- İtalyan bilim insanları, Arabica kahvesinin genetik yapısını inceleyerek yeni bir genetik harita oluşturdular. Bu keşif, daha lezzetli kahvelerin yanı sıra değişen iklim koşullarına daha dayanıklı bitkilerin yetiştirilmesine olanak tanıyabilecek.
- Arabica kahvesi, üstün lezzetiyle bilinse de iklim değişikliğine karşı sınırlı dayanıklılığa sahip. Yüksek sıcaklıklar ve düzensiz yağışlar, kahve üreticilerini zorluyor. Bilim insanları, genetik haritanın, özellikle kahvenin tat ve aroma profiline odaklanarak yeni bitki çeşitlerinin geliştirilmesine yardımcı olabileceğini belirtiyor.
- Kahve dünyasında Arabica ve Robusta, iki ana kahve türü olarak öne çıkıyor. Bu türler, küresel kahve endüstrisini yönlendirirken üçüncü bir tür olan Liberica ise nadir görülse de dünya çapında yetiştiriliyor.
Dünya genelinde milyonlarca kişinin tutkuyla tükettiği kahve, İtalya’daki araştırmacılar tarafından yapılan çığır açan bir keşifle daha da lezzetlenebilir hale geliyor. İtalya’nın Udine Üniversitesinden bilim insanları, Arabica kahvesinin genetik sırlarını çözerek kahve dünyasına yeni bir kapı aralıyor.
Arabica kahvesinin en detaylı genetik haritasını çıkaran bilim insanları, bu keşfin daha lezzetli kahvelerin yanı sıra değişen iklim koşullarına daha iyi uyum sağlayabilen kahve bitkilerinin yetiştirilmesine de olanak tanıyabileceğini belirtiyor. Udine Üniversitesinden Dr. Michele Morgante yaptığı açıklamada, “Arabica kahvesinin yeni bir dizi haritasını çıkardık. Bu araç, kahve yetiştiricilerine ve tüketicilere daha fazla hitap eden bitkilerin geliştirilmesine katkı sağlayabilir.” dedi.
Yapılan çalışmada, en son DNA dizileme teknolojisinin kullanılması sayesinde Arabica kahve bitkisinin genetik yapısı ince detaylarıyla ele alındı. Bu bilgi, özellikle kahvenin benzersiz tat ve aromasını belirleyen genlere odaklanarak kahve üretiminde önemli gelişmelere olanak tanıyor.
Kahve yetiştiricileri için önemli olan bir diğer nokta ise artan sıcaklıklar ve öngörülemeyen yağışların kahve bitkilerinin yetişme koşullarını değiştirerek verim düşüşüne ve zararlı etkenlerin artmasına neden olması. Bu yeni genetik harita, kahve yetiştiricilerine belirli tat ve aromalara sahip yeni kahve çeşitleri geliştirmeleri, aynı zamanda zorlu yetiştirme koşullarına dayanıklı bitkiler üretmeleri konusunda yardımcı olabilecek.
Çalışma, Nature Communications adlı bilimsel dergide yayımlandı ve Kew Kraliyet Botanik Bahçelerinden Dr. Aaron Davis, bu keşfin kahvenin genetik çeşitliliğini anlamada önemli bir adım olduğunu belirterek ekonomik olarak değerli ve sevilen bu mahsul türünün gelecekteki gelişimine rehberlik edebileceğini ifade etti.
Londra merkezli kahve kavurma şirketi Union Hand-roasted Coffee’nin kurucu ortağı Jeremy Torz ise bilimin değişen bir ortamda kaliteli kahve üretmeye uygun bitkiler geliştirmeye yardımcı olacağını belirterek, “Bu, iyi bilim ve tutkulu çiftçilerin birleşimiyle sevdiğimiz kahvenin çok daha uzun süre bildiğimiz şekliyle var olacağına dair bir güvence.” dedi.
Arabica kahvesi nedir?
Kahve tutkunlarının favorisi olan Arabica kahvesi, üstün lezzetiyle biliniyor. Dağlık bölgelerde yetiştirilen bu kahve çeşidi, dünya kahve üretiminin %60’ından fazlasını oluşturan, kahve endüstrisinin temel taşlarından biri.
Arabica çekirdekleri, diğer kahve türlerine göre daha üstün bir tada sahip. Ancak bu özel kahve çeşidinin iklim değişikliğine karşı sınırlı bir dayanıklılığı var. Çiftçiler, yüksek sıcaklıkların ve düzensiz yağışların etkileriyle başa çıkarken Arabica kahvesinin geleceği konusunda endişeler taşımakta.
Kahve üretimine yönelik diğer tehditler arasında fiyat dalgalanmaları, zararlılar ve hastalıklar ile aşırı hava koşulları yer alıyor. Özellikle Arabica’nın hassas büyüme koşulları, çiftçileri zorlu bir mücadeleyle karşı karşıya bırakıyor.
Yabani kahve, çoğunlukla Afrika’nın uzak ormanları ve Madagaskar adasında yetişiyor. Ayrıca Afrika dışında Hindistan, Sri Lanka ve Avustralya’nın bazı bölgelerinde de tropikal iklimlerde bulunuyor. Bu vahşi yetişen kahve çeşidi hem doğal habitatlarını koruma hem de farklı coğrafyalarda kahve kültürünü zenginleştirme potansiyeli taşımakta.
Hangi tür kahve içiyoruz?
Kahve tutkunlarının keyifle içtiği içeceğin temelini oluşturan kahve ağaçları, ormanlarda doğal olarak 100’den fazla türle yetişiyor. Ancak bu geniş çeşitlilik içerisinde sadece bir avuç kadarı kahve içeceklerimizi hazırlamak için kullanılıyor.
Küresel kahve endüstrisini şekillendiren ve damaklarda farklı tat profilleri bırakan başlıca iki kahve türü, Arabica (Coffea arabica) ve Robusta (Coffeea canephora). Arabica, üstün lezzeti ve kompleks aromasıyla bilinirken Robusta daha yoğun tadı ve kuvvetli karakteriyle tanınıyor. Bu iki ana tür, dünya genelinde en yaygın olarak tüketilen kahvelerin temelini oluşturuyor.
Üçüncü bir kahve türü ise Liberica (Coffea liberica) olarak adlandırılıyor. Liberica, dünya çapında yetiştirilmesine rağmen kahve içecekleri için nadiren kullanılan bir tür. Nadir görülen bu çeşit, özel ve benzersiz bir tat profili sunuyor ancak geniş kitleler tarafından henüz keşfedilmedi.
Derleyen: Ayça Ayaz
