte yakalanan bireyler arasındaki süre son zamanlarda kısaldı.
Mega ağızlı köpek balıkları iç döllenme yoluyla çiftleşir ve az sayıda, nispeten büyük yavruları canlı doğurur. Bu köpek balıkları canlı doğum yapmalarına rağmen yavrularına plasenta yoluyla bağlanmazlar. Bunun yerine, gebelik döneminde anne muhtemelen yavrularına, beslenme için aktif olarak yedikleri döllenmemiş yumurtalar sağlar. Genç mega ağızlı köpek balıkları doğduktan sonra hemen filtre besleyicileri haline gelir. Mega ağızlı köpekbalığı ticari balıkçılar tarafından hedef alınmıyor, ancak genellikle diğer türleri hedef alan balıkçılıkta kazara yakalandığında satılıyor. Bilim adamları bu tür hakkında koruma durumunu belirlemek için yeterli bilgiye sahip olduklarına inanmıyor.
Derleyen: Fatma Ebrar Tuncel