Bilim insanları, ilkel kara deliklerin insanlar için ölümcül olup olmadığını inceledi.
Detaylar haberimizde…
1974 yılında bilim kurgu yazarı Larry Niven, küçük bir kara deliğin bir cinayet silahı olarak kullanılabileceği fikrini işledi. Kara deliklerin aşırı yer çekimi ve gelgit kuvvetlerinin ölümcül olabileceği açık ancak yeni bir bilimsel makale, küçük kara deliklerin gerçek tehlikesini inceliyor.
Çalışma, evrenin erken dönemlerinde oluşmuş olabilecek varsayımsal nesneler olan ilkel kara deliklere odaklanıyor. Bunlar atom büyüklüğünden Dünya kütlesine kadar değişiyor. Hiçbir ilkel kara delik gözlemlenmemiş olsa da astronomlar belirli kütle aralıklarını elediler. 1012 kg’dan küçük olanlar Hawking radyasyonu nedeniyle buharlaşmış olurdu, 1020 kg’dan büyük olanlar ise kütle çekimsel merceklenme yaratırdı. Eğer ilkel kara delikler varsa ve karanlık maddeye katkıda bulunuyorsa kütleleri muhtemelen 1013 – 1019 kg arasında, yani asteroitlerle benzer büyüklükte olmalı.
Çalışma, iki olası ölümcül etkiyi değerlendiriyor: gelgit kuvvetleri ve şok dalgaları. Gelgit kuvvetleri, yer çekiminin mesafeye bağlı olarak değişmesinden kaynaklanıyor. Küçük bir kara delik, vücudun farklı bölgelerine farklı kuvvetler uygulayabiliyor ancak asteroit kütlesindeki kara delikler bir mikrometreden küçük olduğundan, insan vücudu üzerindeki etkileri hafif oluyor. Bu, bir iğnenin içinden geçmesine benziyor. Eğer beyne girerse hassas beyin hücrelerini yok edebiliyor ancak bunun için en büyük kütle aralığında bir kara delik gerekiyor.
Şok dalgaları ise çok daha tehlikeli. Bir kara delik vücuda girdiğinde yüksek enerjili yoğunluk dalgaları oluşturarak ciddi hücresel hasara yol açıyor. 1.4 x 1014kg’lık bir kara delik, bir mermi darbesine eşdeğer şok dalgaları yaratıyor ve bu da ölümcül olabiliyor ancak böyle bir kara delikle karşılaşma olasılığı astronomik derecede düşük, 10 trilyonda birden az, bu da onu ilginç ama imkânsıza yakın bir tehdit haline getiriyor.
Derleyen: Eliz Canyurt
