- Rembrandt’ın Gece Nöbeti tablosu üzerinde yapılan yeni bir x-ray analizi, yağlı boya tablonun gizli bir kurşun taban katmanı içerdiğini ortaya çıkardı.
- Rembrandt resme başlamadan önce ham tuvali geniş yarı dairesel fırça darbeleriyle kurşun yoğunluğuna sahip bir yağ tabakasıyla kapladığı görüldü.
- Konservatörler 2021 yılında, eserin kalsiyum haritasında gizli, daha önce bilinmeyen bir hazırlık taslağı buldu. Bu taslak Rembrandt’ın eserinde ne şekilde değişiklikler yaptığını gözler önüne seriyor.
- Rembrandt, ham bezir yağını kurşun oksitle karıştırarak nedeni henüz anlaşılamasa da boyaya gizli bir bileşen olan yumurta sarısı da eklemiş.
Rembrandt’ın Gece Nöbeti tablosu üzerinde yapılan yeni bir x-ray analizi, yağlı boya tablonun gizli bir kurşun taban katmanı içerdiğini ortaya çıkardı. Rembrandt’ın en ünlü eserlerinden biri olan 1642 tarihli çalışması şu an Amsterdam’daki Rijksmuseum’da sergileniyor. Tablo 2019 yılından bu yana “Gece Nöbeti Operasyonu” adı verilen büyük bir konservasyon projesinden yer alıyor.
Geçtiğimiz aralık ayında Science Advances dergisinde yayımlanan bulgu, x-ışını floresanı ile hesaplamalı bir görüntüleme tekniği olan tipografi tekniği uygulanmış küçük bir boya örneğinin katmanlı kimyasal bileşimlerinin analiziyle elde edildi. Görünüşe göre Rembrandt resme başlamadan önce ham tuvali geniş, yarı dairesel fırça darbeleriyle kurşunun yoğunluğuna sahip bir yağ tabakasıyla kapladı. Tuval ayrıca kuvars-kilden oluşan bir zemin tabakası uygulanarak hazırlanmış.
Rembrandt van Rijn’in Gece Nöbeti adlı eserinde örnek konum ve boya örneği korelasyonlu tomografi ile incelendi. (Kaynak: science.org)
Bu yeni bilgi konservatörlerin eseri daha iyi analiz etmesine yardımcı olurken şimdilik Rembrandt’ın ne düşündüğünü açıklamaya yetmiyor. Araştırmacılar, tablonun Amsterdam’daki bir silah atış poligonunun dış duvarına asılacağından dolayı kurşunun nem tehdidine karşı koruma amaçlı bir yararı olabileceği varsayımında bulunuyor.
Raporda, “Genellikle kullanımı olmasa da bir tuvale kurşun içeren yağ emdirme yöntemi, Théodore de Mayerne tarafından yazılan ve resim tekniklerini anlatan önemli bir çağdaş kaynakta tarif ediliyor.” denildi. “Burada, tutkal kullanmak yerine kurşun bakımından zengin bir yağı (litharge yağı) kullanma yöntemi, bir tablonun boya ve tutkalının birkaç yıl boyunca nemli bir duvarda asılı kaldıktan sonra tuvalinden ayrıldığı bir vakanın gözlemlenmesinin ardından tavsiye ediliyor.” diyerek ekleme yapıldı.
Konservatörler 2021 yılında, başyapıtın “kalsiyum haritası” içinde gizlenmiş, daha önce bilinmeyen bir hazırlık taslağı buldu ve bu taslak Rembrandt’ın eserinde ilk planladığı halinden son haline doğru ne şekilde değişiklikler yaptığını gözler önüne serdi. Örneğin sanatçı eserinde bir askerin şapkasındaki tüyleri çıkarmaya karar vermiş.
Rijksmuseum’un direktörü Taco Dibbits o dönemde “Rembrandt’ın doğru kompozisyonu aradığını görmek çok etkileyici. Gece Nöbeti‘nin doğuşunu keşfettik.” yorumunu yapmıştı. 2022 yılında müze, bu kez Dulux boyalarının Hollandalı sahibi AkzoNobel’den bilim insanları ile birlikte keşfedilen Rembrandt’ın teknikleri hakkındaki daha fazla sırrı da açıkladı. Araştırma ekibi, Rembrandt’ın boyalarını tuval üzerine impasto tarzında katmanlamak için kullandığı yöntemi belirlemeye çalıştı fakat görünüşe göre Rembrandt, ham bezir yağını kurşun oksitle karıştırarak nedeni henüz anlaşılamasa da boyaya gizli bir bileşen olan yumurta sarısını da eklemiş.
Derleyen: Burçin Bağatur
