Bir zamanlar Çin’de yaşamış, Sauropod adlı dinozor sınıfına mensup “Mamenchisaurus sinocanadorum” türünün, bilinen dinozorlar arasında en uzun boyna sahip olabileceği keşfedildi.
Bu bulgu, türün ilk kez ortaya çıkarılmasından otuz yıl sonra, bilim insanları Sauropodların bugünün Doğu Asya’sında nasıl evrimleştiği hakkında araştırmalar yaparken keşfedildi. Çalışma, Journal of Systematic Palaeontology dergisinde yayımlandı.
Sauropodlar, olağanüstü uzun boyunları ve kuyruklarıyla tanınan çok büyük, otçul bir dinozor sınıfı. Bu sınıfın önemli üyeleri arasında Diplodocus, Brachiosaurus ve şimdiye kadar yaşamış en büyük hayvanlardan biri olan devasa Patagotitan bulunuyor.
Bilim insanları, Sauropodların uzun boyunlarını beslenme stratejilerinin bir parçası olarak evrimleştirdiklerine ve bu sayede, hareket etmek için çok fazla enerji harcamadan çevrelerindeki çok sayıda yiyeceği tüketebildiklerine inanıyor.
Natural History Müzesinde bir dinozor uzmanı olan ve çalışmanın yazarlarından Profesör Paul Barrett, “Bu boyunlar, muhtemelen diğer Sauropodlarda olduğu gibi gelişmiş beslenmeyle ilgili gibi görünüyor ancak çiftleşmede kur gösterisi olarak veya bölgesi için savaşan erkekler arasında güç gösterisi olarak da kullanılmış olabilir. Kesin bir şey söylemek mümkün değil.” diyor.
Mamenchisaurus sinocanadorum‘un tuhaf vücut oranlarının, türün günlük işlevlerini yerine getirmesini nasıl sağladığı bilim insanları arasında büyük bir merak konusu.
Berret: “Bu hayvanın mekanik olarak nasıl çalıştığına dair hiçbir fikrimiz yok. O büyüklükte bir boynu tutmak için çok fazla kas gerekir. Ayrıca havayı akciğerlere nasıl indirip tekrar yukarı çıkardığı sorusu var. Bu durum, yalnızca bu dev boyunları etkileyici bir şekilde kaldırabilen, en güçlü dinozorların çiftleşebildiği ‘güç gösterisi’ teorisini destekleyebilir.”
Bu dinozor türünün şimdiye kadar sadece bir örneği bulundu. Bu örnek, etkileyici bir kaburga yapısı ve birkaç kafatası kemiği de dâhil olmak üzere boynun ön ucundan oluşan eksik bir iskelet. Tam bir iskeletin olmaması, bilim insanlarının bu dinozorun genel boyutu hakkında fikir edinmesini zorlaştırıyor ve kıyaslamalar için daha iyi korunmuş başka bir Sauropod iskeletine ihtiyaç duyuluyor.
Mamenchisauridae sinocanadorum fosilleri, Ağustos 1987’de Çin’in kuzeybatısındaki bir alanda devasa bir boyun kaburgasının kırık ucunun ortaya çıkarılmasıyla keşfedildi. Xinjiang’da bulunan bu alan, Orta ve Geç Jura Dönemi’ne ait dinozorlar ile timsah benzeri hayvanlar da dâhil olmak üzere omurgalı hayvan fosilleri bakımından zengin bir yer.
Mamenchisaurus, ilk olarak 1950’lerde keşfedilen ve çoğunlukla bugünün Çin’inde yaşadığı düşünülen, alışılmadık derecede uzun boyunlu bir dinozor familyası. Keşfinden bu yana bilim insanları, benzer başka örnekler de ortaya çıkararak birçok farklı türün nasıl ilişkili olduğunu belirlemek için familyanın yeniden değerlendirilmesine yol açtı.
Paul: “Sauropodlar, Geç Jura Dönemi’nde Çin’in geniş bir alanına yayılmıştı. Bu süre zarfında kaç farklı Sauropod türünün etrafta dolaştığını ve dünyanın başka yerlerindeki diğer Sauropodlarla nasıl ilişkili olduklarını ortaya çıkarmaya çalışıyoruz.
Mamenchisaurusların yalnızca – Jura Dönemi’nde büyük, izole bir ada kıtası olan- Çin’de bulunduğuna dair öneriler var. Ayrıca Sauropodların evriminin Çin’de dünyanın geri kalanına kıyasla biraz daha farklı yönde gerçekleştiği de öne sürülüyor.
Modern yöntemlerle Sauropodlar hakkındaki yeni bilgileri kullanarak bu dinozorlar ve dünyayı nasıl dolaştıkları hakkında daha fazla bilgi edinmek için Çin’deki meslektaşlarımızla birlikte çalışıyoruz.”
Derleyen: Görkem Süner
