Robotik uzmanları, okyanusun dibinden atık toplayabilen ve denizanasından esinlenilen bir su altı robotu geliştirdi. Neredeyse hiç ses çıkarmayan prototip, fiziksel temas olmadan nesneleri vücudunun altına hapsedebiliyor. Böylece mercan resifleri gibi hassas ortamlarda dahi güvenle kullanılabilen Denizanası-bot, gelecekte çevresel iyileştirme için önemli bir araç haline gelebilir.
Dünyanın büyük bir kısmı ne yazık ki oldukça kirli olan okyanuslarla kaplı. Bu hassas ekosistemlerde özellikle mercan resiflerinin çevresinde bulunan atık yığınlarıyla mücadele stratejilerinden biri, temizlikte ustalaşmak için robotları kullanmak. Ancak mevcut su altı robotları, çoğunlukla hantal ve sert gövdeli olduklarından karmaşık yapılı ortamlarda keşif ve örnekleme yapamıyorlar. Ayrıca elektrik motorları veya hidrolik pompalar nedeniyle de gürültülüler.
Daha uygun bir tasarım için Stuttgart’taki Max Planck Akıllı Sistemler Enstitüsündeki (MPI-IS) bilim insanları, ilham almak üzere doğaya baktılar ve denizanasından esinlenen çok yönlü, enerji tasarruflu ve neredeyse el büyüklüğünde, gürültüsüz bir robot tasarladılar.
Ekip, robotu tasarlarken içinden elektrik akan elektrohidrolik aktüatörler kullandı. Aktüatörler robota güç veren yapay kaslar olarak görev yapıyor. Bu kasları çevreleyen hava yastıklarının yanı sıra robotu dengeleyen ve su geçirmez hâle getiren yumuşak ve sert yapılı bileşenler bulunuyor. Bu şekilde, aktüatörlerden geçen yüksek voltaj çevredeki suyla temas edemiyor.
Bir güç kaynağı, ince teller aracılığıyla periyodik olarak elektrik sağlayarak kasların kasılmasına ve genişlemesine neden oluyor. Bu da robotun zarif bir şekilde yüzmesini ve vücudunun altında girdaplar oluşturmasını sağlıyor.
MPI-IS’de Fiziksel Zekâ Departmanında araştırmacı ve çalışmanın ilk yazarı olan Tianlu Wang, “Bir denizanası yukarı doğru yüzdüğünde vücudunun etrafında akıntılar yaratarak yolu üzerindeki nesneleri yakalayabilir. Bu şekilde besinleri de toplayabilir. Robotumuz da etrafındaki suyu sirküle ediyor. Bu işlevi, atık parçacıkları gibi nesneleri toplamada kullanıyor. Daha sonra çöpü yüzeye taşıyabilir ve bu çöpler burada geri dönüştürülebilir. Ayrıca balık yumurtaları gibi kırılgan biyolojik örnekleri de toplayabiliyor. Üstelik, çevre üzerinde hiçbir olumsuz etkisi yok. Suda yaşayan türlerle etkileşimi nazik ve neredeyse gürültüsüz.” ifadelerini kullandı.
Robotik Malzemeler Departmanından ortak yazar Hyeong-Joon Joo ise, “Deniz çöplerinin %70’inin deniz dibine battığı tahmin ediliyor. Plastikler bu çöpün %60’ından fazlasını oluşturuyor ve bozunmaları yüzlerce yıl sürüyor. Bu nedenle, çöp gibi nesneleri manipüle edecek ve yukarıya taşıyacak bir robot geliştirmeye acil bir ihtiyaç olduğunu gördük. Sualtı robotlarının bir gün okyanuslarımızın temizlenmesine yardımcı olabileceğini umuyoruz.” diye ekledi.
Derleyen: Nazlıcan Vatansever
